Przedstaw 3 metody obliczania PKB.

PKB = produkcja globalna kraju – zużycie pośrednie = suma wartości dodanej ze wszystkich gałęzi gospodarki narodowej.

Suma wartości dodanej, wytworzonej przez jednostki gospodarki, gdzie wartość dodana to produkcja globalna pomniejszona o zużycie pośrednie, czyli przyrost wartości dobra bądź usługi w wyniku określonego procesu produkcyjnego.

Podejście od strony popytowej

PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport – import

PKB = C + I + G + (Ex-Im)

Suma łącznych wydatków na konsumpcję (spożycie), inwestycje (akumulację) oraz wydatki rządowe. Do PKB wliczany jest też tzw. eksport netto, czyli nadwyżka eksportu nad importem.

Podejście od strony dochodowej

PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału + dochody państwa + amortyzacja

Suma wytworzonych w ciągu roku dochodów z pracy (płace, premie, emerytury), z kapitału (zyski przedsiębiorstw i osób prywatnych) i z ziemi (renty).

8. Jakie są główne pozycje bilansu obrotów bieżących bilansu płatniczego?

Bilans obrotów bieżących obejmuje płatności kraju związane z międzynarodową wymianą towarów i usług oraz koszty (dodatnie lub ujemne) obsługi kapitału zagranicznego.(.bilans handlowy, bilans obrotów usługami, bilans procentów i dywidend, bilans wydatków rządowych nie uwzględnionych gdzie indziej)

9. Jakich form działalności nie obemuje PKB?

· nie uwzględnia produkcji gospodarstw domowych przeznaczanej na własne potrzeby (np. pracy gospodyń domowych)

· nie uwzględnia wartości wytworzonych bezpłatnie przez wolontariuszy,

· nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np. zanieczyszczenia środowiska)

· nie pokazuje jakości usług, zwłaszcza państwowych

10. Co to jest prawo Malthusa? Od kiedy datuje się systematyczne raźne tempo wzrostu gospodarczego?

Według Malthusa zwiększająca się liczba ludności przy stałej (ograniczonej) podaży ziemi powoduje spadek wydajności pracy w rolnictwie. W tej sytuacji produkcja rolna nie byłaby w stanie nadążyć za wzrostem liczby ludności, a podaż żywności obniżałaby się, aż spadek ludności, spowodowany głodem, osiągnąłby poziom, przy którym możliwe by było zapewnienie odpowiedniej ilości pożywienia. W ten sposób naturalna regulacja liczby ludności odbywałaby się w sposób skokowy i z towarzyszeniem gwałtownych zjawisk społecznych (głód, choroby, wojny o zasoby).

11. Czym się różni PKB od PKN?

Wartość wytworzonych usług i dóbr finalnych oblicza się odejmując od produkcji całkowitej wartość dóbr i usług zużytych do tej produkcji. Zgodnie z tym od strony produkcyjnej: PKB = produkcja globalna kraju – zużycie pośrednie = suma wartości dodanej ze wszystkich gałęzi gospodarki narodowej.

Obliczanie PKB na podstawie powyższej definicji jest uciążliwe, gdyż statystyka państwowa nie podaje ani bezpośrednich miar produkcji globalnej, ani zużycia pośredniego. Dlatego w praktyce stosuje się inne wzory. Najpopularniejszy z nich opiera się na spostrzeżeniu, że PKB jest w dobrym przybliżeniu równy finalnym wydatkom wszystkich nabywców wartości dodanej wytworzonej na terenie kraju. Zatem od strony popytowej: PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport - import + zmiana stanu zapasów. Trzeci wzór wynika z faktu, że suma wydatków musi być równa sumie dochodów ze wszystkich źródeł. Zatem od strony dochodowej: PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału + dochody państwa + amortyzacja.

Produkt krajowy netto, PKN to produkt krajowy brutto (PKB) pomniejszony o wartość amortyzacji środków trwałych.

PKN = PKB – amortyzacja

Co to jest prawo Okuna?

