Показания к переливанию крови

Если раньше показания к переливанию донорской крови подразделя­лись на абсолютные и относительные, то, в настоящее времяпоказаний к переливанию цельной консервиро­ванной донорской крови нет. В настоящее время переливание цельной крови производится сравнительно редко, так как пользуются трансфузией различных компонентов крови, совпадающие по груп­повой (система АВ0) и резус принадлежности с реципиентом, т. е. переливают то, что больше всего требуется организму: плазму или сыворотку, эритроцитную, лейкоцитную или тромбоцитную массу. В подобной ситуации вводится меньшее ко­личество антигенов, что снижает риск посттрансфузионных ослож­нений.

На практике могут быть критические ситуации (массивная кровопотеря, отсутствие кровезаменителей, компонентов крови) при которых воз­можно переливание одногруппной цельной крови. По жизненным показаниям, и при отсутствии одногруппных компо­нентов крови по системе AB0, допускается (кроме детей) переливание резус-отрицательной крови 0(I) группы реципиенту с любой другой группой крови в количестве до 500 мл. В таких ситуациях также допускается пере­ливание резус-отрицательной эритроцитной массы или эритроцитной взве­си от доноров А(II) и В (III) групп реципиенту с АВ(IV) группой крови, не­зависимо от его резус принадлежности.

Цельная консервированная донорская кровь используется при прове­дении обменного переливания крови в терапии гемолитической болезни новорожденных, при операциях на открытом сердце, тяжелых ожогах.

Переливание компонентов крови проводится с предварительным об­следованием на ВИЧ, гепатиты В и С, сифилис. Запрещается перелива­ние компонентов крови, если нет таких исследований!

Показанием к переливанию эритроцитной массы или взвеси при ост­рой анемии является потеря 25-30% ОЦК, сопровождающаяся снижением уровня гемоглобина до 70-80 г/л, гематокрита до 25% и возникновением циркуляторных нарушений. Однако, в первые часы острой кровопотери ориентироваться на эти показатели нельзя, поскольку они остаются еще на высоких цифрах. В этих случаях, с целью быстрого восстановления ОЦК, следует проводить трансфузионную терапию кровезаменителями. С насту­плением гемодилюции (после применения кровезаменителей) уровни ге­моглобина и гематокрита снизятся, что позволит определить необходи­мость переливания эритроцитной массы или взвеси.

Еще более строгими являются показания к назначению переливания переносчиков газов крови при хронической анемии. Для подобных паци­ентов со сниженным количеством циркулирующего гемоглобина важней­шим является ликвидация причины, вызвавшей анемию, а не восстановле­ние уровня гемоглобина путем трансфузий эритроцитсодержащих компо­нентов. Переливание переносчиков газов крови при хронической анемии должно расцениваться как "последний рубеж" терапии!

Противопоказания к переливанию крови

Противопоказанием к переливанию крови и ее компонентов являются:

• тяжелые нарушения функции печени и почек (острые гепатиты, острые нефриты);

• декомпенсация сердечной деятельности;

• заболевания легких, которые сопровождаются застоем в малом круге кровообращения;

• аллергические состояния и заболевания (острая экзема, бронхиальная астма);

• острая стадия ревматизма;

• активный туберкулезный процесс в легких.

Эти противопоказания можно считать относительными и, при нали­чии абсолютных показаний, компоненты крови необходимо переливать.

 

 

Бөлім 4. Қан және оның компоненттерін құю ережелері

 

4.1. Ұйымдастыру сауалнамалары

Қан және оның компоненттерін құю мынадай ұйымдастыру сауалнамаларын алдын ала шешуді талап етеді:

1. Хирургиялық профильдағы бөлімшелер қажет ететін жылына 120 л астам қанды КПК ұйымдастырады,;

2. Бұл бөлімшеге СПК- ға сәйкес дайындықтан өткен және сертификат алғанқан құюға жауапты дәрігер бекітіледі.

