Гидрология, её задачи и отрасли. Предмет и составные части общей гидрологии. Методы гидрологических исследований.

Гідралогія – навука аб вадзе, займаецца вывучэннем прыродных вод, з’яў, працэсаў, якія ў іх працякаюць, а таксама заканамернасці размеркавання вод на Зямлі. Прадметам вывучэння - водныя аб’екты. Асноўнай задачай - вызначэнне геаграфічных характарыстык водных аб’ектаў. Па вывучэнню водных аб’ектаў гідралогія падзяляецца: акеаналогію і гідралогію сушы. Па характару вывучаемых пытанняў і метадам даследаванняў: агульная гідралогія (вывучае агульныя уласцівасці водных аб’ектаў, працэсаў, якія адбываюцца ў іх), гідраграфія,(апіанне вод-х аб’ектаў), Гідраметрыя (вымярае памераў водных аб’ектаў,). Гідралогію сушы: гідралогію рэк, азёр, г. балот, гідралогію падземных вод, гідралогію ледавікоў. гідралогію азёр - возеразнаўствам. гідрабіялагічны рэжым азёр- наука лімналогіяй. Сучасная гідралогія падземных водсфармір ў самаст дысцыпліну – гідрагеалогію. У сучаснай гідралогіі сушы сфарміраваліся раздзелы: інжэнернай гідралогіі і гідрафізікі уключае даследаванні фізічных і механічных уласцівасцей прыродных вод у розных агрэгатных станах, заканамернасцей выпарэння, утварэння і таяння снегу і лёду, термічнага рэжыму вадаёмаў і др. Вывучэнне заканамернасцей перамяшчэння водных мас, ветравога хвалявання, цячэнняў аб’ядноўвае дынаміка вод сушы. У гэтай сувязі ў рамках гідралогіі сушы выдзяляецца самастойная дысцыпліна дынаміка рэчышчавых працэсаў. У к. ХХ– гідралогія вадасховішчаў, гідралогія сажалак, гідралогія кар’ерных вадаёмаў. Метады: асноўнымі з’яўляюцца стацыянарны, экспедыцыйны і лабараторны. Метад стацыянарных назіранняў служыць для вывучэння дынамікі элементаў гідралагічнага рэжыму. Сістэматычныя назіранні за ваганнямі ўзроўняў, расходаў вады, хваляваннем, цячэннямі, тэмпературай, рухам наносаў, лядовымі і другімі з’явамі праводзяцца гідраметэаралагічнымі станцыямі, абсерваторымі, гідраметрычнымі пастамі. Гідралагічны рэжым – заканамерныя змяненні стану воднага аб’екта на працягу некаторага адрэзка часу, які абумоўлены ўплывам фізіка-геаграфічных фактараў і ў першую чаргу кліматычных. Гідралагічны рэжым выражаецца ў выглядзе сутачных, сезонных і шматгадовых ваганняў ўзроўняў, расходаў і тэмпературы вады, хвалявання, цячэнняў, салёнасці, колькасці і складу перенасімага водным сцёкам матэрыялу. Экспедыцыйны метад прадстаўляе сабой комплекснае абследаванне водных аб’ектаў па спец. распрацаваным праграмам, дазваляе даследаваць гідралагічныя працэсы. Пры экспедыцыйных даследаваннях шырока выкарыстоўваюцца сучасныя метады вымярэння гідралагічных элементаў. Вынікі даследаванняў дазваляюць зрабіць апісанне водных аб’ектаў, судзіць аб гідралагічных працэсах, іх структуры і ўзаемасувязях, ахарактыразаваць іх гідралагічны рэжым. Лабараторны метад дазваляе вызначыць фізічныя і хімічныя ўласцівасці вады воднага аб’екта, змадэліраваць гідрадынамічныя працэсы. Эксперыментальный метад выкарыстоўваецца для штучнага ўзнаўлення я-н. гідрапрацэса ў загадзя заданых умовах

3.Основные этапы развития гидрологических исследований в Беларуси и СНГ. Гидрометеорологическая служба и контроль природной среды. Історія ісслед.:

Гідрометецентры-обеспеч сбор і контроль за моніт водных об’ектов. Гидрометеорологическая служба СССР (ГМС), государственная организация, основной задачей которой является обеспечение народного хозяйства всеми видами метеорологической, гидрологической и агрометеорологической информации (состояние погоды, морей, рек, озёр, краткосрочные и долгосрочные прогнозы). Для этого ГМС располагает сетью гидрометеорологических станций и постов, производящих регулярные наблюдения за состоянием атмосферы, вод суши и морей, аэрологических станций, измеряющих температуру, влажность воздуха и ветер. В задачи ГМС входят разработка и внедрение в практику методов активного воздействия на погодные, климатические и гидрологические процессы; изучение химического состава атмосферного воздуха, вод суши, морей и океанов; координация научных исследований по метеорологии и гидрологии.