Okuna mówi, że wraz ze wzrostem bezrobocia przymusowego spada PKB, oparte jest bardziej na obserwacjach i wynikach empirycznych, niż zostało wyprowadzone z teorii. Podaje także wyniki przybliżone, ponieważ czynniki inne od bezrobocia (np.: produkcyjność, technologia) również mają wpływ. Ta zależność może być inna dla każdego państwa zależnie od czasu prowadzonego badania. Zależność pomiędzy luką dochodową a bezrobociem była testowana przez zmniejszający się wzrost PKB lub PNB na zmianę stopy bezrobocia. Jedną z implikacji w prawie Okuna jest fakt, iż wzrost produktywności pracowników wraz ze wzrostem ilości siły roboczej może mieć wpływ na wzrost produkcji bez spadku bezrobocia.

13. Podaj elementy PKB w gospodarce otwartej od strony wydatków

PKB- w gospodarce otwartej przez sumowanie wydatków= C+I+G+Nex

C - konsumpcja I- inwestycji G -wydatki rządowe NEx -różnica pomiędzy exportem a importem(+Ex-Im).

14. Podaj elementy PKB w gospodarce otwartej od strony przychodów

PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału + dochody państwa + amortyzacja

suma wytworzonych w ciągu roku dochodów z pracy (płace, premie, emerytury), z kapitału (zyski przedsiębiorstw i osób prywatnych) i z ziemi (renty).

15. Co stanowi różnicę między dochodem w cenach czynników produkcji a w cenach rynkowych?

PKB w cenach rynkowych = C + I + G + X

PKB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach rynkowych – podatki pośrednie + subsydia

Cent rynkowe – ceny kształtujące się na rynku (uwzględniają podatki pośrednie i subsydia)

Ceny czynników produkcji – ceny rynkowe skorygowane o wartość podatków pośrednich oraz dopłat do cen (subsydiów)

16. Co to jest stan równowagi rynku. Czy może rynek być w stanie równowagi jesli ma miejsce niepełne zatrudnienie czynników produkcji?

Ogólnie, określa się tak sytuację, w której wszystkie siły rynkowe równoważą się, a wartości zmiennych ekonomicznych pozostają niezmienne. W szczególności, najczęściej mianem równowagi rynkowej określa się stan rynku, w którym ilość dóbr nabywanych przez konsumentów równa jest ilości tych dóbr wytwarzanych przez producentów, czyli stan w którym wielkość popytu na danym rynku jest równa wielkości podaży.

17. Jaka jest różnica między deflatorem PKB a indeksem cen konsumpcyjnych (CPI)?

Deflator PKB to indeks określający zmiany poziomu cen, wskaźnik cen. Deflator to miara przeciętnego wzrostu cen wszystkich dóbr i usług wchodzących w sklad dochodu narodowego. Deflator PKB to relacja między produktem krajowym brutto w cenach nominalnych (produkt brutto w cenach bieżących) a produktem krajowym brutto w cenach realnych (produkt brutto w cenach stałych).

Indeks cen konsumpcyjnych (ang. Consumer price index, CPI) stanowi relację cen reprezentatywnego zestawu dóbr konsumpcyjnych w kolejnych latach badania do ceny tego koszyka dóbr w roku bazowym, czyli przyjętym za podstawę wyliczeń.

18. Czy indeks Laspeyres’a czy Paasche’go nie uwzględnia zmian asortymentu PKB w czasie w porównaniu z rokiem bazowym?

indeks Laspeyres’a

19. Który indeks: CPI (lub HICP) obejmuje wieksza liczbę towarów i usług?

Główna różnica między wskaźnikiem CPI (GUS) a HICP (Eurostat) to rozłożenie wag w koszyku konsumpcyjnym: w przypadku CPI bazą jest koszyk przeciętnego Polaka, w przypadku HICP - przeciętnego mieszkańca UE. Ponieważ średnio płace w UE są wyższe, struktura koszyka HICP różni się głównie odsetkiem wydatków żywność (w UE poniżej 20 proc., w Polsce 25 proc.).

