C. созылмалы фиброзды периодонтит

C. жедел пульпит

d. беткей кариес

e. созылмалы пульпит

3. Уақытша азу тістердің түбірлерінің сорылу кезеңінде, созылмалы фиброзды пульпитті емдеуде, қолданылатын әдіс

A. девитальді ампутация

b. витальді экстирпация

c. девитальді экстирпация

d. биологиялық әдіс

e. біріккен әдіс

4. Рентгенограммада: периодонтальды саңылау біркелкі кеңейген, түбір аймағында шеттері анық емес остеопороз ошағы бар, бұл:

a. созылмалы гранулярлы периодонтит

b. созылмалы гранулематозды периодонтит

C. созылмалы фиброзды периодонтит

d. созылмалы фиброзды пульпит

e. созылмалы гипертрофиялық пульпит

5. 11 жастағы балада 11 тісінде жедел іріңді периодонтитті ем­деу үшін қолданады

a. 1 көрінуде пломбалау

b. экссудатты ағызу

c. өтпелі қатпарды кескеннен кейін, пломбалау

d. периапикальді тіндерге антибиотиктерді еңгізу

e. өзекке иодинолмен тығын еңгізу

6. Жылдар бойы тістің кесу қырындағы дақтың өзгермеуі кездеседі

a. жүйелі гипоплазияда

b. флюорозда

c. тетрациклинді тістерде

d. Турнер тістерінде

E. одонтодисплазияда

7. Жоғарғы жақ сүйегінің сүт тістерін жұлу кезінде жиі қолданылатын жансыздандыру түрі

1. аппликационды
2. өткізгіштік

C. инфильтрационды

1. электрофорезоанальгезия
2. мұздату

8. Балалардың жақ сүйектерiнiң созылмалы периоститiнiң пайда бо­луына не себепшi

a. қанмен жақсы қамтамасыз етiлуi

b. терi-асты май қабатының жақсы дамуы

c. сүйек қабығының өсуiнiң жылдамдылығы

d. тiстесудiң алмасуы

e. сүйектiң тығыздығы

9. Сiлекей безiнiң ағымын және паренхимасының жағдайын бiлуге болатын зерттеу әдiстерi

a. цитологиялық зерттеу

b. секреттiң сапалы анализi

c. томография

d. термовизиография

E. сиалография

10. Ірiңдi лимфадениттiң негiзгi емi

a. консервативтi

b. антибиотиктер

c. iрiңдiктi жару

d. жылытпа компресстер

e. десенсибилиздеушi терапия

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1. Стоматологта тексерудің негізгі және қосымша әдістері

2. Жергілікті жансыздандыру түрлері. Жергілікті жансыздандыру үшін қолданылатын қазіргі заманға сай анестетиктер. Жасына қарай мөлшерлері

 

Блок 3. Бұл блокта 1 тапсырма шешуге тиісті, әр дұрыс жауап – 40% /

ЖАҒДАЙЛЫҚ ЕСЕП:

Бала 8 жаста. Дәрiгерге жоғарғы жақтың сол жақ бөлiгiндегi тiсiнiң тәттi тағам қабылдағанда ауыратынына шағымданады. Объект.: 6.5 тiстiң шайнау бетiнде кариес қуысы бар, тiс қуысымен жалғаспаған. Зондпен тексергенде эмаль-дентин ше­карасы аурушаң, t тiтiркендiргiштерге реакциясы терiс. Кiлегей қабаты ақшыл-қызғылт. КПУ+кп=2, ГИ=1,9

а) Сіздің диагнозыңыз орташа кариес

б) кариес қуысына пломбалық материалды таңдаңыз ШИЦ кетак моляр

в) балалар практикасында қолданылатын пломбалық материал­дарға қойылатын талаптар эмаль дентинмен ты5ыз байланыс, биосовместимость, АҚда ерігіштігі төмен болуы, мықтылығы, шеттік жабысуының жақсы болуы, фтор бөлу қабілеті, жұмыс жасауда қарапайым болуы, тез қатуы 4-7 мин, өңдеу бірден

г) қолдану әдістемесі кариес қуысын ашып, мех, мед өңдеу, кептіру, арашалау, ШИЦ аралық ж тұрақты пломба ретінде

д) дайындау техникасы шынының тегіс бетінде не арнайы қағазда, пластмасс шпательмен, ұнтақты екі порцияға бөліп сұйықтықпен араластырады, 20 сек әрқайсы

 

Барлығы: 100%

 

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы және

хирургиялық стоматология курсының меңгерушісі, доцент С.Т.Тулеутаева

 

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы хирургиялық стоматология курсымен (балалар жасындағы стоматология)

Аралық бақылау

Пән «Балалар жасындағы стоматология және ортодонтия пропедевтикасы»

Мамандық 051302 «Стоматология» Курс 4

Нұсқа №2

 

