Заглавная страница Избранные статьи Случайная статья Познавательные статьи Новые добавления Обратная связь КАТЕГОРИИ: АрхеологияБиология Генетика География Информатика История Логика Маркетинг Математика Менеджмент Механика Педагогика Религия Социология Технологии Физика Философия Финансы Химия Экология ТОП 10 на сайте Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрацииТехника нижней прямой подачи мяча. Франко-прусская война (причины и последствия) Организация работы процедурного кабинета Смысловое и механическое запоминание, их место и роль в усвоении знаний Коммуникативные барьеры и пути их преодоления Обработка изделий медицинского назначения многократного применения Образцы текста публицистического стиля Четыре типа изменения баланса Задачи с ответами для Всероссийской олимпиады по праву Мы поможем в написании ваших работ! ЗНАЕТЕ ЛИ ВЫ?
Влияние общества на человека
Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрации Практические работы по географии для 6 класса Организация работы процедурного кабинета Изменения в неживой природе осенью Уборка процедурного кабинета Сольфеджио. Все правила по сольфеджио Балочные системы. Определение реакций опор и моментов защемления |
Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця
Беларускай мовы Мова ўзнікае ў грамадстве і з патрэб грамадства. Мова – гэта істотная адзнака этнічнага калектыву (народа, нацыі, племені). Шлях яе развіцця абумоўліваецца асаблівасцямі гісторыі, жыцця народа. I. Беларуская мова належыць да славянскай групы моў індаеўрапейскай сям’і. (Існуюць яшчэ фіна-угорская, цюркская, ман-гольская, кітайска-тыбецкая, аўстраазіяцкая і іншыя сем'і моў, а таксама ізаляваныя мовы, напрыклад, японская і карэйская.) У самых розных мовах індаеўрапейскай сям'і ў розным фанетычным абліччы да нашага часу існуюць словы, што абазначаюць жыццёва важныя канкрэтныя прадметы і з'явы прыроды, якія выкарыстоўваліся ў інда-еўрапейскай прамове ў перыяд індаеўрапейскай этнічнай агульнасці (да IV тыс. да н. э.). Напрыклад: назвы роднасці, сваяцтва: маці, сын, дзед, свёкар, брат, сястра; назвы частак цела: века, вуха, бок, сэрца, зуб; назвы жывёльнага і расліннага свету: алень, мыш, бяроза, дуб; назвы жылля, гаспадарчых пабу-доў і прылад працы: дом, горад, вароты; саха, цэп; назвы зямной паверхні і атмасферных з'яў: балота, бераг, вецер, мароз, снег; часавыя паняцці: век, дзень, вечар; абстрактныя паняцці: вера, бяда. II. Па меры распаду індаеўрапейскай сям'і на аснове розных дыялектаў паступова складваліся новыя моўныя адзінствы (групы):
Індаеўрапейская моўная сям’я
Прыблізна з III тысячагоддзя да н. э. да сярэдзіны I тысячагоддзя н. э. славяне карысталіся адзінай праславянскай мовай. Да нашага часу многія праславянскія словы з’яўляюцца найбольш ужывальнымі, стылістычна ней-тральнымі і складаюць чвэрць усіх ужывальных слоў. Напрыклад: жаніх, кум, сват, дзіця, унук; лоб, галава, рука; варона, баран; авёс, сасна; вілы, каса; год, восень, нядзеля, панядзелак; гром, дождж; боль, гнеў, грэх, краса, праўда, ласка, сіла; багаты, мудры, светлы, вузкі, горкі; варыць, дыхаць, слухаць; куды, там, усюды; адзін, восем, тысяча; я, ён, хто, што, сам; за, над, да, пад.
III. Па меры рассялення славян на большыя тэрыторыі ў праславянскай мове вызначыліся тры дыялектныя зоны: усходняя, заходняя і паўднёвая.
Усходнеславянская народнасць утваралася на працягу VI–IX ст.ст. Яе станаўленне завяршылася ўзнікненнем у IX ст. адзінай дзяржавы ўсходніх славян – Кіеўскай Русі. Адначасова сфарміравалася адзіная мова дзяржавы – агульнаўсходнеславянская, ці старажытнаруская. На гэтай мове, напрыклад, напісана "Слова пра паход Ігаравы". Прыкладна гэтым часам датуецца "Аповесць мінулых гадоў", а таксама творы Кірылы Тураўскага. Прыклады слоў старажытнарускага паходжання, захаваных у сучаснай беларускай мове: пляменнік, селянін, сям’я, ключыца, жаваранак, грэчка, перац, давер, дружба, сенажаць, плуг, ураджай, парашок, касынка, самавар, удалы, ваяваць, гуляць, калыхаць, капейка, рубель, адзінаццаць, сорак. IV. У канцы XI – пачатку XII ст. Кіеўская Русь распалася, пачаўся перы-яд феадальнай раздробленасці. У мове актывізавалася развіццё дыялектыч-ных адрозненняў. Пасля мангола-татарскага нашэсця ўсходнія землі Русі трапілі ў залеж-насць ад Залатой арды, а заходнія (сучасныя Беларусь і Украіна) увайшлі ў склад Вялікага княства Літоўскага. З XIV ст. усходнія землі сучаснай Бела-русі (па Дняпры і Заходняй Дзвіне) называліся Белая Русь. З цягам часу гэтае спалучэнне слоў злілося ў назву Беларусь. У розных сацыяльна-эканамічных і палітычных умовах на працягу XIII–XVI ст.ст. з адзінай усходнеславянскай народнасці сфарміраваліся руская, беларуская і ўкраінская народнасці з уласцівымі ім фанетычнымі, лексічны-мі і граматычнымі адметнасцямі моў, асаблівасцямі культуры і звычаяў.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Последнее изменение этой страницы: 2016-12-30; просмотров: 588; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы! infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 18.221.53.5 (0.006 с.) |