20. W Pekabelandii PKB wzrósł w ciągu pierwszego roku o 5% a ceny spadły o 5%. W następnym roku PKB spadł o 5% a poziom cen wzrósł o 5%. O i le wzrósł realny PKB w pierwszym a o ile w drugim roku?

W pierwszym roku Realny PKB wzrosł o 5%, a w drugim roku spadł o 5%

21. Ile razy PKB na głowe mieszkańca Liechtensteinu jest wyzszy od PKB na głowe mieszkańca Demokratycznej Republiki Konga? (informacja na: CIA – the World factbook);

W 2009 roku PKB na głowe mieszkańca Liechtensteinu wyniosł $89,400, PKB na głowe mieszkańca Demokratycznej Republiki Konga wynosił $4,6 w 2012. PKB na głowe mieszkańca Liechtensteinu jest prawie 20 razy więcej.

22. Co to jest popyt globalny? Podaj definicję.

planowana suma wydatków przy danym dochodzie

23. Co to jest krańcowa skłonność do konsumpcji?

Krańcowa skłonność do konsumpcji – MPC.Opisuje zależność między dochodem a konsumpcją, a dokładniej ukazuje, jaką część przyrostu rozporządzalnego dochodu gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na konsumpcję, (jeżeli dochód wzrasta np. o 1 funta, a MPC jest równe 0,7, planowana konsumpcja wzrasta o 70 pensów). MPC jest stałym współczynnikiem w algebraicznym przedstawieniu funkcji konsumpcji (nie zmienia się mimo wzrostu dochodu). MPC jest liczbą dodatnią i mieści się w przedziale od 0 do 1.

MPC = ΔC/ΔY, C – konsumpcja, Y – dochód

24. Co to jest mnożnik wydatków autonomicznych? Podaj definicję opisową i arytmetyczną.

Wpływ zmiany wydatkуw autonomicznych na gospodarkę.Mnożnik – o ile zwiększy się dochуd na skutek zmiany popytu autonomicznego o jednostkę. Mnożnik jest większy od 1, gdyż każda zmiana popytu autonomicznego wpływa na wielkość produkcji. Zmiana produkcji pociąga za sobą zmianę popytu konsumpcyjnego,co z kolei powoduje dalszą zmianę produkcji. Wysokość mnożnika inwestycyjnego zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji (KSK). Gdy krańcowa skłonność do konsumpcji rośnie to mnożnik również.Natomiast gdy rośnie krańcowa skłonność do oszczędzania, mnożnik maleje.

dY/dI =1/(1-MPC)

Krańcowa skłonność do konsumpcji – MPC. Y to nominalna produkcja (dochód), I to nominalne inwestycje

25. Kiedy mnożnik inwestycyjny przybiera wartośc ujemną?

Mnożnik inwestycyjny przybiera wartośc ujemną, kiedy pojawiają się takie zjawiska, jak wzrost oszczędności, a także tego, że czynniki wytwórcze są w pełni wykorzystane i już bardziej wykorzystać się ich nie da (gdy są wielkie oszczędności, to są zamrożone środki wytwórcze). Dlatego popyt na dobra konsumpcyjne maleje i jest mniejszy od podaży i rozpoczyna się nadprodukcja. Ponieważ nadprodukcja się zwiększa to ogranicza się nakłady inwestycyjne i zaczyna się w ten sposób działać ujemny mnożnik inwestycyjny.

26. Jeżeli w gospodarce zamkniętej krańcowa skłonnośc do konsumpcji wynosi 0,5, to ile wynosi mnożnik wydatków inwestycyjnych? A jeśli 0,99?

Jeżeli w gospodarce zamkniętej krańcowa skłonnośc do konsumpcji wynosi 0,5, to mnożnik wydatków inwestycyjnych wynosi 2 ( dY/dI =1/(1-MPC). Krańcowa skłonność do konsumpcji – MPC. Y to nominalna produkcja (dochód), I to nominalne inwestycje.)

