Nowa teoria regionalizmu – regionness – nowy regionalizm NR)

nowe rządy opierają się na konstruktywizmie jako ramie analitycznej dla analizy regionalnej

koncepcja regionowości używa konstruktywizm do rozumienia R. (gł. termin nowej teorii regionalizmu)

Regionowość

Dynamika procesu + model budowy regionu ® bottom - up

Wyodrębnianie się regionu (procesualizm) – badanie do jakiego stopnia R. staje się nową jednostką, kt. wyróżnia się spójnymi powiązaniami tworzącymi subsystem na tle systemu global.

R.: obszar w procesie tworzenia (in statu nascendi), wciąż zmienny, coś więcej niż obszar® spaja różne dziedziny wiedzy - SM + Area Studies

Odwołując się do czynników społecznych, kulturowych – Nowy R. zaznacza tworzenie R od dołu Model budowy regionu ® bottom - up

Uczestnicy pozapaństwowi, ruchy obywatelskie, uczestnicy państwowi, ruchy kontrkulturowe itp.

to kwintesencja nowego regionalizmu – tym różni się od starego regionalizmu

kluczowe: proces bottom up + tożsamość i spójność

Transformacja porządku mn

Powinna badać nie tylko wyłanianie się regionu ale zajmować się też transformacją porządku mn - bo aktorzy regionalni mają też wpływ na porządek mn – nie dostrzeganie tego przez nowy regionalizm, jest słabością tej teorii. Trzeba badać co powstanie regionu zmienia w SM

Narzędzie rozumienia powstawania i konsolidacji struktury R. – przedmiot pasywny / aktywny

Regiony naturalne w starym regionalizmie – pasywne i statyczne

Nowe regiony – aktywne i dynamiczne, nie ma regionów naturalnych poziomy regionalizacji mogą być wyższe / niższe, mogą być różne na różnych polach i nie pokrywają się – możliwe, trudne do badania- gdy się pokrywają - pojawia się spójność i wzrasta regionowość regionu…

Wytłumaczyć jak wytyczne(настанови) regionalizmu na siebie oddziałują

Narzędzie przydatne do badania powstawania i konsolidacji struktur R.

Regionness = regionowość (ilość regionu w regionie)

5 poziomów regionowości (nie etapy!!!) Hettne

1. proto-R: R.jako jednostka geogr. (np. Afryka – na pd od Sahary) - wyzn przez naturalne bariery i zamieszkałe przez naturalne przynależności społeczne, ale brak wymiaru społecznego

2. prymitywny R: r. jako system społeczny - trans-lokalne interakcje ludzkie ® kompleks bezp. i współzależności, zagrożony anarchią SM i regionu, niski poziom organizacji,
równowaga sił (XIXw Eur) + prymitywne narzędzia zapewnienia bezp.

3. formalny R.: rozganizowana forma współpracy definiowany członkostwem w org
® wsp (ekon, milit, kult, polit) państw czł. org

4. R. jako społeczność (civil society): regionalna anarchiczna społeczność (więcej niż anarchia, mniej niż społeczność) org. wspiera komunikację społ i konwergencję wartości (wymaga istnienia wcześniej wspólnoty kultury i tradycji) – wielostronna i dobrowolna wsp. Jego tworzeniu sprzyjają nowe technologie komunikacji i wspólnota poglądów.

5. R. samodzielnym aktorem SM ( „ region-state ” ): podmiot o własnej tożsamości, legitymacji, strukturze decyzyjnej sam sobie zapewnia bezpieczeństwo, sam dynamizuje się gospodarczo, wyodrębnia się wspólnota bezpieczeństwa na poziomie ponadnarodowym. Działa dla pokojowego rozw sporów i pomnażania bogactwa.

Zazwyczaj politycznie oznacza demokratyzację a ekonomicznie otwarcie. Dynamika może iść od 1do 5 i odwrotnie.

