Босанудан кейинги аурулардын классификациясы

2. Ерте токсикоздар. Аныктамасы. Жиі кездесетін клиникалық түрлері.

Токсикоз- полиорганды ункционалд жетіспеушілікпен сипатталатын, күрделі неирогмаральды синдром, ОЖЖ, жүрек қан-тамыр жүиесінің, эндокринді, зат алмасу процесінің және жүкті әиел организимінің иммунды жауабының бұзылыстарымен сипатталады.

Жүктілердің құсуы дәрежелері

Жеңіл дәрежелі

Құсу күніне 4-5 рет

Әиел салмағы 1-3 кг азаиады

Гемадинамика өзгеріссіз

Орташа дәрежелі

Құсу күніне 10рет

Дене салмагы 3-5кг томендеиді

Тахикарди9, гипотензи9, метоболиткалық ацидоз,

Диурез томендеген,

Ауыр дәрежелі.

Үнемі жүрек аину, сілекей ағу

Құсу күніне 20 рет жне одан да көп

Дене қызуы 38 жоғары

Тері жабындылары құрғақ

Ацетонури9, протенури9

Тахикарди9, адинами9, бас ауруы

Сілекеи ағу: күніне 1 литр сұиықтық жоғалтуы мүмкін..

Сирек кездесетін түрлері.: Тетани9, бронхиалды астма, гепатопати9, жүктілердің остемал9и9с, дермопатия.

 

 

3Бедеуликтеги емдеудеги казирги репродуктивти технологиялар

 

.

 

 

Жүктілік кезінде қан кетудің қайталануы, әйелдің қаназдығы мен қан қысымының төмендеуіне әкелсе – жүктілік мерзіміне байланыссыз жедел кесар тілігі операциясын жасауға көрсеткіш болып табылады. Босануда плацентаның толық жолда орналасуы – кесар тілігіне өмірлік көрсеткіш болып табылады. Плацентаның қаптал, шеткі орналасуында және қанды бөліністердің аз мөлшерінде – ерте амниотомия жасалады. Егер амниотомия нәтижесіз болса, жедел кесар тілігі жасалады.

ПЖЖ төменгі сегментте жасалатын кесар тілігінде (жиырылуының төмен болуы және тамыр шоғырының болуы) көлденең тілікті кәсіби дәрежесі жетік мамн жасау керек, қалған жағдайларда корпоральды кесар тілігі жүргізіледі.

ПЖЖ босануды табиғи жолмен жүргізу анестезиологтың қатысуымен және қан құю мен операция бөлімінің толық дайындығымен жүргізіледі. ПЖЖ барлық босануында жатыр қуысын қол әдісімен тексеру, төменгі сегмент пен жатыр мойнын қарау жүргізіледі. Ерте босанудан кейінгі кезеңде жатырды жиырылтатын дәрілерді көк тамырға енгізуді жалғастырады.

Көп ұрықты жүктілік кезінде ана және нәресте жағынан болатын асқынулардың көп болуына байланысты босану барысын дұрыс жүргізудің маңызы зор. Сондықтан көп ұрықты жүктілікте мүмкін болатын асқынулардың алдын-алу мен оларды реттеу перинатальды және ана өлімі көрсеткіштерін төмендететін шаралардың қатарынажатады. Перинатальды өлім көп ұрықты

 

4.Қ.Р.ғы амбулаторлы поликлиникалық көмекті көрсетудегі емдеу мекемелері.Негізгі міндеттері.

21. Жүктіліктің кеш мерзімінің диагностикасы. бас бөліктерінің қолға білінуі.пальпация кезінде басы, арқасы және ұсақ бөліктері анықталады. Ұрықтың анық жүрек соғысы естіледі. Жүкт.екінші жартысынан бастап тыңдалады және ритмді ырғақпен соғады,мин 120-140рет. Ол арқасы қай жаққа бағытталған ол жақтан естіледі. Алғаш босанушы ұрықтың қозғалысын 20 патадан бастап байқауфы ммүкін..ал қайта босанушылар 16-18 аптадан бастап. Акушерлік зерртеу әдістерін қолдаана отырып біз ұрықтың келген бөлігін, позициясын және кіші жамбас кіреберісіне қатынасын анықтаймыз.

 

22 .Жүкті әйелді арнайы зерттеу әдістері, оның мақсаттары.