A jeśli 0,99, to mnożnik wydatków inwestycyjnych wynosi 100.

27. Jeżeli w gospodarce otwartej krańcowa skłonnośc do konsumpcji wynosi 0,5, a krańcowa skłonność do importu 0,2, to ile wynosi mnożnik wydatków inwestycyjnych?

Mnożnik wydatków inwestycyjnych w gospodarce otwartej:M = 1 / (1 – KSK + KSI)Jeżeli w gospodarce krańcowa otwartej skłonnośc do konsumpcji wynosi 0,5, to mnożnik wydatków inwestycyjnych wynosi: М=1/(1-0,5+0,2)=1,43.

28. Kiedy wzrost stopy oszczędności jest korzystny dla produkcji i dochodów, a kiedy jest niekorzystny? Co jest warunkiem koniecznym, aby wzrost oszczędności okazał się niekorzystny dla PKB?

Czym wyższa jest stopa oszczędności, tym większe inwestycje, a zatem szybszy wzrost gospodarczy. Natomiast zwiększenie liczby zainwestowanych jednostek kapitału w celu wytworzenia dodatkowej jednostki dochodu narodowego powoduje spadek tempa wzrostu gospodarczego.

29. Jeśli stopa oszczędności w Chinach wynosi 50% PKB, a w USA 10%, to kto tu korzysta a kto traci?

Oznacza to, ze Chinach korzysta, a USA traci. Oszczędności (S) to część dochodu, która nie zostaje wydana.Oznaczenia symboli: Y – suma wynagrodzeń czynników produkcji,C – konsumpcja,I – Inwestycje,S – Oszczędności

Y≡C+S –PKB jako dochód, który może zostać wydany lub zaoszczędzony

Y≡C+I – jako wydatek na dobra finalne, konsumpcyjne lub inwestycyjne

Stąd: C+S=C+I;S=I Oznacza to, że suma odpływów w gospodarce równa się sumie dopływów

30. Czy spadek dochodu rozporządzalnego o 500 złotych powoduje spadek popytu konsumpcyjnego o 500 złotych?

Тak, spadek dochodu rozporządzalnego powoduje spadek popytu konsumpcyjnego o 500 złotych(bo suma odpływów w gospodarce równa się sumie dopływów).

31. Dlaczego wzrost wydatków publicznych i podatków o tę samą sumę powoduje zwiększenie produkcji (o ile moce produkcyjne są niewykorzystane): jest to tzw mnożnik zrównoważonego budżetu.

Zatem państwo ma możliwość oddziaływania na koniunkturę przy pomocy zrównoważonego budżetu. „Nadmierny optymizm” działania mnożnika wydatków rządowych jest tu „ostudzony” działaniem mnożnika podatkowego i potrzebą posiadania środków na zwiększone wydatki, co w efekcie daje pożądany efekt w postaci wzrostu produktu krajowego. W tej sytuacji można mówić o działaniu mnożnika zrównoważonego budżetu, które objawia się tym, że z równoczesnym wzrostem wydatków rządowych i podatków wzrasta produkt krajowy.

32. Co to jest krzywa Laffera? Podaj współrzędne.

Krzywa Laffera – pokazuje, że istnieje pewien poziom stawki podatkowej, powyżej którego, przychody podatkowe zaczynają maleć.. Zobrazowano ją poniżej na rysunku

Istotą przebiegu krzywej Laffera jest to, że wpływy podatkowe w państwie wzrastają w miarę wzrostu stawki podatkowej tylko do pewnego punktu (optimum). Jeśli stawka podatkowa wzrośnie powyżej tego punktu, obywatele postanowią „uciec" od nadmiernych obciążeń podatkowych do tzw. „szarej strefy" z częścią lub całością swojej działalności gospodarczej lub zarobkowej. Ponadto zbyt wysokie stawki podatkowe dla przedsiębiorstw wymagają od podmiotów podejmowania tylko przedsięwzięć o wysokiej zyskowności, powodując, że część z nich nie będzie w ogóle opłacalna (stopa zyskowności musi być wyższa od stawki podatkowej). Dlatego też zgodnie z powyższymi stwierdzeniami, zadaniem polityka gospodarczego jest znalezienie takich stawek podatkowych, by wpływy do budżetu znajdowały się na rosnącym fragmencie krzywej Laffera. W przeciwnym razie dalsze podwyższanie podatków na pokrycie zwiększonych wydatków budżetowych stanie się całkowicie nieopłacalne dla państwa i prowadzić będzie jedynie do narastania deficytu budżetowego, a nie do wzrostu produktu krajowegо.

