Далай башкым изин эдерип, Эчис билиин дамчыдып берейн.

Далай башкым изин эдерип, Эчис билиин дамчыдып берейн.

Амылыгларымны эдерткеш Дээрниӊ делгеминге чедирейн. (3 катап)

5) Аваларым буяны-биле, дарый дүрген бодарап үнейн,

Сайзыралды шулуудадыр дээш, башкым орук-чолун эдилээйн. (3 к)

6) Човулаӊдан хосталып үнгеш, Чыргалаӊга бодум чеде берейн.

Ол дээш чүгле бурган оруунче, Чырыгыже ханылап кирейн.

Иштики өргүлдү айызаары.

7) Ом-А-Хум, Ом-А-Хум, Ом-А-Хум. (Коӊга-дамбыра-биле)

8) Бар-чок чажыт боттуг өргvлдер, Черни-дээрни долдур шыва бээр.

Алды янзы медерелдерден, амыдыраар чыргал чедип кээр.

Будда Бурган Соӊгува Башкыныӊ Буян-Кежииниӊ шөлүн даап бодаары

Кызыгаар чок хостуг делгем сеткил-биле каттышкаш,

Чамыяӊныӊ сөӊнээни дег өргүлдер ортузундан

10) Буян-Кежик шөлү тыптып, чечектелип чазылды,

Арзылаӊнар дүжүлгезин чечек, ай, хүн каастатпы.

11) Хүндүткелдиг Будда башкым, Дже-Цонкапаныӊ боду,

Хүлүмзүрүп, чүүлзүнүп херелденип олуру.

12) Үш деӊнелин бөдүүнчүткеш, сарыг бөргүн кедипти.

Чүрээнойда Шакья-Муни чайыналып олуру.

13) Ак-көк өӊнүг, чажыт чолдуг Очур-Дара бурганныӊ

Коӊга-очур бириктирген ынакшылы боттанды.

14) Беш чүүл янзы өӊнүг «Хумдан» сес ыдык демдектери

Маспактанган овурундан аттыгып челээштелди.

Чымчак, торгу каас хеви мага-бодун шимеди.

Ырак-чоокта бүгү чонга Чыргалаӊны чедирди.

16) Чыындылары (5) – Тадыканнар, Бүдүмелдер (4) – Хандылар.

Шыӊганнары, судалдары – шупту Бойду-Садылар.

17) Ал-бодундан үнген хылдар – чээрби бир муӊ Архаттар.

Мөчүлери дөгерези – сүрлүг камгалакчылар.

18) Он чүктерде херелдери – Байлакшылдыӊ ээлери,

Очалаӊныӊ бурганнарын чагырып ап дөженди.

Дээскиндир салгал дизиин тудуп чоруур Ламалар,

Идамнары, Буддалары, Бойдулар, Дыӊнакчылар

Эр бурганнар, Хандываалар, Доскуул-камгалакчылар,

Бүзүрелим бадыткаар дээш чыскаалыпкан олурлар.

21) «Ом-А-Хум» деп чырык үннер шуптузундан көстүп кээп,

Хумнарындан «Чырык херел» он чүктерже тарап тур.

22) Чаяачылар бүгүдезин, илбектээштиӊ экелди.

Чүректерже эсти бээрге, Буян-Кежик чедишти.

Кыйгы салыры

23) Үш үеде сайзырал девии, үш эртине – Богдалар дизии,

Мерген-Энерелден дамчыдып, Менээргелден хостап көрүӊер.

24) Корум чурум баскыраза-даа, угаан-сарыылывыс үнелеп,

Бот-тогунуун төндүр узуткап, Оранымга саадап көрүӊер:

«Ом-Гуру-Будда-Бодхисатва-Дхармапала-Сапаривара-Ээ-Хия-Хи-Дза-Хум-Бам-Хо»

Оо, Богда - Бойду-Садылар, Бурганнарым, Камгалакчылар,

Чаяачылар угааныгларга чаӊгыс аай бооп каттыжыптыӊар:

Чеди кезек чалбарыглар.