Блок 1. Бұл блокта 10 тест сұрағына жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 3%

1.1 белсенділік дәрежесіндегі орташа кариесті емдеу

a. 1 қабылдауда пломбалау

b. ремтерапия 1 жылда 3 рет

c. ремтерапия 1 жылда 1 рет

d. ремтерапия көмегімен кейіннен пломбалау

e. емдік сықпаның көмегімен кейіннен пломбалау

2.14 жастағы баланың 16 тісін емдік сықпаны қолдана отыра кейіннен пломбалау, бұл

a. 3 активтілік дәрежесіндегі терең кариесте

b. созылмалы гангренозды пульпитте

c. созылмалы периодонтитте

d. флюорозда

e. сына тәріізді ақауда

3.Түбірлері қалыптаспаөан тұрақты тістердің созылмалы фиброзды пульпитін емдеуде, қолданылатын әдіс

a. витальді ампутация

b. девитальді экстирпация

c. биологиялық әдіс

d. витальді экстирпация

e. терең ампутация, келесі түбір өзектерін пломбалау

4.Тұрақты тістің ұрығының тіршілігін жою, бұл асқынуы

a. кариестің декомпенсирленген түрінің

b. созылмалы гангренозды пульпиттің

c. созылмалы гипертрофияланған пульпиттің

d. созылмалы фиброзды периодонтиттің

e. созылмалы гранулярлы периодонтиттің

5.Рентгенограммада: түбірі түтік пішінді, түбір ұшы тесігі ай­мағында раструб тәріздес ақырғы табақшамен шектелген, бұл тән

a. түбір аймағында патологиялық процесс

b. түбірдің қалыптасуына

c. түбір ұшының қалыптасуына

d. патологиялық резорбция

e. физиологиялық резорбция

6.Жарты ай тәрізді кесінділері бар, бөшке тәрізді пішінді күрек тістер байқалады

A. Гетчинсон тістерінде

b. Пфлюгер тістеріннде

c. эмаль гиперплазиясында

d. флюорозда

e. гипоплазияда

7.Төмеңгі жақ сүйегінің тістерін жұлу кезінде жиі қолданылатын жансыздандыру түрі

1. аппликационды

b. өткізгіштік

c. инфильтрационды

1. сүйекішілік
2. лигаментарлы

8.Себепшi тiстiң болуы, өтпелi қатпардың домбығуы, iсiнуi, кiле­гейдiң қызаруы, патологиялық ошақтың альвеола өсiндiсiнiң бiр жағында орналасуы қай кезде болады

a. периодонтитте

b. жақ сүйегiнiң периоститi

c. жақ сүйегiнiң жедел остеомиелитi

d. фолликулярлы ұра

e. жақ сүйегiнiң созылмалы остеомиелитi

9.Сiлекей безiнiң екi жақты симметриялы зақымдануы болатын ауру­ды атаңыз

a. сиалодохит

b. созылмалы паренхиматозды паротит

c. эпидемиялық емес паротит

d. эпидемиялық паротит

e. сiлекей безiнiң тас ауруы

10.Балаларда жедел лимфадениттердiң жиi орналасу орны

a. жақасты аймағы

b. кұлақ маңы

c. иек асты аймағы

d. ұрт аймағы

e. көз асты аймағы

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1.Балалардың тістерінің қатты тіндерінің кариестен тыс зақымданулары. Балалардағы гипоплазия. Этиологиясы, клиникасы, емдеуі және алдын алу

2. Хирургиялық қабылдауда баланың мінез-құлығын болжау

 

Блок 3. Бұл блокта 1 тапсырма шешуге тиісті, әр дұрыс жауап – 40% /

ЖАҒДАЙЛЫҚ ЕСЕП:

Бала 6 жаста. Диагнозы: 8.5. тістен болған созылмалы периодонтиттің асқынуы

а) жансыздандыру әдісін таңдаңыз мандибулярлы

б) мінез-құлығын болжаңыз 3 б (қанағ)

в) седативті дайындық жүргізіңіз бензодиазепин қатар транкв: диазепам бір сағ бұрын 5мг ішке
препаратов бензодиазипинового ряда (диазепам) в дозах 5 мг/кг в сочетании с кофеином бензоатом натрия 0,1 мг за 30 минут до начала лечения

 

 

Барлығы: 100%

 

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы және

хирургиялық стоматология курсының меңгерушісі, доцент С.Т.Тулеутаева

 

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы хирургиялық стоматология курсымен (балалар жасындағы стоматология)

Аралық бақылау

Пән «Балалар жасындағы стоматология және ортодонтия пропедевтикасы»

Мамандық 051302 «Стоматология» Курс 4

Нұсқа №3

 

Блок 1. Бұл блокта 10 тест сұрағына жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 3%

