Жара кезінде этиология мен патогенез.

Этиология: жарақат механизміне байланысты: кесілген, тістелген, тесілген,жаншылған,жыртылған,уланған, оқпен атылған.

Патогенез: зақымдалған тінге организмнің жергілікті және жалпы реакциясы арқылы қаралады. жалпы реакциясы адаптационды синдром ретінде көрінеді. Алғашқы бірінші төртінші күні температура жоғарылайды, дене салмағы төмендейді, ақуыз, май, көмірсу еруі жылдамдайды,мембрана клеткалық өтімділік төмендейді,белок синтезі және регенерация төмендейді. Осы механизмдердің негізінде симпатоадренальды жүйенің функциясының жоғарлауы жатыр. Адреналин лақтырысы гликоген қорының мобилизациясын және оның бөлінуінің жылдамдауына,гликолиз стимуляциясына, қан ұюына және тромб қалыптасуына алып келеді. Екінші стадиясында 4-10 күнде парасимпатикалық жүйе минералокортикостероид,альдостерон,ацетилхолин сияқты гормондар және медиаторлар екінші стадияда жалпы реакцияның пайда болуына әсер етеді.

Дене салмағы жоғарлайды, ақуыз алмасуы және регенерация процесі қалпына келеді. Жарадан соң пайда болған тін ісігі қан тамырды қысады және қан кетуді тоқтатады жіне ол лимфалық ағысты қысып, организмге токсикалық заттың түсуін тоқтатады.

119.120 Негізгі симптомы және клиникасы.

Ауру сезімі, шетінің шылуы, қан кету, қызметінің шектелуі. Ауру сезімі жара сипатына байланысты әр түрлі. Ушибленный жарада, тіннің үсуімен жүретін жыртылған жарада ауырсыну қатты жүреді. Жара шетінің ашылуы оның тереңдігіне,терінің эластикалық талшығының орналасуына және бұлшық ет талшығының бағытына байланысты. Қан кету сыртқы немесе тінаралық кеңістікке, кеуде, құрсақ қуысына кетуі мүмкін.

Клиникасы жараның орналасуына және зақымдалу сипатына және инфекционды асқынуына, организмнің жалпы және жергілікті реакциясына байланысты. Жергілікті көрінісі: ауырсыну, шетінің ашылуы, қан кету.

Жалпы симптомы: анемия, шок, жергілікті және жалпы сипаттағы инфекционды асқынулар.

Жедел көмек: беткейлі жарада 30% сутегі асқын тотығымен немесе фурациллин ерітіндісімен өңдеу, 5% хлорамин ерітіндісін қолдануға болады. Жараның шетін 2-5% иод ерітіндісімен өңдеп, стерильді таңғышты тағу.

Қан кетумен жүретін терең жарада егер артериялық қан кету болса жарадан жоғары жгут салынады. Жгутты киімнің үстіне немесе астына дәке қойып бір жарым сағатқа, қыста бір сағатқа. беткейлі жарада 30% сутегі асқын тотығымен немесе фурациллин ерітіндісімен өңдеу, 5% хлорамин ерітіндісін қолдануға болады. Жараның шетін 2-5% иод ерітіндісімен өңдеп, стерильді таңғышты тағу.

Дене жарасында дәкелік салфетка салынады,оны клиолмен немесе лейкопластырьмен теріге фиксациялаймыз.

Ауырсынуды басу үшін 2%-50мл анальгин бұлшық етке немесе баралгин, наркотик енгіземіз.

тін немесе органның зақымдалуына байланысты травматология,хирургия немесе жүрек қан тамыр бөліміне, көп қан кетсе шок, комада реанимациялық бөлімге госпитализацияланады.

 

141.Жатырдан тыс жүктілік кезіндегі жедел жәрдем көрсетуші дәрігерінің тактикасы.

Жатырдан тыс жүктілікпен науқастар шұғыл дәрігерлік көмекті қажет етеді.Емдеудің кез келген кідіруі өлімге алып келеді.Жатырдан тыс жүктіліктікті емдеудің жалғыз әдісі шұғыл операция болып табылады,сондықтан науқас көп салалы аурухананың гинекологиялық бөлімшесіне жеткізіліп,тікелей кезекші гинекологқа тапсырылуы қажет.Құрсақ ішілік қан кету симптомдары болса (анемия,колапс)науқасты мүмкіндігінше қабылдау бөлімінде ұстамай,тезірек жақын арадағы гинекологиялық ауруханаға жеткізу қажет.

Жатырдан тыс жүктілік кезінде болжамды екі емдік шаралар анықтайды-қан кетуді тоқтату және шұғыл қан жоғалтуды қалпына келтіру.Сондықтан ауруханалық емнің негізгі әдісіне сәйкес операция көлемін тандап тілім жасау мен қанның реинфузиясы,шокқа қарсы ерітінділер енгізу арқылы трансфузионды инфузиялық терапия жүргізу болып табылады.

Жатырдан тыс жүктілікке күдікті науқас шақыртуында,дәрігердің барлық іс әрекеті,тезірек ауруханаға жеткізуге бағытталуы қажет.Әйелдің жағдайы қанағаттанарлық болса,бұл жағдайда ешқандай медикаментозды тағайындалулардың қажеті болмайды немесе олар минимальды болуы керек (1-2 мл 5% аскорбин қышқылы ерітіндісін бұлшық етке,200-500 мл дицинон б/е,1-2мл 1% викасол ерітіндісі б/е).Массивті құрсақ ішілік қан кету қан кетумен шақырылған коллаптоидты жағдайда,венаға кез келген қолда бар алмастырғыш ерітінділерді енгізуге кірісу қажет (натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісі,желатиноль,реополюглюкин)және оны ауруханадағы кезекші дәрігерге жеткізгенге дейін жүргізу қажет.

142.Тасымалдау мен госпитализацияның ерекшелігі

Экстренная госпитализация на носилках в гинекологическое отделение стационара