I. Тейлээри

29) Очур күштүг башкым дөзеп ап, онза үш шынарга чедерим, (коӊ)

Чечектелип чоруур изинге, Сеткилимден тейлеп мөгейдим.

30) Оргумчулуг хевин хүндүлеп, Өөредиин дыӊнап чедерим, (конга)

Тиилелгениӊ тугун көдүрген, Ыдык хостакчымга мөгейдим.

31) Кылык дазылдарын узуткап, чараш чаӊчылдарга чедерим (коӊ)

Кижилерге үлегер болган, Башкым овурунга мөгейдим.

32) Бурганнарныӊ бойдузун туткан, Будда деӊнелинге чедерим, (коӊ)

Эчис өөредиглер дамчыткан, Эртинелеринге мөгейдим.

33) Үш үеде он чүктү туткан, Хүн дег Буддаларга чедерим, (коӊга)

Мага-бодум доозун ышкаш хөй, Хүндү четкеннерге мөгейдим.

 

 

II. Өргүлдер сөӊнээри: Даштыкы өгүлдер

34) 1. Буян шөлдериниӊ баарынга, Далай ышкаш сөӊнер тыптып тур.

Алдын сава шоргаларындан, аржаан суглар агып бадып тур.

35) 3. Чечек-чимистерниӊ чаражы, черни-дээрни долдур частып тур.

4. Айдыстарныӊ чиӊгежек ыжы, Ак-көк булуттар бооп тарап тур.

5. Чулалардан үнген чырыткы, дүмбей дүннү эзилдирип тур.

Чаагай чыттыг аржаан чаттылып, каптагайны долдуруп туру.

Ховар аъш-чем, сускун арбыдааш, Танды-Сынары дег бедип тур.

8. Хөгжүмнерден аялга үнгеш, үш чүүл өртемчейни долдурду.

36) 9. Беш чүүл медерелдер сүлдезин, демдек кылдыр өргүп олур мен.

10. Чүктер санай байлакшылымны, Бурган кыстар тарадып туру.

Мандала өргүүрү.

37) Делегейниӊ кылагар таваан, ортузунда Сvмбер-Ууланы,

Дөрт диптерни, ортулуктарны, чинчи-шуру, эртинелерни,

38) Хүннү, айны, ыжык чаглакты, тиилелгениӊ «Чанзан» деп тугун,

Бурганнарда болгаш чоннарда эӊ-не ховар чүүлдерни тыпкаш,

39) Дээди Башкывыстыӊ шөлүнге, Сеткилимден өргvп олур мен.

Амылыгныӊ чоруун чогудуп, Ал бодувус байыдыптыӊар.

Боттандырыг өргүүрү.

40) Чыргал-биле човулаӊ сиӊген, амыдырал боттанылгазы

Дүп чок далай ышкаш көвүдээш, чедиишкинче чүглендирипти.

41) Бодум-биле амылыгларныӊ, быжып келген үре-түӊнели

Башкым өөртүп сүзүүм өстүрүп, Таарымчаны тарадып берзин.

Иштики сөӊ өргүүрү.

42) Беш чулалыг илби-шидиниӊ, дээжизин хуулдуруп алдым,

Мага-боттуӊ чажыт хандызын, арбыдаткаш өргүп чалбардым.

Чажыттар өргүүрү.

43) Кайгамчыктыг бурган кыстарныӊ,чажыртынган ынакшыл ойнун

Таринага бириктиргештиӊ, таалалын өргүп чалбардым.

Салымын өргүүрү.

44) Чаяаттынган эр хиндик боду, бар-ла чүүлдүӊ арыг бойдузу.

Тайылбыр чок чайгаар-ла бодум, кээргел-биле боданып чорууйн.

Эм-таӊ өргүүрү.

Аарыгга удур эм чалап, кадыкшылым четчелевишаан,

Хей-Аът өөрүшкүзүн хүлээп ап, келир өйже көдүрлүп чорууйн.

III. Хараадал.

46) Эрте берген чуртталгаларда, чазып чораан нүгүлдерим дээш,

Эпчоксунуп хараадап ор мен, картаптавас болуйн, өршээӊер.