Hettne tworząc poziomy pomaga badać rozwój R, porównywać R i tworzyć hierarchie R

Typy regionów

a) core – polit stabilne i ekonomicznie dynamiczne, cel: kontrola reszty świata (Am, Eur, Azj Wsch)

b) peryferia – a contrario, region niestabilny, kruchy, cel: do wewnątrz, adresowanie problemów bezpieczeństwa niż handlu ("security/developmental regionaliz") (BW, Pd Az, Bałkany, post-sowiet)

c) pośrednie – ściśle powiązane z centrum, dążą do bycia jego częścią (Am Łać, Pd-Wsch Az, Oceania)

 

Regiony centrum, średnie i peryferyjne – nie są mniej czy bardziej, ale z różnych poziomów regionowości i różnej spójność i tożsamość tym samym można je układać w hierarchie – centrum, pośrednie i peryferia. Analogia do narodowości w znaczeniu gospodarki narodowej – poziom identyfikacji i realizacji interesów a nie tożsamości narodowej

Stopień uregionalnienia R wyznacza dojrzałość i dynamikę rozwoju tożsamości i odpowiedzialności na poziomie przepływów finansowych realizujących interesy gospodarcze

 

 

Teoria regionowości i Nowa Teoria Geograficzna - założenia

1. próba utworzenia globalnej teorii społeczne (new social theory)

cel: tłumaczyć jak globalnie społeczeństwa tworzą bardziej skomplikowane twory.
Badając region można transformować na poziom globalny

2. charakter interdyscyplinarny (SM, Ekonomia polit., studia regionalne, kulturoznawcze itp.)

3. makro – mikro regiony ® synergia dla rozumienia poziomu globalnego

4. teza o nadrzędności procesów społecznych nad czynnikami geogr. i terytor. państwa

Region jako konstrukcja społeczna

5. odwołanie w badaniach do konstruktywizmu (brak naturalnych regionów i granic)

o nacisk na użycie w badaniach konstruktywizmu i przyjęcie braku granic naturalnych – R. zaczęto rozumieć i badać jako konstrukcje społeczne kształtowane przez wspólną tożsamość i interesy – konstrukcja wyobrażona przez aktorów, uczestników regionalizacji

o konstrukcja społeczna jest wyobrażona a nie namacalna (za Wentlem i krytyką realizmu)

o podstawą są wizje i percepcje a nie struktury typu region fizyczny, PZ, instytucje itp.

o konstrukt społeczny nie musi mieć umocowania w strukturze jako takiej!!
Największy wkład konstruktywizmu

6. Teoria winna odwoływać się do komparastyki,
porównując badania R. do transformacji porządku mn

7. Charakter funkcjonalny teorii i definicji regionu ma być skutecznym narzędziem tłumaczenia

8. Elastyczna definicja regionu

państwo może być podzielone pomiędzy różne regiony

9. Koncepcja regionowości sprzeciwia się państwowocentrycznej konstrukcji regionu i wyodrębnieniu na podstawie formalnego członkostwa.

10. Procesy regionalizacji kreują aktywnych aktorów mn – koncepcja actorness – aktorowości

Nowy R – różnice wobec poprzedniej wersji regionalizmu (5)

1. działa w świecie wielobiegunowym, nie ma regionów z odbiciem dwubiegunowości SM (tzw hegemoniczny regionalizm). Stary regionalizm świata zimnej wojny nie ma zastosowania

2. proces inicjowany z wewnątrz regionu, nie odgórnie (gł. przez mocarstwa)® oddaje istotę procesu regionalizacji gdy kraje jednoczą się by radzić sobie z problemami przekraczającymi możliwości jednego kraju bądź jako efekt wspólnej tożsamości

3. oparty na otwartości i współzależność (bez wymiaru protekcjonistycznego), choć pozostaje aspekt preferencyjnego traktowania czł. regionu ® balans mulilateralizmu i partykularyzmu regionalnego

4. proces wielowymiarowy (handel, środowisko, polityka socjalna, transformacja strukturalna itp.)

5. uczestniczą w nim także aktorzy pozapaństwowi, procesy odbywają się na wielu poziomach SM

6. oddziałuje na system mn – ma wymiar polityczny

 

 

***

 

Hettne GLOBALIZATION, THE NEW REGIONALISM AND EAST ASIA (REGIONOWOŚĆ)

G i R wydarzają się w ramach procesu transformacji struktury mn

efekty zależą od potencjału sił społecznych zaangażowanych w każdy z nich

Oba mocno oddziałują na porządek postwestfalski i mają potencjał: destabilizacji obecnego porządku i budowy nowego.

Świat: terytorium traci znaczenie, postępująca G (podziału pracy, wymiana towarowa, transakcje fin.)