33. Co to jest krzywa Armeya? Podaj współrzędne.

34. Podaj dwie wyróżniające cechy dobra publicznego.

Dobra publiczne charakteryzują się następującymi cechami:

· pełnią funkcję użyteczności dla poszczególnych osób, nikt nie jest wyłączany z korzyści wynikających z ich użytkowania,

· mogą być użytkowane przez bardzo wiele podmiotów gospodarczych; powiększenie się liczby użytkowników nie eliminuje ani nie pomniejsza możliwości korzystania z danego dobra przez wszystkich użytkowników.

35. Wymień kilka automatycznych stabilizatorów koniunktury. Jaki jest ich wpływ na gospdarkę w okresie recesji?

Automatyczne stabilizatory – to pewne instrumenty (narzędzia) na stałe wmontowane w system gospodarczy będące częścią składową polityki gospodarczej, które samoczynnie pobudzają lub hamują wysoką aktywność gospodarczą bez ingerencji państwa. Służą realizacji funkcji stabilizacyjnej dochodów i wydatków publicznych.

Zmniejszają wartość mnożnika i ograniczają siłę reakcji produkcji na wstrząsy popytowe. Automatyczne stabilizatory mają jedną wielką zaletę: działają automatycznie. Nikt nie musi rozstrzygać czy wstrząs, któremu podlega gospodarka, jest na tyle silny, aby rząd musiał zareagować. Zmniejszając podatność gospodarki na wstrząsy, automatyczne stabilizatory ograniczają amplitudę wahań produkcji.

Ważnymi automatycznymi stabilizatorami są:

Podatek dochodowy – jeśli stawki mają charakter progresywny, to przy spadku produkcji zmniejszają się także wpływy podatkowe. Przekłada się to na zmniejszenie wartości mnożnika i oznacza osłabienie reakcji podaży na wstrząs popytowy. W przypadku ożywienia koniunktury wpływy z podatków są coraz większe, co pozwala przeciwdziałać przegrzaniu gospodarki.

Zasiłek dla bezrobotnych – przy spadku produkcji następuje zwiększenie wypłat zasiłków, co wpływa na zmniejszenie mnożnika i oznacza osłabienie reakcji podaży na wstrząs popytowy.

Import – krańcowa skłonność do importu zwiększa się wraz ze wzrostem dochodu społeczeństwa, w związku z tym w okresie dobrej koniunktury większa skłonność do importu oznacza odpływ większej ilości pieniędzy za granicę. W czasie recesji zmniejsza się krańcowa skłonność do importu, co oznacza, że pieniądze, które wcześniej były przeznaczone na zakup dóbr importowanych, teraz pozostaną w kraju i przyczynią się do pobudzenia popytu krajowego.

36. Co stanowi granicę pozytywnego wpływu wzrostu wydatków w okresie recesji?

Wysokie zadłużenie

37. Czym się różni polityka fiskalna od polityki monetarnej?

Polityka fiskalna dotyczy stawek podatkowych. Reguluje je, tak aby zarówno przedsiębiorstwa i obywatele wykazywali jak największą aktywność, co sprzyja rozwojowi państwa. Polityka monetarna zaś, dotyczy stóp procentowych. Rada Polityki Pieniężnej tak dobiera poziom stóp, aby podnosić lub obniżać aktywność gospodarczą w kraju. Efektem polityki fiskalnej są niższe, bądź wyższe stawki podatkowe. Efektem polityki monetarnej, wysokie lub niskie stopy procentowe.