1.Балада 1 активтілік дәрежесіндегі терең кариесте қолданады

a. жылына 3 рет ремтерапия

b. жылына 1 рет ремтерапия

c. емдік сықпаны қолданып пломбалау

d. ісікке қарсы сықпаны қолданып кейіннен пломбалау

e. жансыздандыратын қаттарды қолданып кейіннен пломбалау

2.Кариозды процесстің декомпенсирленген түрінде, дамиды

a. жедел сірлі пульпит

b. жедел іріңді пульпит

c. жедел пульпит, процесске периодонттың қатысуымен

d. пульпиттің алғашқы-созылмалы процесс ретінде дамуы

e. созылмалы пульпиттің асқынуы

3.Пульпиттерді биологиялық әдіспен емдеу үшін 1 сатысында қолданылады

E. жедел периодонтитте

6.Жергілікті гипоплазияда бұзылуады

a. 1 және 2 тістер

b. 4 тіс

c. 6 тіс

d. тістер бұзылмайды

e. 10 тіс

 

7.Сүт және тұрақты тістер жұлынады

1. пульпит кезінде
2. гипоплазия кезінде
3. флюорозда
4. тетрациклин тістер

e. анатомиялық және функциональды бағалылығын жоғалтқан және бұзылған тістер

8.Жедел iрiңдi периоститтi емдеу

a. сульфаниламидтi заттарды қолдану

b. анальгетиктердi тағайындау

c. УВЧ терапия

d. себепшi тiстi жұлу

e. субпериостальды абсцесстi ашу және себепшi тiстi жұлу

9.Сiлекей безiнiң қайсысында тастар жиi кездеседi

a. құлақ маңы сiлекей безi

b. тiл асты сiлекей безi

c. жақ асты сiлекей безi

d. ұсақ сiлекей бездерi

e. ұйқы бездерi

10.Лимфадениттi емдеу кезiнде антибиотиктi енгiзуге ең қолайлы әдiс

a. бұлшық етке

b. iшке

c. тамыр iшiне

d. терi астына

e. лимфа түйiнiне

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1.Балалардың тістерінің қатты тіндерінің кариестен тыс зақымданулары. Балалардағы флюороз. Этиологиясы, клиникасы, емдеуі және алдын алу

2. Балаларда жергілікті жансыздандыру әр түрлерін орындау кезіндегі қателіктер мен асқынулар, олардың алдын алуы

 

Блок 3. Бұл блокта 1 тапсырма шешуге тиісті, әр дұрыс жауап – 40% /

ЖАҒДАЙЛЫҚ ЕСЕП:

Бала 5 жаста, төмеңгі жақ сүйегінің сол жағының ауырсынуына, ісінуіне шағымданып қаралды. Ауыруына бір тәулік болған, Т-37,2. Қарау кезінде төмеңгі жақ сүйегінің сол жағының жұмсақ тіндерінің ісінгені анықталды. Ісіну бетіндегі тері жамылғысының түсі өзгермеген. Ауызының ашылуы еркін, 7.5. бұзылған, қозғалғыш, перкуссияда ауырады, айналасындағы қызыл иек ісінген, қызарған. Бала мазасыз. Мінез-құлық болжамы 2,5б.

а) ДЗ қойыңыз 75 жед түб ұшы период К04.4

б) баланың мiнез-құлығын болжаңыз негативті

в) баланың мiнез-құлығына фармакологиялық коррекция үшін арналған шаралар препаратов бензодиазипинового ряда (диазепам) в дозах 5 мг/кг в сочетании с кофеином бензоатом натрия 0,1 мг за 30 минут до начала лечения

г) емдеу әдісін таңданыз девитальды экстипация

д) қандай жансыздандыр әдiсiн ұсынасыз мандибулярлы

Барлығы: 100%

 

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы және

хирургиялық стоматология курсының меңгерушісі, доцент С.Т.Тулеутаева

 

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы хирургиялық стоматология курсымен (балалар жасындағы стоматология)

Аралық бақылау

Пән «Балалар жасындағы стоматология және ортодонтия пропедевтикасы»

Мамандық 051302 «Стоматология» Курс 4

Нұсқа №4

 

Блок 1. Бұл блокта 10 тест сұрағына жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 3%