Nowy regionalizm inny od integracji regional. l’ 50 i 60 ® terytorialny, polityczny multibiegunowość, odpowiedź na G i zaburzenia socjalne nią powodowane.

Globalizm vs. Regionalizm

Globalizm = realizacja wizji świata bez granic.

· tendencja do globalnego system społecznego ® korzenie w historii, ale nowy etap w okresie post-zimnowojennym na skutek zmiany postrzegania dystansu geograficznego " the end of geography " jedność wzmocniona problemami ekologicznymi, kt traktują ziemię jako jedność

· ekonomiczna współzależność oparta o amerykańską stabilizację porządku światowego

· pogłębianie procesów umiędzynarodawiania + wzmacnianie wymiaru funkcjonalnego a osłabianie terytorialnego procesu rozwoju

· wzrost rynku światowego + penetracja(нишпорення) i dominacja gosp narodowych podlegający odnarodowianiu

· dominacja światowych struktur rynkowych nad rozw. lokalnymi + dominacja zach. konsumeryzmu

Nowy regionalizm

- narzędzie powstrzymania/odwrócenia procesów G. dla ochrony: kontroli terytorium, różnorodn kultur

- krytyka: G. zagrożeniem dla multilateralnego systemu, protagoniści: N-R korektą system G.

- główny problem G.: selektywność włączenia ® ekskluzja immanentną częścią G.,

w dłuższym horyzoncie jest zagrożeniem dla ludzkości

Poziomy społeczności mn:

globalny:	zmiany SM dostępne dla aktorów regionalnych, regionalizacja sama w sobie jest zmianą strukturalną w stronę wielobiegunowości
między-regionalny:	regiony wzajemnie oddziałują na siebie np. EU promuje regionalizm ale i powoduje protekcjonizm
regionalny:	arena dla konkurencji interesów narodowych w wyłanianiu się aktora regionalnego
sub-narodowy:	np. (a) syndrom czarnej dziury – dezintegracji państwa wzdłuż etno-narodowych podziałów (b) ekonomiczne mikro-regiony także dezintegrujące państwa ® bezpośrednie kontakty sub-region – gosp światowa

 

Wpływ regionalizmu na bezp i rozwój,

Odpowiedź na:

§ problem czarnych dziur (p. upadłych), gdy region przejmuje funkcje państwa ® sub-państwowe tożsamości nie mogą prowadzić do podziałów w nieskończoność – od pewnego poziomu następuję reintegracja – skuteczniejsza w regionie niż w państwie.

zewnętrzne interwencje: (a) jednostr., od zagrożonych sąsiadów, (b) 2-str, za zgodą p. upadłego, (c) wielostr. – koalicja ad hoc / stały sojusz, (d) regionalna, (e) mn – UN led

 

§ problemy rozwojowe (odmiana zapobiegania konfliktom). Słabe doświadczenia starego regionalizmu z porozumieniami wolnego handlu ® tworzyły strukturę centrum –peryferia prowadząc do konfliktów lub rozpadu struktury. Konieczne bardzo kompleksowe rozwiązania.

Wspólnota regionalna zmniejsza poziom konfliktów, ułatwia współpracę na rzecz rozwoju.

 

Bezp. i rozwój są dwiema stronami tego samego zjawiska ® dwa podstawowe imperatywy współpracy regionalnej i pogłębiania się regionowości. Wola polityczna i działania nadal duże znaczenie w przełamywaniu błędnego koła konfliktów, braku bezpieczeństwa i zacofania.

 

Rola państwa

Kluczowa w inicjacji regionalizacji (państwo + elity polityczne).

- potęgi światowe: konkurencja o wpływy światowe

- potęgi regionalne: akceptowana ich dominacja, dominujące mimo obaw, niechęci pozostałych graczy

Uczestnicy regionalizacji mogą ją: (a) popierać, (b) chcieć max skorzystać, (c) izolować

Często regionalizm wyrasta z bilateralizmu (NAFTA, Mercosur) gdy kraje trzecie (Kanada, Urugwaj) włączały się by nie zostać wyizolowani. Potęgi regionalne wolą bilateralizm od multilateralizmu.

Inny proces- region wyrasta z nakładania się na siebie dwustronnych relacji.

