Лейкопластырмен бекітіледі. Флаконды емделуші мейірбикеге дереу

әкеліп беруі керек.

4. Дефекация актісінен кейін 15-20 минуттан соң, нәжісті клиникалық зерт

ханаға жылы қалпында жеткізу.

5. Алынған мәліметті ауру тарихына жабыстыру.

6. Тексеруді әрбір 2 күннен кейін 5 рет қайталайды.

Ескерту. Нәжіс жылы күйінде жеткізіледі. Өйткені суып қалса - қарапайымдылар өздерінің қозғалысын жоғалтады да, тез өледі.

Нәжісті бактериологиялық зерттеуге жинау

Жабдықтау: Консервант бар залалсыздандырылған пробирка, залалсыздандырылған сым жаңқа, дез.ерітінді.

Нәжіс дәрет ыдысынан дефекациялаудан кейін су мен зәр қоспаларынсыз, әсіресе патологиялық қоспалар (кілегей, запыран, бірақ қан емес) бар жерден алынады.

Ескерту. Нәжісті бактериологиялық зерттеуге амбулаториялық жағдайда мақта тампонымен тік ішектен залалсыздандырылған пробиркаға алынады.

Мейірбикенің іс- әрекеті:

1.Науқастың жамбасының астына клеенка төсеп, аяқтарын бүгіп сол

қырынан

жатқызылады.

2. Пробирканың ішінен мақта тампонымен алып тік ішекке 9-10см енгізіледі.

3. Алюмин таяқшаға оралған мақта тампонына тік ішектегі нәжіс жағып

Алынады.

4. Пробиркаға мақта тампонымен салынады.

5. Бактериологиялық лабораторияға жолдама жазып пробирка жіберіледі.

Лабораторияға нәжісті қағазбен, картон немесе сіріңкенің қораптарымен жіберуге болмайды.

Нәжісті дизтопқа тексеру

Мақсаты: дизентерия мен бактерия тасымалдаушы науқастарды анықтау.

Жабдықтау: консервантымен залалсыздандырылған пробирка (англиялық қоспа), залалсыздандырылған жаңқа немесе шабақ, дез ерітінділер.

Мейірбикенің іс- әрекеті.

1. Нәжісті құмыраға немесе дәрет ыдысына жинау.

2. Ағаш жаңқамен немесе темір шабақпен нәжістен шамалы алып, әсіресе

кілегей бар жерден, абайлап пробиркаға қабырғасына тигізбей салып

мақта тығынын жабу.

3. Бактериологиялық лабораторияға жолдама жазып пробирка жіберіледі,

болмаса материалмен пробирка салқын жерде сақталады.

4. Қанды бөлініске құрғақ хлор ұнтағын 1 сағатқа сеуіп тастау немесе 10% хлор ерітіндісін 1 сағатқа құйып қою.

Бактериологиялық зерттеуге биологиялық материалды алу

- жұтқыншақтан жағынды алу;

- мұрыннан жағынды алу;

Жұтқыншақтан және мұрыннан жағынды алу

Мақсаты: Жұтқыншақта микробтарды анықтау. Менингококк, баспа, стафилакокты жұқпаларда жиі алынады.

Жабдықтау: стерильденген тампоны бар пробирка және шпатель.

Мейірбикенің іс- әрекеттері:

1. Науқастың бетін жарыққа қаратып отырғызу керек.

2. Науқастың тілін шпательмен басып, оң қолымызбен пробирканың

ішіндегі тампонды шығарып аламыз.

3. Сол қол арқылы шпательдің көмегімен тілін басып тұрып, оң қолмен

пробирканың ішіндегі тампонды шығарып жұтқыншақтан жағынды

Аламыз.

4. Стерильденген тампонды пробирканың сыртына тигізбестен жайлап

пробирканың ішіне саламыз.

5. Бактериологиялық лабораторияға жолдамамен жібереміз.

Мұрыннан жағынды алу

Жабдықтау: стерильденген тампоны бар пробирка және шпатель.

Мейірбикенің іс- әрекеттері:

1. Науқастың басын жоғары көтеріп отырғызу.

2. Сол қолымызбен пробирканы алып, оң қолымызбен тампонды шығарып

Аламыз.

4. Сол қолымызбен науқастың мұрнының ұшынан жоғар көтеріп, оң

қолымызбен тампонды айналдыра төменгі мұрын жолына кіргіземіз,

содан соң екінші бөлігіне кіргіземіз.

5. Тампонды пробирканың ішіне саламыз.

6. Пробирканың сыртына жолдама жазып лабораторияға жібереміз.