IV. Өөрүшкү.

47) Дүш-дүл ышкаш өөредиглерниӊ тускай чоруу хостуг болганда

Бүгүдениӊ чедиишкининге сеткилимден өөрүп олур мен.

V. Өөредиг дилээри.

48) Мерген угаан булуттарын чыып, Энерелдиӊ чаъзын чагдырып,

Өзүмнерни өстүрүп өйлээр. Өөредигден эргилдириӊер.

VI. Саадаарын дилээри.

49) Очалаӊныӊ төнчүзүнге дээр, Оранымче бадып келгештиӊ,

Тиилелгениӊ савазын дүптеп, бисти кагбайн саадап көрүӊер.

VII. Буянын өргүүрү.

50) Дээди Будда Очур-Дараныӊ, деӊнелинге четкижеге дээр,

Амылыглар келир назыда, Башкым чаглаан эдилеп чорзун.

ҮндезинДалай-Лама Башкызынче көрнүп чалбарыыры.

51) Үндезинниг билиг сүүзүнү, байлак мөзү-шынарныӊ дөзү

Чүдүлгениӊ чурумун туткан, Башкы слерже көрнүп чалбардым.

52) Тиилелгениӊ бодун чогуткан, Йозулуг шын үдекчим болган,

Дадыканнар оранын туткан, Башкы слерже көрнүп чалбардым.

53) Үш деӊнелин чагырып өйлээн, Йозу-чаӊчылдарныӊ чажыды

Тайылбырлап бээри тодаргай, Башкы слерже көрнүп чалбардым.

54) Эрткен өйнүӊ Буддаларынга, чагырттынмаан чорумалдарга,

Частырыг чок кокпаны изээн, Башкы слерже көрнүп чалбардым.

Ом-Аъ-Гуру-Ваджрадара-Вагиндра-Сумати-Крити-

Сарва-Сидхи-Хум-Хум (Буян-Кежик шөлүн баарынга бодап алыр)

7. Ом-Аъ-Гуру-Ваджрадара-Хум-Пе. (Будда Очур-Дара тей кырындан)

Ом-Аъ-Гуру-Ваджрадара-Манджушри-Вимукта-Дарма-Донза-

Сарва-Сидхи-Хум-Хум (Будда Манджушри болуп хавак дужунга кээр)

Ом-Аъ-Гуру-Ваджрадара-Вагиндра-Сумати-Шасанадхара-

Самундра-Шри-Бхадра-Сарва-Сидхи-Хум-Хум (Лама моюн дужунда)

Ом-Аъ-Гуру-Ваджрадара-Вагиндра-Сумати-

Чедиишкиним тавынче киргеш, Чергелешкен аялга-биле,

Хандыкшыл чок оюнну бодап, Айга-Хүннү каттыштрып алыыл:

«Ал-Ла-Ла, Ла-Ла-Хоо, А-И-А, А-Ра-Ли-Хоо!»

Човулаң чок Дарыйлар, Бойдузум дышкарыңар. (коңга-дамбыра)

18. Алдыгы аржаан: «Хум!»Арыг Дадыканнарже, Маадырларже,Чонумче,

Бурган-Сагыызыннарже, Ужур дилеп көрүндүм,

Кайгамчыктыг ыры-самыңар, Чаагай хөгжүлдени чогудар,

Бойдузундан чараш үн-биле, Бо-ла дораан ырлап көрүңер.

«Ал-Ла-Ла, Ла-Ла-Хоо, А-И-А, А-Ра-Ли-Хоо!»

Човулаң чок Дарыйлар, Бойдузум дышкарыңар. (коңга-дамбыра)

19. Чедиги аржаан: «Хум!»Арыг Дадыканнарже, Маадырларже, Чонумче,

Бурган-Сагыызыннарже, Ужур дилеп көрүндүм,

Азып чоруур хөгжүвес байдал, Чааскаан чоруур - Улуг когарал,

Хостуг-Угаан шын кадыкшылы - Өй-тап чүүлдүң куруг-шынары.