 

26.03.15

Globalizacja gospodarki światowej Wykład 6

Terminologia, df. globalizacji, G w kontekście historycznym fale G, natura G i jej technologiczne narzędzia, globalizacja w procesach politycznych – państwo, naród, imperia, mocarstwa

[…]

Ney

1. Globalizacja ® proces polityczny zmiany stosunków mn + wielopoziomowe struktury powiązań
mdzy kontynentami (komunikacyjne / technologiczne / kulturalne / polit /ekonom)

istota G: interakcje lokalne ® krajowe ® międzypaństwowe ® transgraniczne państwowe ®
międzynarodowe regionalne ® globalne

G a Stos Mn: G: interakcje społeczne, procesy zmian: SM: państwa i ich działania i oddziaływania

Przenikanie się G i SM: znoszenie granic (G) za zgodą państw (SM); przenikanie się
polit wewn i zagr (SM) skutek ® internacjonalizacja (G)

internacjonalizm – wiara w istnienie wsp interesów światowych

G wielopoziomowe struktury powiązań międzykontynentalnych.

2. Globalizm ® (a) skutek procesu globalizacji, (b) polityka mocarstw (odp na globalne zagrożenia)

3. Globalność ® cecha powiązań / interakcji uczestników SM

Globalizacja

– gęstsze lub rzadsze natężenie

– ekwiwalent liberalizacji, demokratyzacji, transformacji® stała zmiana jakościowa w dynamice światowej gosp

- kumulacja wzorów wymiany handlowej przekracza granice państw

- rozróżnianie domestic - world staje się dyskusyjne

- generuje emergentne właściwości ® gospodarka światowa zaczyna działać jako jeden system

Jakościowa zmiana _ Strukturalny przeskok

- globalne: sieci produkcji, regulacje, podział pracy, rynki fin i kapitałowe

WTO, Rada Międzyn. Standardów Rachunkowości – regulacje mn w biznesie

U podstawy procesów globalizacyjnych

- leży technika komunikacyjna i informatyczna oraz transport

- dały bazę dla rozwoju nowych form dział gosp. w skali globu

- w trakcie tworzenia się sieci transport – komunik – dystans i czas uległy skróceniu i rekonfiguracji

- postęp technologiczny skompresował czaso-przestrzeń modyfikując znaczenie geografii

Kompresja	Przeskalowanie przestrzeni gospodarczej	denacjonalizacja stos. gosp
odróżnia współ. procesy G od poprzednich okresów	światowe przepływy finansowe ponadregionalna wsp gosp	wychodzą poza gr polityczne Pokazuje to dobrze zmianę skali

Równoległe procesy

- jednym z procesów jest regionalizacja

- innym lokalizcja – lokowanie określonych procesów w określonych miejscach

 

Globalizacja ma zmienną geometrię

– różna skala włączeń i wyłączeń w gosp świat (marginalizacje)

Nierównomierność tych procesów generuje geografii inkluzji i ekskluzji – czasem jest motorem rozwoju a czasem barierą rozwoju

 

Przykłady: handel, finanse, migracje ludności, produkcja ® porównanie kiedyś i dziś ®
pokazuje zachodzenie mechanizmów globalizacji

Handel mn

Potwierdzeniem realności GLOB ® nakładanie się trendów cyrkularnych, transnarodowej produkcji, imigracji na faktyczne i możliwe do zbadania efekty

np. Samir Amin

teza – przeskok jakościowy w postępie procesów globalizacyjnych jest niezaprzeczalny i wyjątkowy,

- od początku l ’90 handel światowy rósł szybciej niż produkcja światowa

- jego przejaw w postaci eksportu był 3x większy w l’90 niż w l’50.

- mimo wydarzeń ’01 nadal w ’05 relacja była 29%, dynamika spada ale wartość handlu procentowo zwiększa się – dla niego jest to dowód globalizacji gospodarki.

Obejmuje coraz więcej gospodarek, branż. Staje się główną gałęzią wielu gospod (n. BRICS- Brazil, Russia, India, China and South Africa.).- powstanie nowych potęg handlowych jako pochodna strukturalnej zmiany gosp światowej.

 

Ekonomicznie

– GLOB jest najczytelniejsza

df: integracja rynków fin i światowa alokacja kapitału produkc.(Veseth), Pluciński

 

A. Powstanie nowej geografii handlowej:

– przesunięcie się centrów produkcyjnych na kraje nowo uprzemysłowione

– w l’90 zaczęły grać rolę fabryk świata

Z drugiej strony OECD-(Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej) zwiększyły swój handel w ujęciu ogólnych i w porównaniu do Azji Wsch

 

B. Pogłębianie się współzależności w handlu mn

– dowód na globalizacje, denacjonalizację, deterytorializację gospodarek światowych.