1.Кариозды қуыста құрғақ пигменттелген дентин, эмальдыњ шеті тегіс, КПУ=3, бұл

a. кариестің компенсацияланѓан түрі

b. кариестің субкомпенсирленген түрі

c. кариестің декомпенсирленген түрі

d. созылмалы фиброзды пульпит

e. созылмалы периодонтит

2.Созылмалы фиброзды пульпитті зондпен тексергенде

a. эмаль-дентин шекарасында ауыршаңдық болады

b. кариес қуысының түбінің ауыруы

c. ауырмайды

d. бір нүктеде ауырады

e. байланысатын нүктеде ауырады

3.Ұлпаның грануляциялық тінге ауысуы, бұл

a. созылмалы гранулярлы периодонтит

b. созылмалы фиброзды пульпит

c. созылмалы гипертрофиялық пульпит

d. созылмалы гранулематозды периодонтит

e. созылмалы фиброзды периодонтит

4.Гистологиялық өсу зонасының қабаттары

a. 1

B. 2

c. 3

d. 4

e. 5

5.Қай кезде вертикальды перкуссияда ауырады

a. жедел серозды пульпитте

b. созылмалы фиброзды пульпитте

c. созылмалы гипертрофиялық пульпитте

d. созылмалы гангренозды пульпитте

E. жедел периодонтитте

6.Тістер сулы-сұр түсті, перламутрлы дағымен сипатталады, бұл

A. Капдепон дисплазиясы

b. гипоплазия

c. флюороз

d. клиновидті ақау

e. эмаль гиперплазиясы

7.Қан ұюының қалыпты көресткiштерi және дұрыс жүргiзiлген опе­рациядан кейiн ұяшықтан қан тоқтау уақыты

a. 1 минуттан кейiн

b. 2 минуттан кейiн

c. 3 минуттан кейiн

D. 7-10 минуттан кейiн

e. 30 минуттан кейiн

8.Жедел iрiңдi периостит кезiнде экссудат қайда орналасады

a. терi асты май қабатында

b. бұлшық ет аралық кеңiстiгiнде

c. сүйек қабығы астында

d. фасция астында

e. кеуектi затта

9.Эпидемиялық паротиттi қоздырушы вирусты атаңыз

A. фильтрленген вирус

b. пневмококк

c. стафилококк

d. бактериоидтар

e. стрептококктар

10.Лимфадениттер мен аденофлегмоналар қай жаста жиi кездеседi

A. 3-5 жаста

b. 5-7 жаста

c. 7-9 жаста

d. 9-11 жаста

e. 11-13 жаста

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1. Балалардағы Стентон-Капдепон синдромы. Клиникасы, емдеуі

2. Жергілікті жансыздандыру жүргізу кезіндегі жергілікті асқынулар. Алдын алу және шұғыл көмек

 

Блок 3. Бұл блокта 1 тапсырма шешуге тиісті, әр дұрыс жауап – 40% /

ЖАҒДАЙЛЫҚ ЕСЕП:

Бала 9 жаста. Косметикалық ақауына шағымданып қаралды. Объ­ект.: 1.6 1.1 2.1 2.6 3.1 3.6 4.1 4.6 тiстерiнде көлемi аса үлкен емес бор тәрiздес дақтар, күрек тiстердiң вестибулярлы бетiнде және молярлардың бұдырлары аймағында орналасқан. Дақтың боялу интенсивтiлiгi орталық болiгiнде айқын. Дақтың шетiне қарай бiртiндеп боялуы қалыпты эмальға өтедi. Зонд­пен тексергенде бор тәрiздес дақтың аймағында эмаль бетi тегiс, жылтыр. Фтордың судағы құрамы 1,5 мг/л

а) ДЗ тұжырымдау үшiн қандай нәтижелер қажет анамнез, вит бояу

б) ДЗ қойы­ныз эндемиялық флюороз, дақты түрі

в) емдеу жоспарын құрыныз ағарту, реминерализация жүргізу

г) емдiк-проф. шараларын құрыныз суды тазалап қолдану, бөтелкедеги су қолдану, қайнатып, жиі судағы фтор құрамы қалыпты басқа жерлерге апару, кальц құр паст қолд

д) науқас қай диспнсерлiк топта қаралуы керек

Барлығы: 100%

 

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы және

хирургиялық стоматология курсының меңгерушісі, доцент С.Т.Тулеутаева

 

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Балалар жасындағы стоматология кафедрасы хирургиялық стоматология курсымен (балалар жасындағы стоматология)

Аралық бақылау

Пән «Балалар жасындағы стоматология және ортодонтия пропедевтикасы»

Мамандық 051302 «Стоматология» Курс 4

Нұсқа №5

 

Блок 1. Бұл блокта 10 тест сұрағына жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 3%