10.Эндоскопиялық зерттеу әдістері

Эндоскопиялық зерттеу тәсілдері - ерекше оптико-механикалық құралдардың арқасында көз бен қуыс мүшелерінің шырышты қабатын тексеру тәсілдеріне негізделген. Тексеру кезінде биопсия (тексерілетін ағзадан кішкене бір бөлімшесі) алуға болады.

Жиі қолданылатын эндоскопиялық зерттеу тәсілдері:

1. ФГДС (фиброгастродуоденоскопия) – фиброгастроскоп арқылы өңеш,

асқазан,12 елі ішектің шырышты қабаттары зерттелінеді.

2. Колоноскопия –колоноскоп арқылы жуан ішек зерттелінеді.

3. Ректроманоскопия – ректоскоп арқылы сигма тәрізді және тік ішек

Зерттелінеді.

4. Цистоскопия – цистоскоп арқылы қуық зерттелінеді.

5. Бронхоскопия- бронхоскоп арқылы бронх ағашы зерттелінеді.

Эндоскопиялық кабинеттерде барлық зерттеулерді арнайы даярлығы бар маман дәрігер жүргізеді. Қандай да болмасын аспапты зерттеу алдында емделушіні міндетті түрде дайындау қажет. Ішектің ішінде ауа мен нәжістің жинақталуынан босату қажет, себебі олар құрсақ қуысындағы ағзаларды зерттеуге қиындық туғызады.

Ескерту:

- аспапты тексерудің баяндылығы мейірбикенің емделушіні қаншалықты дұрыс дайындауына байланысты;

- медициналық диагнозды дұрыс қоя білу бұл зерттеулермен байланысты екенін емделушіге дұрыс ұғындыра білу;

- зерттеулердің қауіпсіз екенін түсіндіру қажет, себебі ол жағдайда

науқас бұл тексерістерден бас тартуы дұрыс түсінбегендіктен болады;

- мейірбике тексеріс нәтижесі туралы хабарлауға құқығы жоқ;

Науқасты эзофагогастродуоденоскопияға дайындау

Қарсы көрсетпелер:

1. өңештің тарылуы;

2. жүрек, өкпе ауруларының ауыр түрлері;

3. аорта аневризмасы;

4. миокард инфарктісі;

5. омыртқаның қисаюы;

6. өңеш веналарының варикозы (кеңеюі).

Мейірбикенің дайындау тәртібі:

1. Науқасқа тексеру таңертең аш қарынға жүргізілетінін айту керек. Науқас

зерттеу қарсаңында кешкі тағам сағат 19-00-ден кешіктірілмеуі және

жеңіл болуы қажет.

2. Тексеріс аш қарынға жүргізіледі, сондықтан тісті тазалауға, дәрі-дәрмек

ішуге, шылым шегуге, су ішуге болмайды. Өзімен бірге сүлгі (терісін,

сілекейін сүртуге) болуы керек.

Тіс протездері болса олар алынады.

4. Жұтқыншақ анестезиясы үшін заттар дайындалады;

5. Тері астына премедикация зерттелетін мүшенің жағдайын өзгертеді,

сондықтан соңғы мәліметтерге сәйкес премедикация қолданылмайды.

6. Науқасты солқырынан жатқызу, аяқтарын бүгу қажет. Науқастың

көкірегіне сүлгі жабылады.

Фиброгастроскоп.

Науқастарды ректороманоскопияға дайындау

Ректоскоп - тік ішекке енгізетін түрлі ұзындықтағы түтікшелер жиынтығынан оптикалық жүйеден және тік ішекке ауа айдайтын балоннан тұрады. Ректоскопияға науқасты дайындаған кезде тек қалпақты түтікшені және мақта ұстағышты зарарсыздайды. Ректоскоптың қалған бөліктерін спиртпен сүртеді.

Ішектерді эндоскопиялық тексеруге (ректроманоскопия - тік ішекпен сигма тәрізді ішекті, колоноскопияға тоқ ішектерді) науқастарды дайындау

1. Тексеруге дейінгі үш күн бойы шлаксыз тағам ішу.

2. Белсендірілген көмір, фестал (күніне 3 рет 2 таблеткадан).

3. Зерттеу аш қарынға жүргізілетінін науқасқа ескерту.

4. Іш босататын дәрілерді тексерер алдында 15-16 сағат алдында ішкізу

қажет/кастор майы 30 мл немесе 2 таблетка бисакодил/.

5. сағат 19-00де жеңіл ішке кешкі ас

6. сағат 21-00-ден тазартатын 2-3клизманы арасына 30-40 минут салып

қайталау.

