Истигоса (кыйын жагдайда комек сурау)

 

1) Аллахтан сурау

2) Маклуктан сурау (4 Шартпен)

 

Назир – Тилдик магнасы уаджп болмаган нарсени озине уаджп кылу

Назир 2 ге болинеди:

 

1) Аллахтан баскага назр беру (Улкен ширк)

2) Аллахка назр беру (Джумхур галымдарынын пикири бойынша булл макрух. Ал ибн Теймия типти харам деген)

 

Ал егер назр берилип койса 5 ке болинеди:

 

1) Жалпы берди бирак не истейтинин айтпады (Ол кисинин мойнында каффара бар)

2) Ашуланып берди (Онын да мойнында каффара бар)

3) Мубах иске назр берди (Орындаган абзал, орындамаса каффара)

4) Хаарам иске назр берди (Оны орындауга болмайды. Джумхур галымдары ол киси тауба жасау керек дейди)

5) Жаксы амалга назр беру (Орындау уаджп, орындамаса каффара бар)

 

Каффара (Искупление) 3 тури бар. Онын бирин истесе болады.

 

1) Кул босату

2) Он мискинди тамактандыру.

Мискин- Тауып жаткан каражаты кажетине жетпейди.

Пакыр – Онын жагдайы мискиннен де томен. Онын тапкан кажетинин жартсына да жетпейди.

3) Он мискинди кииндиру. (Адам намаз окый алатын киим болу керек)

 

Егерде ушеунин биреуне жагдайы болмаса, 3 кун ораза устасын.

Далел (Майда, 89)

 

Негиз

Ислам динин далелдермен тану

Ислам 3 нарсени камтыйды

 

1) Аллахка таухидпен бериллу.

2) Аллахка итагатпен бериллу (тыгандарынан тыйылу)

3) Ширк жане ширк иелерине бара кою.

Бара 3 нарсемен болады. Тилмен, Журекпен, Амалмен.

 

Ла Илаха ИлаЛлах-тын 2 тиреги бар:

 

1) Нафи – жокка шыгару (Зухруф, 26-27)

2) Исбат – бекиту (Бакара, 256)

(Тазартудан кейн коркемдеу. Кагида)

 

Мухаммадур Расулуллах 4 шарты бар:

 

1) хабарларын растау (Наджм, 3-4)

2) Буйрыктарын орындау (Ниса, 80)

3) Тыйгандарынан тыйылу (Хашыр, 7)

4) Бидагат жасамау. (№ 5 хадис Ан-Науауй. Бухари, Муслим)

 

Иман – тилдик магнасы сену, растау.

Шариги магнасы 5 нарсени камтыйды:

 

1) Тилмен айту

2) Журекпен сену

3) Дене амалымен корсету

4) Жаксы амалмен иман котериледи

5) Жаман амалмен иман алсирейди (Анфаль, 2)

 

Аллахка иман келтиру. 4 нарсени камтыйды:

 

1) Аллахтын бар екенине иман келтиру. Булл 4 нарсени камтыйды:

1) Акыл (Тур,35-37)

2) Сезим (Бухари Муслим. Жума куни жанбыр сураган киси туралы хадис)

3) Фитра «Туганда арбир бала мусылман болып келеди» (Бухари)

4) Шаригат (Анфаль, 9) негизи далел коп.

2) Аллах тагала Рубубияда жалгыз екенине иман келтиру. (Аграф, 54)

3) Аллах тагала Улухияда жалгыз екенине иман келтиру (Хадж, 62)

4) Аллах тагала корке месим сипаттарында жалгыз екенине иман келтиру. (Аграф, 180)

а) Калайша демеймиз

б) Бурмаламаймыз

в) Жокка шыгармаймыз

г) Еш нарсеге уксатпаймыз (Шура, 11)

 

Периштелерге Иман келтиру

Олардын сипаттары:

 

1) Олар гойб

2) Олар нурдан жаратылган

3) Ардайым итагатта

4) Жыныска болинбейди

5) Олардын журектери бар (Саба, 23)

6) Акылдары бар

7) Денелери бар

8) Жандары бар

9) Сандары оте коп

 

Периштелерге иман келтиру 4 нарсени камтыйды

 

1) Олардын бар екенине иман келтиру

2) Есимдерин билетин билмейтиндерге иман келтиру

3) Белгили сипаттарына иман келтиру

4) Белгили кызметтерине иман келтиру

 

Китаптарга иман келтиру 4 нарсени камтыйды:

 

1) Олар Аллахтан тускенине иман келтиру

2) Есимдерин билетин билмейтиндерге иман келтиру

3) Ишинде айтылган нарселерге иман келтиру

4) Мансух болмаган аяттарга амал ету. (Майда, 48)

 

Елшилерге иман келтиру 4 нарсени камтыйды:

 

1) Оларды Аллах тагала жибергенине иман келтиру. (Шугара, 105)

2) Есимдерин билетин билмейтиндерге иман келтиру

3) Айткандарына сену

4) Буйрыктарын орындау. (Ниса, 65)

 

Пайгамбарлар мен Елшилердин айырмашылыгы

 

1) Елшилер шаригат алып келеди.

Пайгамбарлар Озинен бурын болган Елшинин шаригатын жалгастырады.

2) Елшилер кафр кауимга келеди. Ал Пайгамбарлар мусылман кауимга келеди.

Пайгамбарлардын жалпы саны 124 000. Сонын ишинде Елшилер 313-319.

 

Накты шешим иелери 5-еу.

 

1) Нух. 2) Мусса. 3) Иброхим. 4) Иса. 5) Мухаммад с.г.с.

Далел: (Ахзаб,7) (Шура, 13)

 

Акырет кунине иман келтиру. 3 нарсени камтыйды:

 

1) Кайта тирилуге иман келтиру. (муминун, 15-16) (Анбия, 104)

2) Есеп кыйсап жане сый мен жазага иман келтиру. (Гошия, 25-26) (Анбия,47)

3) Джаннат пен тозакка иман келтиру. (Байна,7-8) (Сажде,17) (Кахф,29) (АльИмран,131)

 

Тагдырга иман келтиру. 4 нарсени камтыйды:

 

1) Аллах тагала билди

2) Жазды (Хадж, 70)

3) Калады (касас,68) (Иброзим,27) (АльИмран,6)

4) Жаратты (Фуркан,2) (Саффат,96)

 

Жазу 4 ке болинеди:

1) Жалпы жазу

2) Арбир адамнын тагдыры жазылады (ананын курсагында)

3) Жыл сайынгы (кадр туни)

4) Кун сайн (Рахман,29)