1.12 жастағы баланың 16 тісінде кариозды қуыс: дентин құрғақ, эмаль қыры тегіс. КПУ=2

a. кариестің компенсирленген түрі

b. кариестің декомпенсирленген түрі

c. кариестің субкомпенсирленген түрі

d. созылмалы пульпит

e. созылмалы периодонтит

2.Уақытша тістерде ғана кездесетін пульпиттің түрлері

a. жедел пульпит, периодонт тіндері және лимфа түйіндерінің қатысуымен

b. жедел сірлі жартылай пульпит

c. созылмалы гипертрофиялық пульпит

d. жедел іріңді жартылай пульпит

e. созылмалы гангренозды пульпит

3.Ұлпаның девитальді экстирпациясы, бұл

a. тіршілігі сақталөан ұлпаны жартылай алу

b. тіршілігі сақталөан ұлпаны толығымен алу

c. әлі еттенген соң ұлпаны толығымен алу

d. әлі еттенген соң ұлпаны жартылай алу

e. дәрілік препараттарды қолдану

4."Өскен тіс" субъективті сезімі қай ауруда кездеседі

a. жедел серозды пульпитте

b. жедел іріңді пульпитте

c. созылмалы фиброзды периодонтитте

D. жедел периодонтитте

e. созылмалы гипертрофиялық пульпитте

5.Созылмалы периодонтитте тіс эмальінің түсі

a. өзгермеген

b. сары

c. сұр-қызғылт

d. сұр-күңгірт

e. көгілдір

6.Тістің қатты тіндерінің кариестен тыс зақымдануында, эмаль­дың реминерализациясы процессін күшейту үшін қолданады

A. KJ

b. антибиотиктерді

c. антисептиктерді

d. кортикостероидтарды

e. жүргізілмейді

6.Эмаль мен дентиннің патологиялық мұқалуы, тіс түсі янтарлы, бұл

A. Капдепон дисплазиясы

b. флюороз

c. гипоплазия

d. ақау

e. эмаль эрозиясы

7.5 жастағы баланың 85 тiсiн, жансыздандырудың қаңдай түрiн қол­дана отырып жқласыз. Мiнез-құлқының болжамы қолайлы

a. аппликациялық

b. инфильтрациялы

C. туберальды

d. таңдай

e. мандибулярлы

8.Стоматологиялық кiрiсулерге жеңе алмайтын негативтi қатынасы бар балаларға жедел одонтогендi периостит кезiнде көрсетiлетiн көмек, жүргiзiледi

a. аппликационды жансыздандыру арқылы

b. өткiзгiштiк жансыздандыру арқылы

c. инфильтрационды жансыздандыру арқылы

d. жалпы жансыздандыру арқылы

e. жансыздандыру қажет емес

9.Балаларда жиi кездесетiн созылмалы паротиттiң түрiн атаңыз

a. интерстициальды

b. аралас

c. негiзгi ағымының зақымдалуы

D. паренхиматозды

e. қасындағы жұмсақ тiндердiң қабынуы

10.2-3 жастағы баладағы жақасты лимфа түйiндерiнiң лимфаде­нитiнiң тууына мүмкiн болатын себептерi

a. инфекциялық

b. одонтогендi

c. жарақаттық

d. спецификалық

e. вирусты

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1. Балалардың тістерінің тіс жегілерінің клиникалық ағымының ерекшеліктері және емдеуі

Уақытша және тұрақты тістердің тіс жегісінің клиникасы.

· 2 жасқа дейінгі балаларда уақытша тістердің тіс жегісі негізінен антенатальды кезеңде қалыптасқан тістің бетінде шоғырланады;

· 2 жасқа дейінгі балаларда уақытша тістердің тіс жегісі ақауланып дамыған кіреуке орнында дамиды, клиникалық – зақымдану ыдыстәріздес, шектелмейді. Кіреуке қырлары тегіс, қуысы тығыз, дентин ылғалды, пигменттелген;

· 3 жастан кейін молярлардың шайнау беткейлері зақымданады және 4 жастан кейін – уақытша молярлардың жанасу беткейлері;

· 3 жасқа дейінгі балаларда уақытша тістердің тіс жегілерінің жиі кездесетін түрі – циркулярлы, жазықты;

· 4-4,5 жастан бастап кариозды қуыстар апроксимальды беткейлерде қалыптасады;

· 2,5 жасқа дейін кариозды қуыстар негізінен антенатальды минералдану орнындарында шоғырланады (екі жақ сүйегі күрек тістерінің тегіс беткейлері), үш жастан кейін шоғырлану уақытша тістердің жарып шығу кезеңінде жеке бөліктерінің минералдану дәрежесіне байланысты болады.

Балалардың тістерінің тіс жегілерін емдеу принциптері

Тіс жегісінің компенсирлі түрі бар балалар толық жиынтығы емді қажет етпейді. Оларда тіс жегісін емдеу әдісі:

· жегіленген ақауларды әртүрлі пломбалық материалдармен пломбалау;

· баланы ауыз қуысы гигиенасына үйрету;

· құнарлы тамақтану;

· қарау 2 жылда 1 рет (1 А тобы) және жылына 1 рет (1 тобы)

Тіс жегісінің белсендігінің 3 дәрежесі – декомпенсирлі түрі бар балаларға емдеу шараларын толық жиынтықты өткізеді:

• ауыз қуысы гигиенасына үйрету;
• кәсіби гигиена;
• реминералдаушы терапия;
• емдік тамақтану;
• педиатрда кеңесте болғаннан кейін жалпы шынықтыратын жабдықтар;
• металлды пломбалар, композиттер, ШИЦ қолдана отырып, кариозды қуыстарды пломбалау;
• протездеу көрсетілген – бұзылған тістерді сауытпен жабу.
• педиатрда тексерілу

Пломбалау беткей, орташа және терең тіс жегіні емдеу кезінде негізгі болып табылады.