«Ал-Ла-Ла, Ла-Ла-Хоо, А-И-А, А-Ра-Ли-Хоо!»

Човулаң чок Дарыйлар, Бойдузум дышкарыңар. (коңга-дамбыра)

20. Сески аржаан: «Хум!» Арыг Дадыканнарже, Маадырларже, Чонумче,

Бурган-Сагыызыннарже, Ужур дилеп көрүндүм,

Шалбаа черден үнген чечектер, Хирлиг эвес арыг ынакшыл,

Чырык-Угааней ээлеп чоруурлар, Очалаңдан дарый хостаңар.

«Ал-Ла-Ла, Ла-Ла-Хоо, А-И-А, А-Ра-Ли-Хоо!»

Човулаң чок Дарыйлар, Бойдузум дышкарыңар. (коңга-дамбыра)

21. Тоску аржаан: «Хум!» Арыг Дадыканнарже, Маадырларже, Чонумче,

Бурган-Сагыызыннарже, Ужур дилеп көрүндүм,

База катап кежиктиг болуп, баскан изин эдерип чорууйн.

Эге деӊнел боттанылгазы.

64) Хосталгалар ховар болганда, дүрген чидер утказын билдим.

Чуртталгамны хоозун эрттирбейн, ужур чөвүн көргүзүп чорууйн.

65) Оттуг-көстүг тамыдан коргуп, Эртинелер чаглаанче кирдим.

Айыыл-халап төнгүже оруп, Буян-Кежиим көвүдей берзин.

Ортун деӊнел боттанылгазы

66) Үлегер чок боору коргунчуг, Үш хоранга алзыр дей бердим.

Очалаӊныӊ дүп чок далайын, коргуушкун чок кежип ап чорууйн.

67) Човулаӊны кежилиг кылгаш, Муӊгаралдан дашкаар үнерим.

Чединместер удурланза-даа, аас-кежиин дамчыдып чорууйн.

72) Бодун бодап чоруур улустар, чаӊгыс талаланчак болу бээр.

Оларымныӊ хире-шаан бодап, аайы-биле чавызап чорууйн.

73) Менээргенир чорук – човулаӊ, Чедиштирип бээри – Чыргалаӊ.

Чонум-биле бодумну солуур, «Йозу» тыпты бээрин күзедим.

Хандыкшыл чок болганым-биле, тодуг угаан-сарыыл чедишсин.

Эриин ажыр чалгаан Буяным,

Үе-шагныӊ түӊнели болзун.

Элеп-түреп чоруур чонумнуӊ,

Сүме кадар Буддазы болуйн.

103) Бир эвестиӊ шыдавазымза,

Манджушири камгалап чорзун.

Билиглерниӊ дөзүн тыпсымза,

Буддаларны өөртүп-ле чорууйн.

Чедиишкинниг аргалар-биле,

Асканнарга хүн болуп чорууйн.

Сезен дөрт муӊ өөредиглерниӊ,

Чаглак күжүн дамчыдып чорууйн.

105) Чүлдү-чүрээм иттирии-биле,

Төрүмел чок оранче чорууйн.

Чүдүлге чок девискээрлерге,

Дөмек дузам артырып чорууйн.

106) Чырыткылыг сеткилдиӊ бодун,

Чедип алганнары хосталзын

Омакшылдыг тиилелге оруу,

Доозавыска мөӊгеде артсын.

Чуртталгадан чуртталгаларже

Чүдүкчүлер эдержип чорзун.

Буддаларны өөртү бээримге,

Ырак-чоокта соруктугларга

Чагыргалар дузалыг болзун.

Чырыткылыг Далай өөредии,

Амылыгны камгалап чорзун!

«Тыва СУДУР» тургузукчузу: Ооржак Эмей-Оглу Шолбан

Далай башкым изин эдерип, Эчис билиин дамчыдып берейн.

Амылыгларымны эдерткеш Дээрниӊ делгеминге чедирейн. (3 катап)

5) Аваларым буяны-биле, дарый дүрген бодарап үнейн,