3. Сәйкес құрылғылары бар кабинеттермен қамтамасыз етілуі қажет. Қан және оның компоненттерін құю үшін бір рет қолдануға арналған жүйе, түскен науқасты және кеткен шығынды тіркейтін журнал болуы, сонымен қатар қан тобын, резус-факторды., индивидуальды және резус сәйкестікке сынамаларын жүргізуге мүмкіндік болу керек.

 

 

4.2. Науқасты дайындау

Гемотрансфузия жасау алдында науқастан гемотрансфузиялық анамнез жиналады, онда науқаста осыған дейін қан құю болғандығын және қан құюдан соң болған реакциясы анықталады, әйел кісіден акушерлік анамнез сұралады. Өан және оның компоненттерін өқюға дейін науқастың АҚ және дене температурасы, ЖСЖ, тынысы өлшенеді. Сырқатнамада қан және зәрдің клиникалық анализі 3 тәуліктен аспай болуы керек.

Науқас заңға сәйкес саналы түрде шешім қабылдауы үшін гемотрансфузияның төмендегі пунктерімен танысуы керек:

1) Гемотрансфузияның маңызы, артықшылығы, қажеттілігі, күтілетін нәтижесі;

2) Науқастың жеке ерекшелігіне байланысты, күтілетін әдістің қауіптілігі;

3) Гемотрансфузиядан бас тартқан жағдайда күтілетін асқынулар;

4) Барлық альтернативті әдістердің осы науқас өшін жарамдылығы, артықшылығы және кемшіліктері;

Науқасқа берілген ақпарат маңызы және түрі бойынша обьективті болуы, Науқасты шатастырмау жіне қорқытпау керек. Өмірге қауіпті жағдайда науқас дұрыс және дәйектелген шешім қабылдау үшін дәрігерден ерекше сергектік және жеке психологиялық әрекет күтіледі.

Науқастарда гемотрансфузиядан бас тартудың жиі кездесетін себебі, қауіпті инфицирленудің анықталуы. Жиі кездесеін тағы бір себебі қатаң религиозды көзқарастар(Қоғамдық Иегова куәгерлерінің ұйымдастыру мүшелері).

Қан және оның компоненеттерін жүргізеді: емдеуші дәрәгер, кезекші дәрігер, бөлімше дірігері немесе қан құю бөлмесі дәрігері, ал операцияға- анестезиолог және хирург, ол операцияға тіке өатыспайтын немесе наркоз енгізбейтін.

4.3. Қан және оның компоненттерін құюды жүргізетін дәрігердің міндеттері.

Қан және оның компоненттерін құю алдында дәрігер міндетті:

1. Рецепиенттің қан тобы мен резус-факторды анықтау, осы мәліметтерге сәйкес донор қаны бар флакон немесе гемаконды таңдау;

2. Донор қанының жарамдылығына баға беру. Флакон немесе гемакон қаптамасының сапалылығына, этикеткадағы ақпаратқа (қан тобы, резус-фактор, жарамдылық мерзімі) көзбен көріп баға беріледі. Тұндырылған қан 3 қабаттан тұрады: ең түбінде эритроцитарлы қабат, оның үстінде ақшыл түсті лейкоциттік қабат, жоғарғы қабаты мөлдір сарғыш плазма. Қанның плазмасында ұйындылар, жармалар, жұқа қабықша анықталып, мөлдірлігін жоғалтса немесе ақшыл-қызыл түске боялса (эритроциттер гемолизі), онда бұл қанды құюға жарамсыз.

3. Флакондағы немесе гемакондағы донор қанының қан тобын анықтау, нәтижені этикеткадағы мәліметпен сәйкестендіру;

4. Донор және рецепиенттің топтық және Д резус-фактор сәйкестігін анықтағаннан соң дәрігер АВО жүйе бойынша индивидуалды сәйкестікке сынама жүргізеді.Агглютинация фонында теріс нәтижеге қол жеткізген дәрігер индивидуальды және резусты сәйкестік бойынша сынама жүргізеді.