Балаларда уақытша тістердің беткей тіс жегісі кезінде зақымданған бөлікті кейіннен реминералдаушы терапия жүргізе отырып, тегістеуге болады.

 

• Уақытша тістердің тіс жегілерін емдеудің бір түріне жарақаттамай қалпына келтіріп емдеу жатады (АRТ - әдістеме). Бұл әдістеме қуысты бұрғыламай өңдеу (некротомия тек экскаватормен) және кариеске қарсы әсері бар материалдармен пломбалаудан тұрады (ШИЦ және компомерлер).
• Уақытша тістердің тіс жегілерін емдеу кезінде пломбалық материалды таңдау кариозды қуыстың шоғырлануына және тістің даму сатысына байланысты болады.
• Ерте жастағы балалардың I класс қуыстарын пломбалау үшін, төсемді қажет етпейтін ШИЦ және силико-фосфатты цементтер қолдануға болады (инфантид, лактодонт).
• Ересек жастағы балаларға (түбірдің тұрақтану кезеңінде), егер кариозды қуысты қалыптастыруға жағдай болса, пломбалау үшін күміс амальгама, ШИЦ, композиттер, компомерлер немесе силико-фосфатты цементтер қолдануға болады.
• II класс қуыстарын пломбалау үшін композиционды материалдар, ШИЦ, компомерлер кеңінен қолданылады.
• Уақытша тістердің III, IV, V класс кариозды қуыстарын пломбалау кезінде композиционды материалдар, ШИЦ, компомерлер қолданылады.
• Уақытша тістердің түбірлері сорылу сатысындағы кариозды қуыстарды пломбалау кезінде, аталғандардан басқа цинк-фосфатты цементтер (фосфат-цемент, Адгезор), бактерицидті компоненттері бар цинк-фосфатты цементер (құрамында күмісі бар фосфат-цемент, Аргил, диоксивисфат-цемент) және поликарбоксилатты цементтер қолданылады (Роlу F Рlus; Аdgеsог Сагbоfіnе және т.б.).

 

 

2. Тісті жұлу және жұлғаннан кейін мүмкін болатын асқынулар. Көмек көрсету

К ранним осложнениям при удалении зуба относятся:

• травма зубов-антагонистов (соседствующие, вступающие в контакт зубы);
• вывих соседнего зуба;
• перелом челюсти;
• перелом коронки или корня удаляемого зуба;
• вывих челюсти;
• гематома;
• кровотечение;
• проталкивание осколков корня зуба в пазуху или мягкие ткани;
• перхорация гайморовой пазухи.

К поздним местным осложнениям при удалении зуба относятся:

• альвеолит (воспаление лунки после удаления зуба);
• контрактура жевательных мышц (ограничение в движения, уменьшение в движении мышц);
• кровотечение из лунки;
• неврит (воспалительное заболевание периферических нервов).

Также к ранним осложнениям относят: обморок, шок и коллапс (острая сосудистая недостаточность, резкое падение артериального давления). А к поздним осложнениям относят анафилактические реакции (аллергическая реакция), которые могут возникнуть у пациента через несколько часов после операции по удалению зуба.

 

Блок 3. Бұл блокта 1 тапсырма шешуге тиісті, әр дұрыс жауап – 40% /

ЖАҒДАЙЛЫҚ ЕСЕП:

9 жастағы баланың 1.1 1.2 2.1 2.2 тiстерiнiң вестибулярлы бет­терiнде жұмсақ тiс қағымен жабылған бор тәрiздi дақ анықталды. Зондпен тексергенде 36 тiсте дымқыл, ақшыл дентинге толы, кариозды қуыс анықталды. КПУ+кп=8

а) ДЗ қою үшiн қандай негiзгi тексеру әдiстерi қажет зондтау, перкуссия, пальпация

б) ДЗ қою үшiн қандай қосымша тексеру әдiстерi қажет

C. ЭОД

d. ауыз қуысының тазалық жағдайы

e. кариестің жоғары интенсивтілігі

2.Ұлпаның қорғаныштық қызметі анықталады

a. фибробластық қатардағы клеткалар қызметімен

b. клеткалардың фагоцитарлы активтілігімен

c. одонтобластардың орнын басушы дентинді түзуге қабілеттілігімен

d. талшықты құрылысымен

e. тіндік иммунитетімен

3.Түбірлері қалыптаспаөан тістердің пульпиттерін емдегеннен кейінгі, бірінші диспансерлеу мерзімі

a. 10 күн

b. 2 күн

c. 3 күн

d. 5 күн

e. 7 күн

4.Уақытша тістердің созылмалы периодонтиттерін консервативті жолмен емдеуге көрсетулері

a. баланың жасы

b. тұрақты тістің жарып шығу мерзімі

c. тұрақты тістердің ұрықтарына патологиялық процесстің таралу дәрежесі

d. кариестің компенсирленген түрінің негізінде дамыған, созылмалы фиброзды периодонтит

e. кариестің декомпенсирленген түрінің негізінде дамыған, созылмалы фиброзды периодонтит

