Глюкозоцитратты ерітіндімен консервация

Бұл әдісте құрамында калций ионымен байланысу арқылы қанды тұрақтандыратын, оның ұюының алдын алатын ерітінді қолданылады. Сапалы тұрақтандыруға, ережеге сай екіқоспалы натрий цитрат (гидроцитрат) қолданылады. Бұл препарат, қышқыл ортаны түзе отырып стабилизатор мен консервант(глюкоза немесе сахароза) бірлескен жылы стерилизацияға мүмкіндік береді, эритроциттердің гликолиз процессін тұрақтандыру үшін. Бұндай препараттың атауы "глюгицир". Егер қан құю –дайындалған қоспадан (свежецитратты қан) 1-2 сағаттан соң жүргізілсе, онда стабилизация нейтральды натрий ерітіндісімен іске асады. Бұл КОС тың көрсеткіштеріне сай физиологиялық дәрежеде саөталады.

Консервіленген қанды дайындау операция жасау бөлмесінде жүргізіледі. Заготовка консервированной крови производится в операционной. ЦОЛИПК №№7-Б, 8, 9, 12-А, Л-14, Л-15 ерітінділері консервілеу кезінде кеңінен қолданылады.. Ажыратылған бұл ерітінді мен қанның қатынасы 1:4, +4-6°С температурада шамамаен 21 күнге мұздатқышта сақтаймыз. Консервирленегн қан стирильді тамырларда (флаконда немесе арнайы полимерлі контейнер - гемаконда), асептиканың барлық қағидаларын қатаң ұстап сақталынады. Тамырда қанмен донордың тегі, аты, әкесінің аты-жөні, қан тобы, резус-фактор, қан көлемі мен алған күні, нөмірі, сондай-ақ дәрігер тегі, аты, әкесінің аты-жөні жазылуы керек.

Сапалы стабилизаторлар лимон қышқылы, глюкоза, натрий фосфаты (цитроглюкофосфат) консервация кезінде қолдануы мүмкін. Бұл консерванттармен қан тотығу процессіне аз түседі, клеткада 2,3-дифосфоглицерат жақсы сақталуын қамтамасыз етеді және рецепиент қанында КОС айқын корригирлеу қасиетіне ие. Қанды +4°С температурада 28 күнге шыны флаконда және 35 күнге дейін полимерлі контейнерде (гемаконда) сақтайды.

Кеңінен қолданылатын гемоконсерванттар құрамында нуклеин қосылысы (аденин) және нуклеозид (инозин, аденозин, гуанозин) бар. Бұл метаболикалық қоспалар АТФ түзілуіне себеп болады., эритроциттің энергетикалық және функционалды потенциалы жоғарылайды және оның жарамдылық мерзімінің ұзаруына себепші болады. Соңғы жылдары цитроглюкофосфат негізінде мықты гемоконсервант ұсынылды, аденин (циглюфед, эритронаф) бар +4°С температурада 35 тәулікке дейін шыны флаконда және 50 тәулікке дейін полимерлі контейнерде сақтайтын.

Натрий цитраты рецепиент организмінде Кребс циклына метоболизмге түсіп, соңғы өнімдерді түзеді - СО₂, Н₂О және натрий. Алғашқы 5-10 минуттан соң 90% дейін цитрат бүлінуге кіріседі. Сондықтан цитраттың токсикалық дозасы салмағынан жоғары және ол 0,2-0,3 г/кг құрайды, және оның құрамы консервіленегн қаннан 10 есе жоғары. Алайда, рецепиенттің бауыр аурулары, тотығу-тотықсыздану процессінің айқын бұзылысы, сондай-ақ массивті қан құюда «цитратты интоксикация» дамуы мүмкін. Осы мақсатта оның алдын алу үшін 500 мл консервіленген қанға 10% кальций хлорының 0,5 г-ын қосамыз.

Қанның стирилділігін қамтамасыз ету мақсатында қанға ерте антибактериалды қоспаны (сульфаниламиды, синтомицин, левомицетин) қосамыз. Қазіргі кезеңде қанды стирилдеу алдын ала дайындалған полимерлі контейнер гемоконсервантпен жабық әдіспен жүргізіледі, онда антибиотик пен антисептикті қолданбайды. Біррет қолданылатын полимерлі контейнер қанның сенімді стирилденгенін қамтамасыз етеді және ауыспалы вирусты ауруларды болдырмайды.

Ионалмасушы сорбенттер көмегімен консервация

Консервіленген қанға химиялық стабилизаторларды енгізбеу нәтижесінде арнайы сорбенттерді дайындауға әсер етті. Эксфузирленген қан ионалмасушы сорбент арқылы жүреді (катио­нит КУ-2, сорбент М-1). Мұндай консервация басқа стабилизаторлар қолданбай жүргізіледі. Катионалмасушы сорбенттер кальций ионын қаннан шығарады және натрий ионын қанға кіргізеді – декальцинирленген қан ұю қасиетінен айырылады. Элоктролиттер, глюкоза және сахароза қосу нәтижесінде қан 20-25 күн сақталады. Бұл әдіс консервирленген қанның үлкен көлемін құюға мүмкіндік береді және натрий цитраты рецепиент ағзасының токсигендігін жояды.

 

*******************