- włączanie się nowych gospodarek i branż. ® rozwój handlu północ– południe

Opracowania banku światowego donoszą o przesuwaniu się Globalnego Południa do centrum;

Przejaw tego procesu – rola Chin (’03 3 eksport światowo, obecnie drugi)

 

W tym obszarze regionalizacja stanowi swoistą zaporę dla procesów globalizacyjnych

Gospodarka globalna ® globalizacja vs. gospodarka światowa à suma gospodarek narodowych

 

Import

- tani import zwiększa konkurencję wewnętrzną

 

- wzrost handlu wewnątrzgałeziowego – mocno w OECD, Afryka się stara

firmy wykorzystują światowe sieci dostawców – lokują produkcje w ramach ekonomii skali –
efektywne metody produkcji

- plasterkowanie łańcucha wartości i outsorcing – wspomaga to globalizacja

- gospodarki w regionach stają się ściśle zintegrowane – wówczas regionalizacja wzmaga globalizację

 

- wzrost handlu wewnątrzregionalnego

 

’70-’90 handel wewnątrzgałęziowy i wewnątrzfirmowy 30% handlu światowego - konsolidacja globalnego podziału pracy Pn-Pd i intensyfikacja konkurencji (dwa procesy – zacieśnianie relacji i wzrost konkurencji)

 

Handel zaczął sprzyjać wytwarzaniu płaszczyzn do intensyfikowania przepływów między rdzeniowymi obszarami – Pn Am NAFTA – Unia Europ – Azja Pd Wch

Gdyby nie było infrastruktury i narzędzi – nie byłoby tak wysokiej intensywności handlu

 

Pojawiają się nowe rynki globalne – olej, pszenica, są efektem globalizacji

 

Nie można jednak mylić:

- radykalne liberalizowanie się handlu

- pozostają w mocy regulacje jak pozacelne bariery handlowe – nie ma totalnej liberalizacji

 

Zjawisko konkurencyjnej liberalizacji:

Integracja postępuje ale i rywalizacji mdzy dostawcami się pogłębia o podobne rynki zbytu czy nisze produkcyjne. Ma ona pozytywne cechy – tendencja do spłaszczania różnic cen dóbr w obrocie handlu mn – efekt globalizacji (są badania kt to podważają)

 

Współzależne i nakładające się na siebie trendy

- tworzenie makroregionów

- handle międzygałęziowy

- mn podział pracy

- handel ponadregionalny

są dość spontaniczne, do pewnego stopnia efektem regulacji mn (WTO) czy działań korporacji

Ale są napędzane głównie globalizacją

 

Finanse

- jako egzemplifikacja procesów globalizacyjnych

Już nie jako dodatek do handlu

Wybiły się na niepodległość w XX, dziś zupełnie niezależne od handlu

Liberalizacja krajowych rynków fin (l’80) – pochodna liberalizacji handlu

Wzrost wolumenu(об’єм) i zasięgu przepływów finansowych

Stopa wzrostu wolumenu 10% rocznie w l’60 do ’00 przepływów transgranicznych - ’03 – 19%

np. rynek mn obligacji – dowód na globalizację ale i trudne do oceny – rozbieżności rynków wewnątrzregionalnych i globalnych

od uniezależnienia się od handlu i jego przepływami, nadal możliwość oceny ponadgranicznych przepływów kapitałowych jest problematyczna

Większość wschodzących gospodarek uczestniczy w globalnych przepływach kapitałowych, ale biedne gosp w nich nie uczestniczą.

 

Wolumen transakcji wywiera na państwa peryferiów:

- ich udział się zwiększa ® wciągane są w gosp światową i są wciągane do centrum.

Dzięki rynkowi finansowemu państwa uzyskują dostęp do gosp światowej.

Nierówności pozostają.

 

Zmienia się podejście do kontroli nad kapitałem.

Jak regulacje winny ograniczać przepływy kapitałowe?