7. Таңертең зерттеуге 2 сағат қалғанда тазарту клизмасын жасау

8. Зерттеу алдында науқас қуығын босату қажет.

9. Дәрігердің тағайындауымен зерттеуге 30 минут қалғанда науқасқа дәрі

беру /тері астына 0,1% атропин сульфат ерітіндісі

Рентгенологиялық зерттеу әдістері

Рентгенодиагностика деп ағзаны рентген сәулесімен зерттеуді айтамыз. Оның негізгі тәсілдері – рентгеноскопия, рентгенография және рентгенофлюорография.

Рентгеноскопия - ішкі ағзаны рентгенмен көру және оның анатомдық –физиологиялық ерекшелігі мен қызметін зерттеу.

Рентгенография –ішкі ағзаларды рентгенге түсіру.

Рентгенофлюорография –рентген экранынан ірі флюорографиялау, бұл тәсіл жалпы сауықтыру және қалыпты диагностикалық зерттеулерде қолданылады.

Паренхимальды ағзалар (өкпе, жүрек, бүйрек) және сүйекке тексеруді дайындықсыз өткізуге болады. Ал қуыс ағзалар (ас қорыту жүйесі, тамыр, зәр шығару ағзалары, өт қабымен өт жолдары) тексерер алдында ерекше контраст затпен толтырылады.

Компьютерлі томограф.

Жиі қолданылатын рентгенологиялық зерттеу тәсілдері

1. Асқазан рентгеноскопиясы мен рентгенографиясы (асқазанмен қоса өңеш

Пен 12 елі ішекті де тексереді).

2. Өкпенің рентгеноскопиясы мен рентгенографиясы.

3. Бронхография –контрасты зат енгізгеннен кейінгі бронх ағашының

Бейнесі.

4. Ирригоскопия мен ирригография –тоқ ішекке қолданылады.

5. Холецистоскопия мен колецистография -өт қабы үшін қолданылады.

6. Холеграфия -өт жолдарына контраст жіберіп рентгенге түсіру.

7. Рентгеноскопия мен рентгенография –ішкі ағзаларды рентгенмен көру.

8. Көк тамыр арқылы урография –контрасты затты ағзаға жіберіп, бүйрек

және есеп жолдарын рентгенге түсіру.

Рентгенконтрастты заттарды қолдану

Қуысты мүшелерді рентгензерттеу контрастты заттарды қолданумен жүзеге асады. Ас қорыту жолдарын зерттеу үшін барий сульфат, бронхтарды зерттеу үшін - йодолипол; урологияда - индигокармин 0,4%, 60% (76%) триомбраст; өт қалтасы және өт жолдарын зерттеу үшін - йопагност, 50% биллигност және т.б. рентгенконтрастты заттар қолданылады. Құрамында йод бар контрастты заттар аллергиялық асқынуларға алып келуі мүмкін. Сондықтан егуден алдын аллергоанамнез жинап, сезімталдыққа сынама жүргізу қажет.

Асқазанды рентгендік зерттеуге науқасты дайындау

Мейірбикенің іс -әрекеті:

1. Ас қорыту жүйесінің қызметін сақтау үшін шлаксыз тағам ішу керек.

2-3 күн қара нан, картоп жемеуін науқасқа түсіндіру қажет.

2. Тексеру аш қарынға жүргізілетінін ескертіп, кешкі тағам сағат 19-00

кеш ішілмеуі және жеңіл болуы қажет.

3. Зерттеу алдында таңертең және кешке зерттеуден 2 сағат бұрын тазалау

Клизмасы жасалады.

4. Өзімен бірге сүлгі болуы керек.(терісін,сілекейін сүртуге).

5. Науқасты рентген кабинетіне апару, контраст зат-барий сульфат 150-

Мл ішуге беріледі.

Науқасты ирригоскопияға дайындау

1. Тексеруге дейінгі үш күн бойы шлаксыз тамақ ішу.

2. Белсендірілген көмір,фестал –күніне 3 рет 2 таблеткадан;

3. Іш босататын дәрілерді тексерер алдында 15-16 сағат алдында ішкізу қажет

/кастор майы 30мл немесе 2 таблетка бисакодил/.

4. Сағат 19-00-де жеңіл кешкі ас.

5. Сағат 21-00 де іш тазартатын 2-3 клизманы арасына 30-40 минут салып

қоямыз.

6. Таңертең 2-3 тазарту клизма қажет және соңғы тексеруге дейін 2сағаттан

Кеш болмау керек.

7. Тексеріс ашқарынға жүргізіледі.