38. Jakie są ograniczenia aktywnej (keynesowskiej) polityki państwa?

Zgodnie z poglądami szkoły keynesowskiej działania te mają na celu zmniejszenie bezrobocia (wzrost aktywności gospodarczej) mówimy wtedy o polityce ekspansywnej lub ograniczenie inflacji – polityka restrykcyjna[1]. W wykorzystaniu aktywnej polityki fiskalnej pojawiają się pewne trudności, związane m.in. z opóźnieniem czasowym i niepewnością jej skutków, a w odniesieniu do ekspansywnej polityki fiskalnej dodatkowym ograniczeniem może być także deficyt budżetowy. Podstawową częścią składową polityki fiskalnej jest polityka podatkowa, określająca cele poboru podatków oraz sposoby ich realizacji.

39. Podaj 2 elementy płynnosci finansowej

Zależność między majątkiem obrotowym a zobowiązaniami krótkoterminowymi wyznacza właśnie poziom płynności przedsiębiorstwa i wpływa na jego wypłacalność.

W skład majątku obrotowego wchodzą: zapasy, należności, środki pieniężne, a więc te aktywa firmy, które charakteryzują się największą płynnością – lub inaczej – są najłatwiej zbywalne.

Zobowiązania krótkoterminowe – lub inaczej – bieżące to zobowiązania, których płatność przypada najpóźniej w ciągu 12 najbliższych miesięcy. Dotyczy to głównie zobowiązań wobec dostawców ale także spłaty kredytów krótkoterminowych oraz rat kredytu długoterminowego przypadających do zapłaty w danym roku.

40. Osoba kupująca obligacje staje się wierzycielem czy dłużnikiem?

Obligacje są papierem wartościowym, gdzie emitent stwierdza, że jest dłużnikiem wobec właściciela (wierzyciela) obligacji i zapłaci kwotę pieniężną oraz ustalone oprocentowanie w sposób i w terminach określonych w obligacji.

41. Osoba wypisujaca weksel staje się wierzycielem czy dłużnikiem?

Wystawca weksla – wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę weksla przez trasata, wystawca może się natomiast zwolnić od odpowiedzialności za przyjęcie weksla przez umieszczenie odpowiedniej klauzuli. Czyli staje dłużnikiem

42. Jaka jest różnica między bankiem a bankiem centralnym?

Bank centralny jest szczególnym bankiem. Nie przyjmuje depozytów osób fizycznych, nie udziela kredytów przedsiębiorcom, nie oferuje kart kredytowych, nie posiada bankomatów. Jest instytucją państwową, której powierzono emisję pieniądza i prowadzenie polityki pieniężnej. Bank centralny jest bankiem rozliczeniowym banków komercyjnych i innych instytucji finansowych. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski.

Bank komercyjny jest to działająca na zasadach rynkowych i nastawiona na osiąganie zysku instytucja finansowa, która odpłatnie udziela pożyczek i kredytów z pieniędzy pozyskanych z depozytów gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.

43. Podaj różnice między polityką pieniężną a polityką monetarną.

Polityka pieniężna (inaczej polityka monetarna) – część polityki gospodarczej, polegająca na systematycznych działaniach mających na celu zapewnienie stabilności cen, czyli niskiej inflacji. Oddziałuje ona na poziom podaży pieniądza oraz na kursy walutowe.

44. Jakie są 3 główne narzędzia polityki pieniężnej banku centralnego?

polityka dyskontowa – zmiana oficjalnej stopy redyskontowej(określa cenę, po jakiej bank centralny udziela kredytów bankom komercyjnym).

operacje otwartego rynku – sprzedaż lub skup papierów wartościowych z rynku

kontrola rezerw obowiązkowych – regulacja poziomu rezerw obligatoryjnie gromadzonych przez banki.

