Abject art – sztuka odrzuconego

— Abject art – sztuka wstrętu – sztuka wykorzystująca materiały zdegradowane, kwestionująca i naruszająca normy dotyczące ciała, seksualności i rasy

— fizjologiczne wyobrażenia fragmentów ciała, organów płciowych i ekskrementów oraz wszelkie organiczne i industrialne materiały w stanie rozpadu

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

— abject art - sztuka wstrętu, termin stosowany w krytyce angloamerykańskiej lat 80. i 90. XX w. do opisu dzieł sztuki, wykorzystujących materiały zdegradowane;

— abject art oddziałuje poprzez kreowanie przedmiotów lub przedstawień, kwestionujących i naruszających normy dotyczące ciała, seksualności i rasy (fizjologiczne wyobrażenia fragmentów ciała, organów płciowych i ekskrementów oraz wszelkie organiczne i industrialne materiały w stanie rozpadu).

— Patrz artykuł - Barbara Surmacz-Dobrowolska

— W OPOZYCJI DO KULTURY MEDIALNEJ – KILA SŁÓW O SZTUCE „MIĘSA” - http://artpapier.com/?pid=2&cid=3&aid=1413

-CINDY SCHERMAN

-CAROLEE SCHNEEMAN

-JAKE&DINOS CHAMPAN

W POLSCE:

Wcześniejsze symptomy: Np. Ewa Partum, Królikarnia, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie

· "Stupid Woman", performance, BWA Kraków, 1981

· "Zmiana. Mój problem jest problemem kobiety", Łódź, 1979

Wg Kowalczyk, sztuka przed 1989 r. funkcjonowała poza rzeczywistymi problemami kobiet, np. krytykowała patriarchalną kulturę wbrew temu, jaka była sfera społeczna w Polsce

1989-Odpowiedź na zmiany rzeczywistości społeczno-politycznej

— Wcześniej sztuka była postrzegana jako uniwersalna, a artysta - jako stojący ponad społeczeństwem.

— W okresie PRL-u dominowała idea sztuki funkcjonującej poza rzeczywistością społeczną.

— Socrealizm (dzieło sztuki powinno posiadać realistyczną formę i socjalistyczną treść, zgodną z ideami marksizmu i leninizmu, niekoniecznie z rzeczywistością)

— Pozorna apolityczność sztuki

Sztuka krytyczna po 1989r.

— Nowa rzeczywistość społeczna – tworzenie się kultury konsumpcyjnej na bazie świeżego kapitalizmu

— Początki demokracji

— Ograniczenia niektórych praw kobiet – np. prawa do aborcji w 1993 r.

— Wg Kowalczyk, zaprzestano także rozważań na temat wolności, uważając, że w tej sprawie nie zostało już nic do zrobienia

Sztuka krytyczna, lata 90

— Jako pierwszy terminu użył Ryszard W. Kluszczyński w artykule pt. Artyści pod pręgierz, krytyki sztuki do kliniki psychiatrycznej, czyli najnowsze dyskusje wokół sztuki krytycznej w Polsce

Kluszczyński Ryszard W. „Artyści pod pręgierz, krytycy sztuki do kliniki psychiatrycznej, czyli najnowsze dyskusje wokół sztuki krytycznej w Polsce", "EXIT. Nowa sztuka w Polsce", nr 4 (40), 1999, s. 2074-2081

Izabela Kowalczyk - Książka Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90

— Sztuka stawiająca pytania w kwestiach, które dla innych są oczywiste.

— Za Michelem Faucault (Narodziny więzienia), Kowalczyk falsyfikuje twierdzenia przyjmowane za aksjomaty, gdyż: w krytyce o to idzie, by obnażyć milczące przesłanki, rozmaitego rodzaju nawykowe, bezkrytycznie przyjmowane, niedostrzegane sposoby myślenia, na których akcentowane przez nas praktyki się wspierają. (...) Uprawiać krytycyzm to tyle, co czynić łatwe gesty trudnymi.

— Sztuka krytyczna atakując wszelkie systemy władzy ograniczające wolność podmiotu, zarówno totalitarne, jak i liberalne, emancypuje go. Zwraca się ku „Innym”, wykluczonym ze sfery wizualności.

Krytyczność sztuki krytycznej… wg Kowalczyk

— Nie jest rozumiana dosłownie

— Krytyka w tej twórczości nie jest wyrażona wprost

— Sztuka krytyczna sytuuje się wewnątrz układu, który krytykuje

— Funkcje krytyczne: ujawnianie, ukazanie tego, co nieoczywiste, podskórne, niejasne, marginalne

— Krytyczny opis rzeczywistości i tworzenie komentarzy na temat współczesności.

Sztuka krytyczna-Wpływ koncepcji Michela Foucault

— Koncepcja władzy uwewnętrznionej – mikrowładzy

— istnieją różne rodzaje władzy, jak na przykład ta, związana bezpośrednio z wiedzą

— ograniczenia dyktowane przez władzę tkwią także w nas samych, że nie jesteśmy w stanie od tych mechanizmów uciec

— Czy można mówić jeszcze o wolności jednostki w świecie, w którym o wszystkim decyduje układ władzy?

Motywy sztuki krytycznej:

— Ciało i władza - mechanizmy ubezwłasnowolnienia ciała przez współczesną kulturę i władzę

— Trenowanie, dyscyplinowanie ciała, doprowadzania go do ideału wymaganego przez współczesną kulturę

— Tożsamość płciowa

— Graniczne stany fizycznej egzystencji: seksualność, choroba i śmierć – dotychczas pozostające w sferze tabu

— Ukazanie, jak to, co uważane jest za uniwersalne, wyklucza wszelkie inne formy egzystencji czy tożsamości

— Ukazanie, jak to, co wydaje się osobiste, w rzeczywistości podlega kontroli władzy, jest manipulowane przez kulturę

— Poddanie w wątpliwość podziału naszej tożsamości na duchową i fizyczną oraz podziału ciała na powierzchnię i wnętrze

— Ukazywali człowieka z jednej strony jako zintegrowaną jednostkę, ale też z drugiej - jako poddanego mechanizmom władzy

Szczególne zainteresowanie ciałem - nowe sposoby funkcjonowania ciała w kulturze konsumpcyjnej:

§ coraz większe możliwości manipulacji dokonywanych na ciele (jak udoskonalone techniki interwencji wobec ciała, transplantacji, a także możliwość klonowania człowieka)

§ rozwój cyberprzestrzeni zmieniającej nasze postrzeganie cielesności