5.Түбірлері қалыптасқан тұрақты тістердің гангренозды пульпиті мен созылмалы периодонтиттің салыстырмалы диагностикасында шешуші болып саналады

a. ауруының сипаттамасы

b. перкуссия

c. зондпен тексеру

d. термометрия

E. электрометрия

6.Тістің борлы бетінде қоңыр дақтар, F=2,5мг/л, бұл

a. жергілікті гипоплазия

b. жүйелі гипоплазия

c. флюороздың дақты түрі

d. флюороздың эрозивті түрі

e. флюороздың деструктивті түрі

7.Емханада мiнез-құлқының болжамы қолайсыз негативтi жағдаймен бала қаралды. 46 тiсiн қаңдай жансыздандырумен жұласыз

A. жалпы жансыздандыру

b. мандибулярлы

c. туберальды

d. ментальды

e. аппликациялық

8.Жақ-бет аймағында қабынудың пайда болуына не әсер етедi

a. микроциркуляцияның бұзылуы

b. клетчатканың борпылдақтығы

c. қанмен мол қамтамасыз етiлуi

d. терiасты-май клетчаткасының айқын болуы

e. Биш түйiнiнiң болуы

9.Сиалограммада 2-3 қатардағы тармағының бойында контрасты заттың жиналған ошақтары көрiнедi. Бұл қаңдай ауруға тән

a. сiлекей-тас ауруы

b. эпидемиялық паротит

c. эпидемиялық емес паротит

d. сиалодохит

D. 3

e. 6

4.Түбір өзегінің тазалығын қай ерітіндінің көмегімен анықтайды

A. иодинолмен

b. 10% Kl

c. 10% кальций глюконатымен

d. хлоргексидинмен

e. сутегінің қос тотығымен

5.Эмальдың сұр-күңгірт болуы қай жағдайда кездеседі

a. резорцин-формалинді қоспамен емдеген кезде

b. жедел пульпитте

c. жедел периодотитте

d. созылмалы фиброзды пульпитте

E. созылмалы периодонтитте

6.Жергілікті гипоплазия зақымдайды

a. уақытша ортаңғы күрек тістерді

b. уақытша бүйір күрек тістерді

c. уақытша ит тістерді

d. тұрақты премолярларды

e. тұрақты молярларды

7.Жоғарғы жақта анестетиктердiң жақсы сiнуiне әсер ететiн фак­торлар

a. сүйек қабығының борпылдақтығы

b. жақ сүйектерiнде органикалық заттардың көп болуы

c. терi асты май қабығының ерекшелiгi

d. қан тамырымен жақсы қамтамасыз етiлуi

e. альвеола өсiндiсiнiң қабырғасының жұқалылығы және тесiгiнiң көп болуы

8.Балаларда периост

a. қантамырларына өте бай, жуан, борпылдақ

b. жiңiшке

c. 10 жасқа қарай құрылады

d. поралы

e. болмайды

9.Сiлекей-тас ауруы кезiнде, тас безде шоғырланғандағы негiзгi белгiсi

a. дене қызуының көтерiлуi

b. жұтыну кезiнде ауырсыну

c. ауызының ашылуының шектелуi

d. бозару сезiмi

e. тамақ iшкенде бездiң ұлғаюы

10.5 жастағы балада сол жақ құлақмаңы аймағының жедел серозды лимфаденитi. Сiздiң емдеу жоспарыңыз

a. қабынуға қарсы терапия, физиоем,

b. iрiңдiктi жару

c. дезинтоксикационды терапия

d. иммуностимулдеушi терапия

e. антигистаминдi дәрiлердi тағайындау

 

Блок 2. Бұл блокта 2 теориялық сұраққа жауап беру керек, әр дұрыс жауап – 15% /

1. Балалардың уақытша тістерінің пульпиттерінің клиникалық ағымының ерекшеліктері және емдеуі

Пульпит терең емес кариозды қуысымен, түбiрi қалыптаспаған уақытша және тұрақты тiстерде пайда болуы мүмкiн, бұл дентин өзекшелерiнiң кең және дентиннiң жұқа қабатының болуына байланысты. Тiс кариесiнiң декомпенсирленген түрiнде дентиннiң жоғары минералданған аймағы болмайды, сондықтан ұлпа қарсыласуға мобилизацияланбаған.