31.Нәресте жағдайын бақылау

Қолды жуу, бір рет қолданылатын орамалмен сүртіп стерильды қолғапты кию.

Нәресте туа салысымен жүрек соғысын жиілігін санау. Нәрестенің ЖСЖ минутына 100 реттен жоғары болса - 2 балл, 100 реттен төмен – 1 балл және жоқ болса - 0 баллов

Тыныс алу жиілігін санау. Тыныс алу жиілігі 40–50-ден жоғары болса минутына (айғайы қатты) - 2 балл, 40-ден төмен – 1 балл, тыныс алу жоқ - 0 балл.

Рефлекторлы қозғыштықты тексеріп бағалау. Қимылы белсенді, айғайы қатты – 2 балл, қимылдар, нәрестенің бетінде наразылық белгісі – 1 балл, реакция жоқ – 0 балл.

Терісін бағалау. Терісі қызғылт түсті- 2 балл, акроцианоз- 1 балл, терісінің айқын боздығы - 0 балл.

Бұлшық ет тонусын бағалау. Нәрестенің қимылы белсенді- 2 балл, аяқ колдарының аздағап бүгілуі - 1 балл, қимылы жоқ- 0 балл

Туа салысымен 1 минут ішінде нәрестенің жағдайын жалпы балл санымен бағалау.

Туған соң 5 минуттан кейін нәрестенің жағдайын жалпы балл санымен бағалау.

Жалпы балл саны бойынша нәрестенің жағдайы туралы қортынды жасау, асфиксия бар жоғын анықтау.

Қолғапты шешіп, контейнерға тастаймыз. Қолды жуамыз

 

32.Нәрестенің біріншілік өңдеуі,инфекцияның алдын алу.

Қолды жуамыз. Бір рет қолданылатын сүлгімен сүртеміз. Қолғап қиеміз.

Босанғаннан кейін бірден 30 секунд ішінде нәрестенің жағдайын бағалаймыз. Егер оның жағдайы қауіп туғызбаса, жылы, таза жаялықпен сүрткеннен кейін анасының ішіне жатқызады. Басына таза, мүмкін болса үйінен әкелінген қалпақты, аяғына носки кигізеді. Сулы жаялықты тастайды және нәрестені таза, құрғақ жаялықпен, қосымша одеялмен жабады.

Кіндік бауды стерильді қайшымен екі қысқыш арасынан кесіледі.

Босанғаннан кейінгі кезеңде нәрестенің алғашқы күтімі:

- нәрестенің тыныс алуын және тері жамылғыларының түсін босанғаннан кейінгі алғашқы 1 -сағатта 15 минут сайын және 2-сағатта 30 минут сайын бағалау. Егер терінің түсі көгерсе немесе тыныс алуында киындық туса (<30 или >60 мин), маска арқылы оттегі беру және неонатологты шақыру қажет;

- босанғаннан кейін 30 минуттан соң және ауыстырмас бұрын электрондық термометрмен нәрестенің температурасын өлшеу, егер температурасы 36,5 С төмен болса – жылы жаялық, қалпақ жэне носкиді ауыстырып кигізу кажет,нәрестені жылыту үшін қосымша әдістерді колдану керек (анасымен бірге жатқызып қосымша көрпе жабу, анасы мен баласы жатқан кереуеттің үстіне жылытқыш лампаны қою және т.б.);

- бірінші сағаттың соңында нәрестенің көзіне жақпамай енгізу (жеке қаптамадағы тетрациклин немесе эритромицин);

- екінші сағатың соңында кіндік бауға пластикалық қысқыш саламыз. Кіндік бауды стерильді салфеткамен сүртіп, (кіндік баудың қалдығына салфетка койылмайды), бұл кезде нәресте анасының үстінде жатады.

- 2-сағаттың соңында жылу қорғанысын сақтай отырып баланы өлшейді;

- 2-сағаттың соңында неонатологпен бірге тексеру, содан кейін нәрестеге таза, құрғақ киім (ит көйлек және ползунки) кигізеді немесе кұндактайды (қатгы құндақтауға болмайды).

Емізудің, әсіресе ерте емізудің, емізудің жиілігінің маңыздылығы туралы, баланы емізудің тәртібі туралы мәлімет береді, баланың емуге дайындығының белгілері пайда болған кезде - емізуге көмектеседі.