45. Co się dzieje z podażą pieniądza jesli bank centralny skupuje obligacje ministerstwa skarbu?

W celu zdobycia pieniędzy za pośrednictwem ministerstwa skarbu wytwarza obligacje. Wtedy skarb państwa wystawia obligacje na sprzedaż, kupcami są duże banki komercyjne. Za pomocą operacji otwartego rynku bank centralny skupuje te obligacje wypisując czek. Wypisany przez bank centralny czek jest papierkiem bez żadnego pokrycia. Jeśli ty chciałbyś wypisać czek, to musisz mieć na koncie środki, aby tego dokonać, lecz jeśli bank centralny chce wypisać czek, to robi to nie mając pokrycia, po prostu tworzy walutę z niczego. Tak nakręca się cały mechanizm, państwo wydaje obligacje, obiecując spłatę z procentem, banki je kupują i sprzedają bankowi centralnemu w zamian za czek, tworząc pieniądze z niczego. Skutkiem tego jest wzrost podaży pieniądza.

Co to jest baza monetarna?

Baza monetarna określona jako M0 = R + C, gdzie:

C – pieniądz gotówkowy (monety i banknoty w obiegu poza sektorem bankowym)

R – pieniądz bezgotówkowy banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym

47. Co to jest mnożnik kreacji pieniądza i od czego on zależy? Podaj wzór.

Z wzoru tego wynika, że:

Gdzie:

re - stopa rezerw obowiązkowych;

M - podaż pieniądza;

H - baza monetarna, czyli, że każdej zmianie bazy monetarnej o ΔH towarzyszy zmiana podaży pieniądza równa iloczynowi mnożnika i tej zmiany.

Mnożnik złożony - w przeciwieństwie do prostego mnożnika, w którym głównym założeniem był brak pieniędzy poza obiegiem bankowym, oraz istnienie jedynie rezerw obowiązkowych, mnożnik złożony dopuszcza obie możliwości:

Gdzie:

Cu - gotówka w obiegu,

Re - faktyczny (nominalny) poziom rezerw;

cu - stosunek gotówki do depozytów,

re - stopa rezerw obowiązkowych),

D - wartość depozytów.

48. Czy wynalazek kart kredytowych zwiększył czy zmniejszył mnożnik kreacji pieniądza?

W obiegu występują dwa rodzaje pieniądza – pieniądz gotówkowy oraz pieniądz bezgotówkowy. I nie ma to znaczenia jakim pieniądzem się posługujemy – lub który z nich jest kreowany – efekt jest dokładnie ten sam: zwiększa się ilość pieniądza w obiegu. Nie ma znaczenia czy swoją pensję wypłacę z banku w gotówce czy kupię wszystko korzystając z karty płatniczej – gotówkowy czy bezgotówkowy – to jest jeden i ten sam pieniądz. Wynalazek kart kredytowych wpłynów na zmniejszenie zapotrzebowania na gotówke i to wszystko, nie przyczynił on się na zmiane mnożnika dla tego że karta kredytowa jest tylko zasób potwierdzający wymiane pieniędzy.

49. Czego dotyczył Glass-Steagall Act z lat 1933-99?

Glass-Steagall Act – ustawa wprowadzona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1933 roku, której głównym postanowieniem był zakaz łączenia działalności komercyjnej banków zbankowością inwestycyjną. Na mocy ustawy powstało również Federalne Biuro do spraw Ubezpieczania Depozytów którego odpowiednikiem w Polsce jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Innymi slowami Glass-Steagall Act oddzielała bankoośc depozytowa od bankowosci inwestycyjnej.

Innymi postanowieniami ustawy było:

• zakazanie bankom płacenia odsetek od wkładów a vista.

• uprawnienie Fed do ustalania maksymalnego oprocentowania depozytów bankowych.

• zwiększenie progu minimalnego wkładu koniecznego do założenia banku narodowego.

• uprawnienie zarządu Systemu Rezerwy Federalnej do zakazywania bankom wykorzystywania kredytu otrzymanego od Systemu Rezerwy Federalnej w celu spekulacji.

• banki będące członkami Systemu Rezerwy Federalnej otrzymały zakaz gwarantowania emisji papierów wartościowych oraz kupowania ich na własny rachunek.

