Сац-пал и тэарэт прадумовы марксисцкай филасофии.

У аснове узникнення марксисцкай фил знах 3 прычыны:1)класавая барацьба 2)навуковая рэвалюцыя 3)тэрэтычныя крыницы(распрацоуки у дамарксисцкай фил,сац,палитэканомии)

1)клас барацьба У межах класавай бар. на узникненне марксизма пауплывали наст падзеи 19ст: а) пауст рабоч фр г.Лиёна(1834)

б) пауст ткачоу у Силезии(1835-37) в) чартысцки рух чартызм-хартыя, аб’яднанне,яки паклау пачатак прфсаюзнага руха у Англ(1830-40)

2)навук рэвалюцыя а) сяр 19ст была адзначана тым што ням прырод-цы Майер и Гельмгольц+англ Джоуль сфармуляв з-н зберажэння и ператварэння энергии,што энэргия иснуе вечна и не мае якую-неб. творца и яна николи не закончыцца а тольки перах з адной формы у другую.Марксизм замяняу катэгорыю Бога на кат энэргии,чым абгрунтоувау непазбежнасць и адзинаправильнасць атэизма б) ням прыродазнауцы Шванн и Шлэйдэн ствар у гэты час клеткавую тэорыю,паводле якой клетка ’яул.асновай будовы и развицця усих арганизмау и чала. в) англ Дарвин сфармулявау закон развицця прыроды.

3)тэарэтычныя вытоки марксизма. Марксизм як фил узник на аснове анализа тэарэтычных разважанняу, якия были у дамарксисцкай фил, сац, палитэканомии. Маркс и Энгельс крытычна пераасэнсавали спадчыну сваих папярэдникау:

А)ням класичную фил У вініку маркс з’ял новыя напрмкі у матэр філ:

1)дыалектыч матэр-зм(дыялектыка,як метад вывучэння прыр прац)2)гістар.матэры-м()

б)Анг буржуаз палітэканомія(запазычан факт існавання эксплуатацыі насенных работнікау, а іменна праз існаванне дабавачнай вартасці)

В)франц утапичны сацыялизм(прынцыпы роунасці,справядлівасці(ТомасМор,Фур’е,Оуэн))

Мар-м сцвердзіу,што роунасць можа быць дасягнута толькі праз сац.рэвалюцыю

 

Асноуныя катэгорыи марксизма

Марксизм стварыу уласную систэму фил-ких катэгорый: 1)грамад.- эканамичная фармацыя:

ГЭФ-сукупнасць мат и дух узроуняу у развицци грам.Грам у сваим развицци праходзиць 5 фарм:

1першабытнаабщынная,2рабауладальницкая,3феадальная,4капитал-я,5камунистычная.Грамадства пераходзиць ад менш арганизаванай фармацыи да больш(прынцып паступальнасци)-гэта и ёсць грам прагрэс.Што тычыцца камунизму то гэтая фармацыя з’яул сама-мэтай развицця усёй чал гисторыи.2-3-4 ГЭФ грунтуюцца на ипрватнай уласнаксци,и капитализм як найбольш высокая ГЭФ тэхнична и сацыяльна падводзиць чалавека да камунізма 2)дыктатура пралетарыята Маркс и Энгельс личыли што абавязковай мовай пабудовы камун з’яул сила пралетарыята.Прагрэсиунасць пралетарыяту праяул у тым што ён не эксплуататарски клас.Падчас сваёй улады пралетарыят павинен ствараць нов мараль,якая грунт. на прынцыпе «хто не працуе той не спажывае» 3)класы и класавая барацьба клас барацьба адбываецца у силу таго што интарэсы розных класау не супадаюць.Усе класы бурж грам дзеляцца на антагамистычныя и неантагамистычныя.Памиж антагамистычными класами иснуюць нявырашаныя супярэчн якия могуць быць развязаны тольки праз сац рэвалюцыю.Неантагамистычныя класы-класы у яких адсутничаюць супярэчнасци.Напр пралетарыят и сялянства.Пралетарыят ва умовах бурж грамадства вядзе сваю барацьбу у 3 формах: палит,экан,идыялаг.Класавая барацьба якую праводзиць рабочы клас прыводзиць да дыктатуры а яна у сваю чаргу –да камунистычнага грамадства.

 

Быццё як филасофская катэгорыя

Катэгорыя быцця ци антылогия з’яуляецца адной з самых галоуных у любой фил.Гэтая катэгорыя мае даунюю гисторыю. 1) еурапейская антычная традыцыя тлумачэння быцця. Грэчаски фил Парменит для тлумачэння быцця выкарыстау схему: быццё гэта усё тое што иснуе а небыццё гэта усё тое што неиснуе. 2)быццё у сярэдневяковай фил. Схаласты личыли што иснуе тое што иснуе нязменна т.е. для их нязменным з’яуляецца тольки Бог. 3)суб’ектыуна-идэялистычнае разуменне быцця. Найбольш выразна яна прадстаулена у филасофии Бэркли.Ягонае разуменне быцця прадстауляецца наступным выказваннем: Быць значыць быць успрынятым. 4)матэрыялистычнае(марксисцкая традыцыя) тлумачэнне быцця. Тут прызнаецца што першаснае прыроднае быццё. г.зн. прырода иснуе сама па сабе без якога-неб стваральника.