Қолғапты шешіп, утилизацияға арналған контейнерге тастймыз және қолды жуамыз

 

47.Босанғаннан кейінгі қан кетудің себептері. Анықтау алгоритмі.

Босанудан кейінгі қан кету көбінесе миометриидің жиырлу функциясының бұзылыстарынан болады:атония(жатырдың толық тонусын,оның жиырылуға қабілетінің,стимуляцияға миометридің реакциясының болмауы).Тағы бір себебі фиброма ж\е жатыр миомасы;көпұрық кезінде жатырдың қатты созылуы,су көптік,ірі ұрық,жатырдың тонусын төмендететін препараттар қолдану.Босанудан кейінгі кан кету жатыр қуысында шу қалдықтарының қалып қоюынанда болады:плацента бөліктері ж\е ұрық жапырақшасының бөлігі қалғанда.Бұл жатырдың қалыпты жиырылуына кедергі келтіреді,қабыну ж\е аяқ астынан босанудан кейін қан кетуге әкеледі.

Босанудан кейінгі қан кетудің туындауына мүмкіндік береді:анасында гемокоагуляцияның бұзылуы,туа пайда болған аномалиялар,антикоагулянттар қабылжау,ДВС-синдромының туындауы.

 

56.Жатыр атониясы кезінде қан кетуді анықтау алгоритмі. Жедел көмек.

 

этиологиялық процесс	Клиникалық қауіп фактор
Жатырдың шамадан тыс созылуы	Көпсулық, көпұрық, ірі ұрық
Миометридің жиырылу қызметінің «азыуы»	Тез босану, ұзаққа созылған босану, >5 көп босану
Инфекциялық процесс	хориоамнионит, босану кезінде лихоратка
Жатырдың инфекциональды анатомиялық ерекшеліктері	Жатыр миомасы, плацентаның патологиялық орналасуы

Жедел көмек:

Жатырдың сыртқы массажы

Уретониктер:

Окситоцин-10ед бастапқы доза

60ед максимальды доза

Метилэргометрин-0,2 мг б/е 15 мин сайын бастапқы доза

5 доза(1.0мг) макс. доза

Простогландин-2,5мг б/е бастапқы доза

8 доза(20мг) макс доза

Миз. простол 800-1000 мг ректальды

Бимануальды жатыр компрессиясы

 

57.Босанудың 3 кезеңін белсенді түрде жүргізу қағидалары, мақсаты.

Босанудың 3кезеңі -нәресте туылғаннан бастап, плацентаның жатыр қабырғасынан бөлініп сыртқа шығу кезеңі.

-30 мин созылады

-босану әйелдің жалпы жағдайын тексереді

-қуықты зәрден босатады

Босанудың 3 кезеңін белсенді жүргізу:

Нәресте туылғаннан кейін, жатырда тағы нәрестенің болуына байланысты ішті пальпациялау, екінші нәресте болмаған жағдайда-нәресте туылғаннан кейінгі алғашқы минутта жамбас аймағына б/е 10 ед окситоцин енгізу

Кіндікті айналдыру бақылаулары:

Кіндікті аралыққа жақын қысқышпен қысу. Қысылған қіндіктіқысқыштың ұшынан бір қолмен ұстап тұру.

Кіндікті байқап тарту кезінде, жатырды ұстай отырып әйелдің қасаға аймағына екінші қолды қойып, қасағадан қолды жылжытып отырады. Бұл жатырдың айналып кетуінен сақтайды.

Жатырдың қатты жиырылуын күте отырып, кіндікті жәймен тартады (әдетте 2-3 мин сайын). Жатырдың жиырылуын және кіндіктің ұзаруын байқаған байқағанда, бала жолдасы туылу үшін жәймен кіндікті өзіне төмен тарту. Егер бірінші толғақ кезінде бала жолдасы туылмаса, тартуды босатамыз. Жәймен кіндікті ұстап және келесі жатыр жиырылуын күтеді.

Қасаға сүйегіне жоғары қойылған қолды жатырды қарама-қарсы жаққа ығыстырмайынша кіндіктен тартуға болмайды.

Ұрық қабықшасы туылмайынша, бала жолдасын 2 қолмен ақырындап айналдырады. Бала жолдасының бүтіндігін анықтау.