Қабыну процессiнiң тез жайылуына ұлпаның өз құрылысы мүмкiндiк туғызады: клеткалық элементтерi көп те, аморфты дәнекер тiн талшықтары аз, тамырлы және лимфа жүйелерi жақсы дамыған. Түбiрi қалыптаспаған тiстердiң өзек сағалары кең, тiс сауыты мен түбiр ұлпасының құрылысында аздаған айырмашылықтар болады.

 

ž Пульпиттердiң созылмалы түрлерiнiң көп кездесетiнi, арех арқылы, кең дентин өзекшелерi арқылы жақсы өтуінің болуымен түсiндiрiледi.

ž Әр жастағы балаларда пульпиттің бір ғана түрінің клиникасы әр түрлі болуы, ұлпаның құрылысына байланысты.

ž Ірiңдi-қабыну - стафилококкты инфекция қосылады

ž Периодонтитпен, аймақты лимфаденитпен асқынған пульпит - бұл түрлерi тек балаларда ғана кездеседi

ž Ұлпаның қабынуына, организмнiң жалпы реакциясы - жоғары температура, бас ауыруы да, тек балаларда кездеседi

ž Түбiр қалыптасу кезеңiнде пульпит - сирек кездесетiн ауру. Бұнда жедел пульпиттер жиi кездеседi, оның iшiнде жалпы түрлерi. Орналасуы бойынша азу тiстер жиi бұзылады, бұл жағдайда кариозды қуыстар көбінесе жанасу беттерiнде орналасады.

ž Ауырсыну шоғырланған, иррадиациясы жоқ, ауру ұстамасы аз уақыттық. Ірiңдi инфекция тез жалғасады да, 2 күннiң аяғында жедел iрiңдi пульпит дамиды. Ауру ұстамасы – үзiлiссiз, тамыр соғуындай, үшкіл нерв бойымен иррадиация беріп ауырады. Өйткенi түбiрi қалыптаспаған, апикальды тесiгi кең, ұлпа периодонтпен тығыз байланыста, сондықтан периодонтитпен, аймақты лимфаденитпен асқынған пульпит пайда болады.

ž Уақытша тiстердiң созылмалы пульпиттерi, кариестiң декомпенсирленген түрiнде, алғашқы-созылмалы процесс сияқты немесе жедел пульпиттердiң қорытындысы болуы мүмкiн. Қарапайым созылмалы қабыну кезiнде, қарапайым немесе фиброзды созылмалы пульпит дамиды, бұл жағдайда тiс қуысы жабық болуы мүмкiн, альтерация құбылысы басым болса - созылмалы гангреналы пульпит, дәнекер тiннiң пролиферациясы басым болса - созылмалы пролиферативтi және гипертрофикалық пульпит дамиды. Көбінесе қарау кезінде нақтамаланады, бастапқы белгiсi болып - тамақ жеген уақытта тiсін қолдана алмайтыны жатады.

ž Түбiрi толық қалыптасқан кезеңдегi (3-7 жас) уақытша тiстердiң пульпиттерi 86-87% кездеседі. Көбінесе пульпиттiң созылмалы түрлерi кездеседi, уақытша азу тiстерi жиi бұзылады.

ž Түбірлері сорылу кезеңіндегі пуульпиттер. Жасы өскен сайын жиілігі азаяды. Негізінен созылмалы түрлері басым. Клиникасы кедей.

ž Уақытша тiстердiң жедел түрлерiн диагностикалау өте қиын, өйткенi балалар өз шағымдарын анық жеткізе алмайды, обьективтi зерттеу әдістеріне олардың реакциясы кейде дұрыс болмайды.

ž Тұрақты тістер пульпиттері балалар шағымдарын дұрыс анықтап және айта алатын, тітіркендіргіштерге, перкуссияға, пальпацияға, зондтауға тіс реакциясын дәл бағалай алғандағы жасында пайда болады. Ұлпаның электр қоздырғышын тексеруге болады.

Емдеуге көрсетулері:

ž Ұлпаның тіршілігін сақтауды қарастыратын әдіс (биологиялық әдіс):

- Жедел сары сулы жартылай пульпит.

- Жедел сары сулы жалпы пульпит.

- Қарапайым созылмалы пульпит (периодонтта деструктивті өзгерістерсіз).

ž Түбір ұлпасын сақтауды қарастыратын әдіс (өмір тіршілігі кезіндегі пульпотомия әдісі):

- Жедел сары сулы жартылай пульпит.

- Жедел сары сулы жалпы пульпит.

- Қарапайым созылмалы пульпит, тіс сауыты қатты бұзылған және тіс түбірі қалыптаспаған кездегі.

Түбір ұшындағы ұлпаны сақтауды қарастыратын әдіс (витальды пульпэктомия, немесе терең пульпотомия әдісі):