Білік: талдау, бағалау және мәселенің шешілуі

Жұмыс көлемі

Оқушылар көлемі 2500-3000 сөзден тұратын зерттеу жұмысын дайындауы қажет.

 

Тақырыптар

11-ші немесе 12-ші сыныпта өтілгензерттеу саласына қатысы бар немесезерттеу барысында пайда болған тапсырма тақырыбымәселенің тапсырмасына сәйкес келіп, қазіргі уақытта зерделенген зерттеу мәселесін ашып көрсетуі  қажет. Оқушының міндеті өзі тәуелсіз зерттеу жүргізе алатын, өз ой-пікірі мен талдағыштық ебін көрсете алатын, өзін қызықтыратын тақырыпты таңдау болып табылады.

 

Құрылымы

Зерттеу жұмысының нақты көрсетілген құрылымы берілмеген, себебі кейбіроқушылар жұмыстарын зерттеудің негізгі тәсілдерін, атап айтсақ, сауалнама, пікір жинақтау және т.б қолдану арқылы зерттеуді және баяндауды қалауы мүмкін. Ал, басқа біреулері маңызды мәселелерді дәстүрлі академиялық стильде талқылауды қалауы мүмкін. Дегенмен, зерттеу жұмысында жұмыстың нақты тақырыбы, қысқаша кіріспе және қорытынды болуы қажет. Сондай-ақ әдебиеттер тізімі берілуі керек (бірақ жұмыс көлеміне кіргізілмейді). Сонымен қатар, жұмыс көлеміне жатқызылмайтын карталар / диаграммалар / суреттер енгізуге болады.

Атауы

Тақырыптын атын таңдағанда зерттеу өлшемдерінің сақталуына көңіл бөлінуі қажет. Мысалы, "Қазақ мұнай өнеркәсібі" деген атау БМ2 талаптары бойынша (Білік: талдау, бағалау және мәселе шешімі) жоғарғы зерттеуге жатқызылмайды, себебі, жұмыс шамадан баяндау сипатта жазылады. Ал, "Қазақстан мұнайға аса қатты тәуелділікте болуы мүмкін бе?" деген тақырып БМ2бойынша жоғары бағалауға ие болып, мақсатты бағытталған жұмыс болуы мүмкін. "Қазақстанның әлеуметтік саясаты" дене атау жоғары бағалауға жарамайды, оған қарағанда "Қазақстанның әлеуметтік саясаты қаншалықты тиімді?" деген тақырып өте қызықты.

Маңыздысы, таңдалған жұмыс тақырыбын талдаудан, талқылау және бағалаудан өткізуі. Айта кететіні, балдың көбі ( жалпы алғанда 25-тің 15-і) бағалау міндетіне(БМ2) беріледі.

Плагиат

 

Біреудің жұмысын көшіру және плагиат жұмыстың жоққа шығарылуына (дискваликация)және басқа да жазалау түріне алып келеді. Қазіргі қамтамасыз ету бағдарламалары арқылы плагиатты тез тауып алуға мүмкіндік зор. Мұғалімдер оқушыларға зерттеу тапсырмаларының үлгілері өз зерттеу жұмысына басшылық ретінде қолдануға берілгендігін айтуы қажет. Мәліметтердің басқа да түрлері секілді бұл үлгілерді көшіруге және оны плагиат ретінде қолдануға болмайды.

 

 

Бағалау өлшемдері

25 балл тапсырмада келесідей үлестірілген: 

БМ1- 5 балл

БМ2- 15 балл

БМ3 - 5 балл

 

БМ1

Білу және түсіну

 

Оқушылар:

• Қазіргі әлемдегі Қазақстанның алатын орны
• Қазақстанның саяси және конституциялық дамуы
• Қазақстанның мәдени және ұлттық құндылықтарын
• Қазақстанның қазіргі тарихы мен экономикасын
• Халықаралық деңгейдегі Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігі
• Қазақстан Республикасында және бүкіл әлемде болып жатқан оқиғалардың маңыздылығы жайлы өз түсініктерін көрсетуі қажет.

БМ2

Оқушылар білуі қажет:

• өзекті ақпаратты түсіндіру және талдау
• кең спектрлі мәліметтерге негізделген түрлі көзқарастарды бағалау және жүйелеу
• ойланып айтылған дәлелдерді құрастыра білу
• негізделген жұмысты қамту, бағалау, жетілдіру
• өздігінен зерттеуді жоспарлау және жүргізу, зерттеу жұмысына қатысты мәліметтерді таңдау және қолдану.