4.4. Индивидуальды сәйкестікке сынама

Индивидуальды сәйкестікке сынамадонор мен рецепиенттің қаны сәйкессіздігі тек АВО жүйесіндегі антиген бройынша көрініп қоймай, сонымен қатар Д резус –антиген, резус жүйесіндегі басқа антигендернемесе басқа жүйедегі антигендер (М, N, Р и др.) де анықтауға болады.

Бұл сынама бөлме температурасында, бетінде қоспа жасауға арналған орны бар пластинкда жүргізіледі. Науқастың көктамырынан 1-2 мл қанды алып пробиркаға құямыз, сонда шамалы уақыттан соң ұйындының үстінен мөлдір сарысу түзіледі. Пластинканың үстінен пипеткамен үлкен бір тамшы (0,1 мл)сарысуды, оның жанына 10 есе кіші донор қанын немесе құрамында эриторциті бар компонентті тамызамыз. Тамшыларды араластырамыз, 1-2 минутқа қалдырамыз, тағы да араластырып 5 минут күтеміз. Егер агглютинация жоқ болса, онда резус сәйкестікке сынама жүргізіледі.

Агглютинация пайда болса үстіне 1-2 тамшы натрий хлорының изотониялық ерітіндісін тамызып, +37°С дейін тарелкеде қыздырамыз, псевдоагглютинацияны жоққа шығару үшін. Егер эритроциттердің «тиындар қатары» болса ол жоғалады, онда донор қаны мен рецепиент қаны АВО бойынша сәйкес. Егерагглютинация қалып қойса, онда қан құюға жарамысыз.

 

4.5. Резус сәйкестікке сынама

Резус сәйкестікке сынама әр түрлі әдістермен жүргізуге болады:

1) 33% полиглюкин ерітіндісімен;

2) 10% желатин ерітіндісін қолданып;

3) Кумбустың тікелей емес әдісі жолымен.

4.5.1. 33% полиглюкин ерітіндісін қолданып резус сәйкестікке сынама

Пробирканың түбіне пастеровский пипеткасымен науқас сарысуының 2 тамшысын тамызып,үстіне донор қанының 1 тамшысын,1 тамшы 33% полиглюкин ерітіндісін қосып араластырамыз.Пробирканы горизонтальды қалыпқа дейін келтіріп,кейін ақырын айналдырамыз, пробирканы бастапқы қалпына келтіргенде қоспа қабырға бойымен төменге ағады. (осылай эритроцит пен сарысу жылдам антиген – антидене комплексі түзіледі.).3-5 мин. Соң пробиркаға 2-3 мл натрий хлорының изотониялық ерітіндісін тамызамып,араластырамыз.

Егер, агглютинация жоқ болса (реакция-теріс),бұл жағдайда донор мен реципиент қаны Д резус антиген бойынша сәйкес.

Егер,пробиркада агглютинация болса (рефкция – оң),бұл жағдайда донор мен реципиент қаны сәйкес емес.

10% желатин ерітіндісі бойынша резус сәйкестікті анықтау.

Сынама пробиркада +46-48°С –та 10-15 минут көлемінде жасалынады.Пробиркаға науқас пен донордың тегі,аты инициалын,қан тобын,контейнердің номерін жазамыз. Пробирканың түбіне пипеткамен кішкене бір тамшы донор эритроцитін тамызамыз.(Бастапқыда флаконнан ине арқылы донордың бірнеше тамшы қанын басқа пробиркаға,ол жерден пастеровский пипеткасымен кішкене тамшы алып,белгіленген пробиркаға тамызамыз).Осыдан кейін 10% ерітілген желатин ерітіндісін және 2 тамшы науқас сарысуын қосамыз.Желатин ерітіндісі жарамды болуы керек,егер ол бұлынғыр,жармалы(с хлопьями) немесе мұздатқышта сақталмаса,мұндай ерітінді жарамсыз.

Пробиркадағы қоспаны сілкіп араластырамыз,кейіннен пробирканы горизонтальды қалыпта сулы моншада немесе термостатта +46-48°С та 15 минутқа қалдырамыз.Пробирканы алып, 5-8 мл натрий хлорының изотониялық ерітіндісін қосып, 1-2 рет аударып,нәтижені қараймыз.