Быцце,як існаванне Рэальнасці быцця:1суб’ектыуная(усе тое,што уласціва чал”Я”,думкі, выказванні) 2)аб’ектыуная (матэр.сістэма)3)суб’ект.-аб’ектыун.(чалавек) Прырода прадметау: 1)пер-ая прырода-быцце усіх фіз.,хім.,біо,астран. утварэнняу.(незалеж. Ад чал-а рэальнасць)2)другая пры-да-прадметы створаныя чал-кам(залежнасць чал. ад тэхнікі)

Гисторыка-филасофскае бачанне матэрыи.

Поруч з катэгорыяй быцця катэгорыя матэрыи з’яуляецца фундаментальнай у филасофским матэрыялизме,а таксама яна з’яуляецца аб’ктам крытыки з боку идэялистычнай филасофии. Згодна идэялизма матэрыя ствараецца и прадтрымливаецца нейким духам, некай идэальнай силай.И у межах матэрыялизма таксама иснавали самыя розныя уяуленни аб матэрыи.Гэтыя уяуленни замянялися у гистарычным плане.Ужо у антычнасти пад матэрыяй разумелися нейкия так званыя першарэчывы (зямля агонь паветра вада).Да пачатку 20ст матэрыялизм у якасци першаматэрыи прызнавау атам як самую дробную и недзялимую часцинку рэчыва.Дэмакратауски варыянт разумення матэрыи а асаблива першаматэрыи перапыниу сваё иснаванне тольки у вынику навуковай рэвалюцыи якая адбывалася напрыканцы 19-пач20ст. Адкрыцці фізікі вельмі моцна паўплывалі на філасоўскія ўяўленні аб першаматэрыі.Менавіта у гэты перыяд узнік у філасофіі такі напрамак як “ фізічны ідыялізм ”,

які абгрунтаваў памяншэнне і знікненне матэрыі.

 

29. Філ. Дэфініцыя матэрыі.

У к.19-пач.20 ст. перад ф паўстала двуадзінае пытанне: “Што такое матэрыя і што такое структура матэрыі”.Пачынаючы ад грэкаў тыя пытанні лічыліся таемнымі.Адказваючы на пытанне што такое матэрыя грэкі мелі на увазе атам і прызнавалі што ен з’яўляецца безструктурным.Такое разуменне было да пачатку 20 ст. З новымі фіз. Адкрыццямі рушацца старыя пастулаты аб недзялімасці атама(атам дзялімы-зн. можа разваліцца-канец света(чорны квадрат)),Ленін адзначаў што матэрыя есць толькі філасофская катэгорыя, якая выкарыстоўваецца для абазначэння аб’ектнай рэальнасці.И у сучасны момант можна дапустить думку што иснують такия матэрыяльныя утварэнни,аб иснаванни яких не сведчать нашыя пачуцци ти лагичныя разважанни,але тым не менш яны иснуютью.У гэтай інтарпрытацыі паняцце мат-і:1)сукупнасць мноства прадметау і з’яу2)аб’ект. Рэальнасць, існуючая незалежна ад нас3)незнішчальны астатак,які захоуваецца пры любых зменах прадмета.

 

Прыродазнаучае разуменне матэрыи

На прыканцы 19-пач.20 ст. перад філасофіяй паўстала двуадзінае пытанне: “Што такое матэрыя і што такое структура матэрыі ”.Пачынаючы ад грэкаў тыя пытанні лічыліся таемнымі.Адказваючы на пытанне што такое матэрыя грэкі мелі на увазе атам і прызнавалі што ен з’яўляецца безструктурным.Такое разуменне было да пачатку 20 ст.Ленін адзначаў што матэрыя есць толькі філасофская катэгорыя, якая выкарыстоўваецца для абазначэння аб’ектнай рэальнасці.И у сучасНЫ МОМАНТ можна дапустить думку што иснують такия матэрыяльныя утварэнни аб иснаванни яких не сведчать нашыя пачуцци ти лагичныя разважанни,але тым не менш яны иснують.

Фіз. Разуменне:матэрыя зауседы структурная. У чыстым выглядзе матэрыі-няма, таму яна існуе толькі у выглядзе сістэм і працэсау.

Структура філасофіі на сенешні дзень:

1.Мікрасвет.Гэта ўзровень самых найдрабнейшых элементарных часцінак.

2.Макрасвет.Гэта узровень звычайных для чалавека велічыняў.

3.Мегасвет.Сюды адносяцца планеты, зоры, сузор’і. Назваць самую вялікую таксама немагчыма.

Асноўныя характэрыстыкі матэрыі:

1.Бязконцасть матэрыі.Яна праяўляется ў вечнасті, неразрыўнасці і безперапыннасці.

2.Нестваральнасть і незамяшчальнасть матэрыі.Ніякіе рэчыва не можа знікаць бесслядоўна ці ўзнікаць з нічога,яно можа толькі пераходзіць з аднаго стану у другі.

3.Матэрыя невычарпальна.Матэрыя існуе заўседы і ўсюды,але і нават самая найдрабнейшая часцінка не можа быць прызнанай такой,а таксама немагчыма назваць самае вялікае матэрыальнае утварэнне.