Шынылы губкалар класы - hyalospongia

 

 

КӘДIМГI ГУБКАЛАР КЛАСЫ - DEMOSPONGIA

 

Төрт сәулелі губкалар отряды – Теtraxonida

Төрт сәулелі губкалар теңіздерде кең тараған. Жиі кездесетін туыстары: шар тәрізді ірі - геодиялар - Geodia; қызғылт түсті, шар тәрізді - теңіз апесильсин - Tethya; қомақты, ашық түсті пробкалы губкалар - Suberites; бұрғылаушы губкалар - Cliona.

Кремнилі мүйізді губкалар отряды – Cornasupongida

Жиі кездесетін түрлері: туалет губкасы (Spongilidae тұқымдасынан), тұщы су губкасы - бадяга (Spongilidae тұқымдасынан), байкал губкасы (Lubomirskiidae тұқымдасынан).

 

ГУБКАЛАР (SPONGIA) ТИПIНІҢ ФИЛОГЕНИЯСЫ

 

 

НАҒЫЗ КӨП КЛЕТКАЛЫЛАР - EUMETAZOA

СӘУЛЕЛІЛЕР - RADIATA, ҚОС ҚАБАТТЫЛАР - DIPLOBLASTICA

Нағыз көп клеткалы жануарлардың басты ерекшелiгi - дене құрылысындағы клеткалары толық дифференциаланып, бiр - бiрiмен өзара байланысты ұлпалары, мүшелерi, нерв жүйесi жақсы дамыған.

Eumetazoa тобындағы жануарлар, мүшелерiнiң белгiлi тәртiпте орналасуынанемесе дене симметриясына қарай екi үлкен бөлiмге бөлiнедi: сәулелi (радиальды) - Radiata және екi жақты (билатеральды) симметриялы жануарлар - Bilaterata.

Жануарлардың бекiнiп тiршiлiк етуiне немесе суда шарықтап жүзуiне және қоршап тұрған ортаның оған жан - жағынан бiр қалыпта әсер етуiне орай мүшелерi бiр ортаның төңiрегiнде шашыраған сәулелер сияқтанып орналасады да, дененiң сәулелi (радиальды) симметриясын құрайды.

Сәулелi симметриялы жануарлардың денесi екi қабаттан тұрады: сыртқы - эктодермадан, iшкi - энтодермадан. Осы белгiсiне сай олар екi қабатты - Diploblastica - тобына жатады.

Сәулелiлерге екi тип жатады: iшекқуыстылар - Coelenterata және ескектiлер - Ctenophora.

 

IШЕКҚУЫСТЫЛАР ТИПI - CОЕLENTERATA (CNIDARIA)

ГИДРОЗОА КЛАСЫ – HYDROZOA

Гидрозоа класының 2700 түрлерi белгiлi, теңiздерде, тұщы суларда тiршiлiк ететiн қарапайым құрылысты жануарлар. Олардың полиптер мен медуза формалары - гидрополип және гидромедуза деп аталады. Жыныссыз, жынысты және ұрпақ алмасуы арқылы дамиды. Личинкалары - планула деп аталады.

Гидрозоа класы екi класс тармағына бөлiнедi: гидроидтылар - Hydroidea және сифонофоралар - Siphonophora.

 

ГИДРОИДТЫЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ –HYDROIDEA

Бұларға жеке немесе колония құрып тiршiлiк ететiн гидроидты полиптер жатады.

Гидра (Hydra oligaсtis) - қарапайым құрылысты полиптiң бiрi. Биiктiгi 1 см-ге

Теңiз гидроидтi полиптер отряды - Leptolida

Теңiз гидроидтi полиптердiң көбеюi. Медузаның құрылысы

 

Гидралар отряды - Hydrida

 

Теңiз гидроидты полиптер отряды - Leptolida

Бүкiл жер жүзiндегi теңiздерде кең таралған, тек Limnomedusaе отряд тармағының кейбiр түрлерi тұщы суларда кездеседi.

Бұл отряд төрт отряд тармағына бөлiнген: Athecata, Thecaphora, Limnomedusa, Hydrocorallia.

 

Гидромедузалар отряды - Trachylida

Полиптiк ұрпақтары жойылған, таза гидромедуза күйiнде теңiздерде тіршілiк етедi.

Aglantha туысының өкiлдерi бүкiл Дүние Жүзiлiк мұхитта кездеседi.

Хондрофора отряды – Chondrophora

Тропика теңiздерiнiң беткi қабаттарында (плейстон) жеке тiршiлiк ететiн iрi полиптер. Денесi диск тәрiздi, ауыз тесiгi, қармалауыштары, гонофоралары денесiнiң төменгi жағында, ал үстiңгi жағында, текаға ұқсас хитиндi қабық жақсы дамыған (Porpita туысында). Кейбiр түрлерiнде (Velella туысында) хитиндi қабық үш бұрышты өскiн түрiнде дамып - желкен деп аталады. Соның көмегiмен полиптер теңiздiң бетiнде жүзiп жүредi.

 

СИФОНОФОРАЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - SIPHONOPHORA

Сифонофоралар жылы теңiздерде еркiн жүзiп тiршiлiк ететiн ерекше колониялы жануарлар. Колония құрайтын особьтары құрылысы мен физиологиясы жағынан әртүрлi, оларды зооидтар деп атайды.

 

СЦИФОМЕДУЗАЛАР КЛАСЫ - SCYPHOZOA

Классификациясы. Сцифомедузалар класы бес отрядқа бөлiнедi: стауромедузалар - Stauromedusae, кубомедузалар - Cubomedusae, короната - Coronata, семаостома - Semaeоstomeae, тамырауыздылар - Rhizostomida.