Егер пробиркадағы қоспа біртегіс боялған күйде қалса және агглютинация белгісі болмаса,онда донор мен реципиент қаны сәйкес.Мұндай ұанды құюға болады.

Егер пробиркадағы қоспаны лупамен қарағанда эритроциттерде агглютинация көрінсе,онда эритроцит пен реципиент қаны сәйкес емес.

4.5.2. Кумбстың тікелей емес сынамасы бойынша донор мен реципиент қанының резус сәйкестілігін анықтау

Кумбстың тікелей емес сынамасы жуылған және сенсибилизирленген донордың эритроциті және науқастың сарысуымен жүргізіледі.Бұл сынамада адам қанындағы белоктарға қарсы иммунды антидене түзілуі есебінен агглютинация сенсибирленген эритроциттерде жүреді.Ол жануар қанынан, адамның иммунизирленген қан сарысуынан жасалынады.

Сыныма жүргізу әдісі.Алдымен донордың жуылған эритроцитін дайындаймыз.Бұл үшін донор қанын пробиркаға изотониялық натрий ерітндісін құйып,айландырып араластырамыз,кейін бес минут центрифугалаймыз(эритроцит тұнғанша)эритроцит үстіндегі сұйықтықты сорып алып,процедураны қайталаймыз.Басқа пробирканы дайындап жазып қоямыз: тегі,иннициалы,науқас пен донордың қан тобы,флаконның номерін жазамыз.Осы пробирканың түбіне пастеровский пипеткасыен кішкене бір тамшы (0,05) тамшы жуылған донордың эритроцитін және 3 тамшы науқас сарысуын тамызамыз,қоспаны араластырып термостатқа +37°С қа 45 минут. қоямыз.Кейін пробирканы шығарып,NaCl изотониялық ерітіндімен толтырып,айналдырып араластырамыз және эритроциттер тұнғанша центрифугалаймыз.Осы жағдайды 2 рет қайталаймыз. 5% эритроцитарлы массаны алу үшін, жуылған және жақсы тығыздалған эритроциттердің үстіне 4-6 тамшы натрий хлорының изотониялық ерітіндісін тамызамыз..

Бір тамшы 5% эритроцитарлы массаны ақ фарфорлы пластинканың бетіне тамызып, оның үстіне бір-екі тамшы сарысуды тамызып шыны таяқшамен қоспаны араластырамыз. Пластинканы ақырын шайқаймыз, сосын бір-екі минутқа қалдырамыз, кейін тағы шайқаймыз. Бұл реакцияны 20 минут бақылаймыз. Егер агглютинация жоқ болса, онда донор қаны науқас қаны Д резус-антиген қатынасы бойынша, сондай-ақ басқа изоантигендер қатынасы мен түзілуі мүмкін болатын изоиммунды антидененің толық емес формасы бойынша сәйкес. Кумбустың тікелей емес сынамасы арқылы Резус жүйесі бойынша барлық антигендерге түзілген толық емес антиденелерді, Келл-Челлано жүйесін, Даффи, Кидд және басқада жүйелерді анықтауға болады.

4.5.3. Гематранысфузионды асқынуы бар науқастарға сәйкестік сынамасын жүргізу ерекшеліктері.

Гемотрансфузиялық асқынуы болған науқастара трансфузиядан соң 10-20 күн аралығында сенсибилизацияның жоғарылауы байқалады, асқынудың себепкері болған антиденелер титрі жоғарылайды, басқа спецификалығы бар антиденелер пайда болады.20 күннен соң антидене титрі төмендей бастайды. Сондықтан мұндай науқастарға сенсибилизацяның жоғарылауы кезінде сәйкестікке сынаманы трансфузия жасаған күні алған дұрыс.

Қан құйғаннан соң 20 күннен кейін, аталған сынамадан басқа, сенсибилизацияның жоғарылған күндері яғни 10-20 күн аралығында алынған сарысу бөлігімен қосымша сәйкестікке сынама жүргізген дұрыс. Бұл сенсибилизация кезінде антигендеріне қарсы түзілген антиденелерің қан құю кезінде науқасқа түсіп кетпеуін ескертеді.