O ile poziom znacząco zmalał w OECD od l’70 a w większości świata w l’80 to kontrola nad kapitałem zaczęła się pogłębiać w krajach południa …

Interakcji rynków finansowych towarzyszą procesy pogłębiania się finansów – np. zarażanie się kryzysami fin, czy cykle finansowe oddziałują na siebie między regionami,

Finanse wpływają w gospodarki narodowe.

Pojawia się termin nowej ery kapitalizmu finansowego

– tak głęboko zaszła GLOB w sferze finansów, że krajowe systemy fin stają się zintegrowane w czasie rzeczywistym z glob. rynkami finansowymi

- giełdy światowe mają wpływ na gospodarki krajowe,

- przepływy kapitałowe mogą się spotęgować(підсилити) lub zahamować

Nowy kapitalizm,

- trochę na wyrost ale dobrze oddaje skalę tego co się dzieje w relacjach państwo – rynki fin.;

- wzrost zależności gosp krajowych od rynków finansowych ® dowód na GLOB

 

W przeciwieństwie do handlu, dla wielu badaczy to kraj ma uprzywilejowaną pozycję, efekt ciążenia narodowego – preferencje do inwestowania w walory krajowe (home bias effect).

 

Pogłębianie integracji towarzyszy pogłębianie instytucjonalizacji - infrastruktury, globalne sieci, agencje np. HSBC – instytucjonalizowanie się bankowości mn –inne- MFW, Bank Rozrachunków Mn ® dowód na globalizację

 

4. Międzynarodowy Łańcuch Produkcyjny i Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

Przejaw globalnej produkcji

Najbardziej dynamiczne branże przemysłowe – maksymalny outsourcing produkcji od l’70 narasta

- zakłady za granicą (BIZ)

- outsourcing fragmentów produkcji – element MŁP

dwa trendy – fragmentacja produkcji lub BIZ ® dowodem GLOBALIZACJI

siłą napędową dla obu są korporacje transnarodowe
(30% światowej produkcji, 80% prod przemysłowej, 40% handlu towarami, 10% światowego PKB)

 

Produkcja jako sfera działalności państw – znaczenie korporacji ma znaczenie dla procesów GLOB.

 

Korporacje

– determinanty lokalizowania produkcji, usług, integratory NAFTY - EU i Azji Wsch

Zachodzi w nich największa możliwość napędzania procesów globalizacyjnych – mogą konsolidować nowy mn podział pracy

Wzrost wolumenu BIZ gigantyczny – korporacje chcąc restrukturyzować rzeczywistość gosp inwestują

Dodać można Fuzje i przejęcia, konsolidacje itp. – wzmogły wartość BIZ

Rozwój łańcuchów dostawczych na nowe regiony świata, nowe centra produkcji, - bliskość nowych rejonów, zdalne narzędzia zarządzania produkcją – przyśpieszyło rozwój globalnej gosp światowej

Zmiany w podziale pracy, łańcuchu dostawczym- są dowodem na globalizację

Azja Wsch staje się celem BIZ, ale wymiana w ramach centrum też wzrasta.

Trend narastania inwestycji BIZ z peryferii do centrum – tzw. footlose capital…..

Skupianie się BIZów w głównych regionach już nie jest priorytetem, coraz więcej gosp OECD doświadcza procesów deindustrializacji – początkowe przepływy z centrum do peryferiów nie są dominujące. Przykłady nowego uprzemysłowienia (Australia)

Odchodzenie od uprzemysłowienia krajów rozwiniętych + industrializacja krajów mnej roz, przenoszenie produkcji do krajów tańszych (ograniczenia- regulacje, produktywność, kultura) – wzrost mobilności kapitału – konsolidacja nowego światowego podziału pracy (NŚPP)

NŚPP – przesunięcia z państw rozwiniętych do rozwijających się (Azja Wsch, Am Łać itp.)

Mogą dowodzić globalizacji

 

Konkurencja mdzy korporacjami też się globalizuje – przekracza gr krajów i regionów, potęguje efekty lokalnych różnic – efekt zmian w podziale pracy

Outsourcing ponad granicami – kluczowe w lokalizowaniu produkcji dla zwiększenia zysków

Łańcuchy dostaw i usług- zmiany koncentracji – wzrost efektywności – offshoring i outsourcing - stworzyło sieciową wizję gosp globalnej – talerz spaghetti z kluskami – noodle bowl

_________________________________________________________________________________

09.04.2015

Regionalizacja gospodarki światowej - wykład 7