Вывучаючы гісторыю гідраграфічных даследаванняў можна убачыць і зразумець сённяшнія вадагаспадарчыя праблемы.

Першыя гідраграфічныя даследвавнні сустрак-ца у дапятроўскай. У гэты час гідраграфічныя звесткі выкарыстоўвалісь для хар-кі рэк як шляхоў зносін.

Першае найбольш падрабязнае апісанне гідраграфіі тэр-рыі РБ было выканана у канцы 16 ст,

Гідраграфічныя даследаванні у часы Пятра I займаюць значнае месца у вывучэнні водных аб’ектаў Беларусі і звязаны з развіццем рачнога транспарту, прамысловасці, гандлю і навукі. У жніўні 1700 года быў замераны першы расход вады на Волзе каля горада Камышына, а у 1715 годзе быў пабудаваны першы вадамерны пост на Няве каля Петрапаўлаўскай крэпасці.

Найбольш вядомыя выданні таго часу (“Атлас Российский”, 1745; “Гидрографический Атлас Российской империи”, 1832; “Гидрография России” у шасці тамах, 1844-1849) мелі вялікае значэнне для развіцця гідраграфіі як самастойнай навукі. Аднак фундаментальнае значэнне меў пяцітомны “Географо-статистический словарь Российской империи” П. П. Сямёнава-Цяньшанскага, выдадзены Рускім геаграфічным таварыствам у 1863-1866 гадах.

Дальнейшая актывізацыя гідраграфічных даследаванняў у дзевятнадцатым стагоддзі была вызвана адменай крэпаснога права і бурным развіццём капіталістычных адносін.

У выніку дзейнасці Навігацыйна-апісной камісіі Міністэрства шляхоў зносін (1874-1894) былі выканана здымка і апісанне амаль усіх буйных рэк Расіі, заснавана вадамерная сетка і першыя гідраметрычныя станцыі.

З мэтай развіцця сельскай гаспадаркі была праведзена заходняя экспедыцыя па асушэнню балот Палесся (1873-1898 гг.), экспедыцыя І. І. Жылінскага на поўдні Рассіі (1880-1891 гг.) і экспедыцыя А. А. Тілло па даследаванню вытокаў буйнейшых рэк Еўрапейскай часткі Расіі (1894-1904 гг.).

У савецкі перыяд у сувязі з індустрыялізацыяй краіны на пярэдні план былі пастаўлены пытанні развіцця гідраэнергетыкі, воднага транспарту, арашэння і іншыя, што патрабавала шырокіх даследаванняў рэжыма сцёку рэк (плана ГОЭЛРО).

На развіцце гідраграфіі Беларусі значна паўплывалі даследаванні азёр. Першыя навуковыя працы вядомых рускіх вучоных Р. Ю. Верашчагіна, С. Д. Муравейскага былі пакладзены у аснову возеразнаўства, наукі аб азёрах. У 1894-1900 гадах была праведзена экспедыцыя Маскоўскага універсітэта пад кіраўніцтвам Д. Н. Анучына, якая правяла гідраграфічнае даследаванне некаторых азёр і рэк Беларусі. Завяршэннем даследаванняў азёр першай паловы ХХ стагоддзя было выданне першага айчыннага дапаможніка Б. Б. Багаслоўскага і С. Д. Муравейскага “Возеразнаўства” (1937).

Пасля другой сусветнай вайны даследаванні водных аб’ектаў былі сканцэнтраваны у Беларускім НДІ водных праблем (пазней Цэнтральны НДІ комплекснага выкарыстання водных рэсурсаў) і шэрагу праектных інстытутаў: Белгіправадгас (г.Мінск), Саюзгіправадгас (г.Пінск), лабараторыя возеразнаўства БДУ.

Поделиться:

Читайте также:

Техника прыжка в длину с разбега

Организация работы процедурного кабинета

Области применения синхронных машин

Оптимизация по Винеру и Калману

Последнее изменение этой страницы: 2017-01-26; просмотров: 273; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы!

infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 18.227.114.125 (0.006 с.)