 

4.6. Арнайы және индивидуалды донорды таңдау

Арнайы донорға таңдау науқастың антиденесі мен түрі анықталғанда СПК да өндіріледі. СПК да донорды антиген бойынша типтиді. Таңдау AB0 жүйесі мен резус- фактор бойынша бір топқа жататын донорлар арасында жүргізіледі. Әдетте донорды қанындағы антигендеріне қарсы түзілген науқастың антиденелер бойынша таңдайды.

Егер жуылған эритроцитті құю керек болса, онда басқа топтың қанын қолдануға болады, бірақ донор эритроциттері қатынасы сәйкес келу керек. Мұндай жағдайда эритроциты 0(I) топ эритроциттерін кез келген топтағы рецепиентке құюға болады, ал а реципиенты АВ(IV) топты рецепиент басқа топтың эритроцитін құюға болады, бірақ екі жағдайда да донор мен рецепиент резус- фактор бойынша сәйкес келу керек. Тәжірибеде жуылған эритроциттердің тек 0(I) тобы қолданылады.

Индивидуальді донорға таңдау төмендегі жағдайларда жүргізіледі:

• Трансфузиолог сынамада АВО немесе резус-антиген бойынша сәйкес еместігін анықтаса, және қайта тексеруде бұл антигендер қатынасын жоққа шығарса, науқас жағдайы қан құюды кейінге қалдырса;

• Науқас қанында белгілі бір және арнайы изоиммунды антидене анықталса, бірақ СПК арнайы қанды таңдау мүмкіндігі жоқ, науқастың антигендік структурасымен типті донордың сәйкес келмеуі.

• Науқаста изоиммунды антидене анықталып, бірақ олардың арнайылығы орнатылмаса.

Мұндай жағдайда индивидуальды қан таңдау флакон-донор саусағынан қан алу арқылы жүргізіледі. Таңдау тексеру барысында донор эритроцитіне агглютинация реакциясы сәйкес болса басталады..

Как специальный, так и индивидуальный подбор крови, произведен­ный на СПК, следует рассматривать как предварительную процедуру. Врач-трансфузиолог, получив флакон или гемакон с кровью, обязан осу­ществить все исследования, которые включают в себя "Правила перелива­ния крови".

Донор мен рецепиенттің қан тобы мен резус факторы сәйкес келіп, сондай –ақ сынамада агглютинация анықталмаса., онда дәрігер биологиялық сынамадан бастап қан құюға кіріседі.

 

4.7. Биологиялық сынама

Қан құю алдында контейнердегі трансфузионды ортаны (эритроцитарлы масса немесе тұнбаны, свежезамороженная плазма, қан) мұздатқыштан шығарып 30 минутқа бөлме температурасында ұстаймыз. Трансфузионды ортаны сулы моншада +37°С температурада қыздырып, термометрмен бақылаймыз. Биологиялық сынамада гемотрансфузиялық ортаның көлемі, енгізу жылдамдығына байланысты емес. Қан компоненттерінің бірнеше мөлшерін құю әрбір мөлшерді құяр алдында биологиялық сынама жүргізіледі.

Биологиялық сынаманы жүргізу техникасы донор қанының үшреттік порциясын немесе құрамында эритроциті бар компонентті көктамырға 10-15 мл үш минут аралығымен енгізеді. Енгізу жылдамдығы әр дозада минутына 2-3 мл (40-60) құрайды. Әрбір порцияны енгізуден кейін науқастың жағдайы бақыланады, АҚ өлшенеді, пульсі, дене температурасы, тыныс жиілігі есептеләнеді. Сәйкессіздік белгілері байқалса (құсу, бас айналу, терінің бозаруы, кеуде және белдегі ауру сезімі, АҚ төмендеуі, тахипное,жиі әлсіз пульс) қан құю тоқтатылады. Сәйкессіз қанды жылдам енгізгенде рецепиент қанында заттар шапшаң ыдырап, клиникалық белгілер көріне бастайды. Қанды баяу енгізгенде заттар ақырын ыдырайды және сәйкессіздік белгілері өте кеш көрінуі мүмкін, бұл кезде қанның ауқымды бөлігі немесе барлығы дерлік құйылып бітеді. Науқас жағдайы қанағаттандырса минутына 40-60 тамшы жылдамдықпен қан құюды жалғастырамыз.