Бала жолдасы туылғаннан кейін жатыр тонусын бағалау және жатыр жиырылғанша әйелдің алдыңғы құрсақ қабырғасы арқылы массаж жасау.

Алғашқы бірінші сағатта жатыр тонусын әр 15 мин сайын бағалау және екінші сағатта әр 30 мин сайын бағалау. Керек жағдайда-жатырға массаж.

 

65. Ұрықтың дұрыс келмеуі. Түрлері. Диагностикасы. Босану кезінде жүргізу тактикасы.

Профилактика: Жүктілік кезінде гимнастика, бір бүйіріне жатқызу шарлары ұрықтың дұрыс орналаспауын түзету үшін босану бөлімінде 34-35 аптада жүргізеді. Асқынуы: қағанақ суының ерте кетуі, кіндіктің және ұрықтың ұсақ бөліктерінің шығып кетуі. Егер дұрыс мед. көмек жүргізілмесе, асқынған көлденеңінен орналасуы дамуы мүмкін. Толғақ кезінде жатыр жиырылғанда, ұрық ақырындап төмен түседі, яғни жатыр қабырғалары қатты созылады, оның жарылу қаупі жоғары. Осындай қиындатылған, ұзаққа созылған босану кезінде нәрестеге оттегі жетіспейді.

J. PRITCHARD и P. McDONALD (1980) - бойынша жүкті жатырдың жыртылуының жіктелуі. – нағыз жүктілікке дейін жатырдың зақымдалуы. Миометрийді қамтитын хирургия: кесар тілігі не гистеротомия, бұрындары қалпына келтірілген жатыр жыртылуы, жатырды эндометриге дейін ашу немесе эндометриді қоса ашумен миоэктомия, түтіктің интерстициалды бөлігін алу үшін жатыр бұрышын терең резекциялау, жатыр пердесінің эксцизиясы (метропластика). Жатырдың кездейсоқ жарақаты: аспаптық жасанды түсік (зондтау, кюретаж немесе басқа аспаптарды қолдану), өткір немесе тұйық жарақат (қайғылы жағдай, жаралану), өткен жіктіліктегі мылқау жыртылу.- болып отырған жүктілік кезіндегі жатырдың зақымдалуы, босанар алдында: тұрақты, күшті жатыр жиырылуы, окситоцин немесе прослтогландиндерді енгізу, гипертониялық ерітіндіні интраамниалды енгізу, мониторлық катетермен перфорация, сыртқы жарақат, өткір не тұйық, жатырдың шамадан тыс созылуы су көптігі, көп ұрықты). – босану кезінде: ұрықтың ішкі айналуы, қысқыштар, жамбаспен алып шығу, ұрық ақаулары, төменгі сегменттің қатты керілуімен болатын, жатыр түбіне күшті қысым, плацентаны қолмен бөліп алуда қиын операция. Жатыр ақаулары, жарақатпен байланысты емес. Туа біткен: толық жетілмеген жатырда немесе жатыр мүйізіндегі жүктілік. Жүре пайда болған: increta or percreta плацентасы, инвазивті көпіршікті тғын немесе хорионэпителиома, аденомиоз, тығыз ретровертирленген жатырдың жұқаруы.

Л.С. Персианинову (1964) бойынша жатыр жыртылуының жіктелуі. І. Пайда болу уақыты бойынша: - Жүктілік кезінде жыртылу, босану кезінде жыртылу. ІІ патогенездік белгісі бойынша: - Өздігінен: Типтік: Жатырдың зорлықпен жыртылуы: Жарақаттық – жүктілік немесе босану кезінде дөрекі араласу төменгі сегменттің шамадан тыс созылуы болмағанда немесе жүктілік пен босану кезінде кездейсоқ жарақат салдарынан. Аралас – төменгі сегменттің созылуы кезінде сыртқы әсерлер. ІІІ. Клиникалық ағымы бойынша: - Қауіп тудырушы жыртылу. – басталған жыртылу. – болған жыртылу. IV. Зақымдалу сипаты бойынша: - Жарылу (надрыв). – Толық емес жыртылу (құрсақ қуысына енгбеген). V. Локализациясы бойынша: - Жатыр түбіндегі жыртылу. – жатыр денесіндегі жыртылу. – төменгі сегменттегі жыртылу. – Жатырдың қынап күмбезінен ажырауы.