Педиатрияда биологиялық сынама аз көлемді қанмен жүргізіледі: 2 жасқа дейінгі балаларға небәрі 2 мл енгізеді, 2 жастан 5 жасқа дейін – 5 мл, 10 жасқа дейін және одан жоғары – 10 мл..

Биологиялық сынама, индивидуальды сәйкестік сынамасы секілді лабораторияда жеке таңдалған немесе фенотиптелген эритроцитары масса немесе тұнбамен қан құю жүргізіледі.

Егер науқас операцияда наркозбен жатсажәне оған қан немесе құрамында эритроциті бар компонент құю қажет болса, онда био­логиялық сынама (Бакстер сынамасы - гемолизге сынама)келесі үлгіде жүргізіледі: шынтақ көктамырына бірден үшреттік (30 мл) донор қанының порциясын немесе құрамында эритроциті бар компонент енгіземіз.10 минуттан кейін басқа шынтақ көктамырынан 10 мл қан алып гепаринмен центрифугалайды. Егер бөлінген плазмада ақшыл-қызыл түс болса, онда эритроцит гемолизденгені және ол қан сәйкес емес. Ал ашық, мөлдір плазма көрсек, онда донор мен рецепиентте қан немесе құрамында эритроциті бар компоненттің сәйкес болғаны.

Қан құюды емдеуші дәрігер медсестрамен бірігіп жүргізеді.Барлық жауапкершілікті дәрігер өз мойнына алады. Қан және оның компоненттерін бір бөтелкеден немесе контейнерден бірнеше науқасқа, сондай-ақ балаларға құюға қатаң тыйым салынады.

Қан құю біткен соң азмөлшерде донор контейнеріндегі гемотрансфузия ортадан және пробиркадағы рецепиент қанынан алып индивидуальды сәйкестікті қайта анықтаймыз, сосын 48 сағат мұздатқышта сақтаймыз.

Науқасты қан құюдан соң тәулік бойы бақылаймыз, яғни дене температурасын өлшейміз, пульс жиілігін, АҚ деңгейін және зәр мөлшерін анықтаймыз. Келесі күні қан және зәр анализін міндетті түрде аламыз.

Гемотрансфузиядан соң дәрігер сырқатнамаға «қан құю операциясы» жүргізілгені жайлы жазады. Онда науқастың тегі, инициялы, қан тобыжәне резус – фактор, қан немесе құрамында эриторциті бар компоненттер құюға көрсеткіш, донор қанының этикеткасындағы барлық информация және барлық сәйкестікке сынама нәтижелері жазылады.

Бөлім 5. ҚАН ЖӘНЕ ОНЫҢ КОМПОНЕНТТЕРІН ҚҰЮ ТҮРЛЕРІ МЕН ТЕХНИКАСЫ

Қан құюдың бірнеше түрін бөледі: тікелей, тікелей емес, алмастырып құю, реинфузия.

5.1. Тікелей қан құю

Тікелей қан құю – донордан рецепиентке тікелей құю, бұл кезде науқас ағзасына ешқандай қоспасыз(консервацией) өзгертілмеген тұтас қан құйылады. Тікелей қан құю процессі консервіленген қан құю ережелерін сақтай отырып іске асырылады.

Бұл әдіс қазіргі кезде сирек қолданылады. Қанды тікелей құюдың көрсеткіштері мынадай: 1) гемофилиямен ауыратын науқастарда ұзақ уақыт қанның ағуы кезінде гемостатикалық емнің қонбауы;

2) Массивті қан жоғалтуда және қан ауруларының қанның ұю жүйесінің бұзылуы(жедел фибринолиз, тромбоцитопения, афибриногенемия);

Тікелей қан құюда қаннық ұю факторларының барлығы сақталады және рецепиенттің қанының тоқтауына әсер етеді. Бұл әдіс ауыр күйген науқастарға гемотрансфузия операциясын жүргізуде жоғары коэфицентке ие.

Тікелей гемотрансфузияның жағымсыз жақтары: оның техникасы күрделі; донорды науқастың жанына жатқызыу, бұл психлогиялық кері жағдай туғызу мүмкін; бұдан бөлек рецепиентте инфекциялық ауру болса, сол кезде донорда инфицирленуі мүмкін, өйткені олар аппаратқа бір тамырлы жүйемен жалғанған.

Қазіргі трансфузиологияда бұл резевтегі әдіс болып саналады, оған қажет жағдайда жүгінеді, яғни рецепиенттің қан ұю жүйесін басқа әдістермен (антигемофильді глобулинді енгізу, фибриногенді, тромбоцитарлы массаны, криопреципитатты)

басқара амаған жағдайда.

Тікелей қан құю арнайы аппарат немесе шприцтармен іске асырылады.

Тікелей гемотрансфузияның аппаратты тәсілі.

Арнайы аппараттар бар (ПКП-210, ПКПУ), оның қанды тоқтаусыз шайқайтын таяқшалы насосы қолданылады. Донор мен рецепиенттің тамырлы жүйесі үздіксіз түтіктермен жалғанған, ол осы насос арқылы өтеді, дәл осы жағдайда донор мен рецепиент арасында инфицирленуі жоғарылауы мүмкін. Сондықтан бұл әдіс практикада қолданылмайды. Қауіпсіздігі жоғарылау әдіс шприцті әдіс.

Тікелей гемотрансфузияның шприцті тәсілі.

Бұл әдіспен тікелей қан құю операция барысында барлық асептикалық ережелерді сақтау керек Қан құюды дәрігер мен медсестра іске асырады. Медсестра донор көктамырынан шприцпен (20 мл) қан алады да оны дәрігерге береді. Ол науқас көктамырына қанды енгізеді. Донордың қауіпсіздігі мақсатында, қанның әрбір порциясын жаңа шприцпен іске асырады. Сондықтан бұл әдіс олардың санының көп болуын талап етеді. (20-40 штук).

Алғашқы үш порциядағы қанға шприцпен натрий цитратының 2 мл 4%-ін шамалап аламыз. Осылай бұл порция жайменен енгізіледі, 3 минутты интервалмен. Мұндай қан құю процессте көктамырға енуде шприц инеден үнемі қосылып, өшіріліп тұрады. Сондықтан шприц пен ине арасында түтік және арасында қысқыш болу керек. Жоғарда аталған ағым кезінде қысқышпен қысамыз. Тікелей қан құюдың шприцті әдісі жайменен, ритммен орындалуы керек. Донордан қан алынып, рецепиентке шприцтің поршенін ақырын басып енгіземіз.

 

Тікелей емес қан құю.

Тікелей емес қан құю – бұл донор мен науқас бір-бірімен байланыстырмайды. Қан донордан кез-келген уақытта жиналады, консервіленеді, арнайы жағдайда сақталынады және қажет жағдайда кез-келген уақытта қолдана аламыз. Бұл қан құюдағы нгізгі әдіс.

Қанды консервациялау тәсілі.

Қан консервацияның арқасында ерекше сапалы жағдайда сақталынады, ол өзінің сұйықтық қасиетін белгілі бір мерзімге дейін жоғалтпайды, стирильді сақталады және толық биологиялық орта күйінде қалады. Қанды консервациялаудың бірнеше тәсілі бар:

1. Глюкозоцитратты ерітіндімен.

2. Ионалмасушы сорбенттер көмегімен.

3. Мұздату жолымен.

4. Биологиялық стабилизаторлармен.

5. Мәйіт қанын консервациялау жолымен.

Олардың әрбіріне қысқаша тоқталамыз.