50. Jakie są problemy zwiazane z działalnoscią wielkich banków? Czy wielkie banki mają większą skłonność do ryzyka niż małe?

Bardziej skłonne do ryzyka moralnego

51. Co to jest stopa dyskontowa? Stopa rezerw obowiązkowych? Operacje otwartego rynku? Poluzowanie ilościowe?

Stopa dyskontowa - to stopa procentowa stosowana przez bank centralny przy udzielaniu pożyczek bankom komercyjnym. Dzięki ustaleniu jej wysokości na poziomie przewyższającym ogólny poziom stopy procentowej, Bank Centralny skłania banki handlowe do utrzymywania dodatkowej rezerwy gotówki.

Poprzez podnoszenie stopy dyskontowej Bank Centralny może dążyć do zmniejszenia podaży pieniądza, tak aby stopa kredytu była wyższa. Jednak ta metoda nie jest skuteczna w kontrolowaniu podaży pieniądza. Przy wysokich stopach dyskontowych banki komercyjne niechętnie podchodzą do zaciągania takich pożyczek więc ograniczają udzielanie kredytów.

Stopa rezerw obowiązkowych – miernik kwoty rezerw obowiązkowych, jaką banki komercyjne są zobowiązane wpłacić do banku centralnego (w Polsce jest nim NBP) w celu zabezpieczenia ich wypłacalności (banków komercyjnych). W zależności od tego jaki jest wskaźnik rezerwy obowiązkowej bank centralny decyduje o tym jaka jest podaż pieniądza. Stopa rezerw obowiązkowych może być naliczana od wkładów złotowych płatnych na żądanie, od wkładów złotowych – terminowych, wkładów w walutach obcych płatnych na żądanie i od wkładów terminowych w walutach obcych

Operacje otwartego rynku - działania banku centralnego, polegające na kupowaniu lub sprzedawaniu rządowych papierów wartościowych, głównie weksli skarbowych, w celu regulowania podaży pieniądzakredytowego w gospodarce, poprzez ograniczanie lub rozszerzanie zdolności kredytowej banków komercyjnych.

Luzowanie ilościowe – jest to jeden ze sposobów niestandardowej rządowej polityki pieniężnej, stosowany przez banki centralne w celu stymulowania gospodarki narodowej. Luzowanie ilościowe stosowane jest w przypadku, gdy zabiegi tradycyjnej polityki pieniężnej okazały się nieskuteczne. Np. w przypadku, gdy stopy procentowe zostały obniżone do poziomu bliskiego 0 proc. i zabieg ten nie przyniósł pożądanego efektu.

52. Jakie znasz konsekwencje ubezpieczenia przez pańastwo wkładów oszczędnościowych?

Co to jest ryzyko moralne?

Ryz.mor.to zachowanie po zawarciu umowy ubezpieczenia,polegające na zmniejszeniu czujności i zapobiegliwości ubezpieczonego w stosunku do zagrażających mu ryzyk

54. Czy rząd powinien gwarantowac bankom udzielanie poocy w przypadku tarapatów?

W sposób zagmatwany i niewyraźny

55. Wymień 3 motywy popytu na pieniądz

Popyt na pieniądz to ilość pieniądza, które ludzie i podmioty gospodarcze pragną w danym momencie posiadać w swoich zasobach.

1. motyw transakcyjny czyli konieczność posiadania pełnej gotówki na bieżące zakupy i płatności jeżeli nie można lub się nie chce tego załatwić przy pomocy obrotu bezgotówkowego - pieniądz jest potrzebny po to, aby móc zapłacić za potrzebne i pożądane przez nas towary i usługi;

2.motyw ostrożności (przezorności) czyli konieczność utrzymywania pewnych rezerw gotówki na nieprzewidziane, a konieczne wydatki lub bardzo atrakcyjne zakupy, a także ze względu na brak pewności uzyskania w pewnym czasie odpowiednie!! dochodów - ludzie chcą mieć nie tylko tyle pieniędzy ile im potrzeba na konkretny jeden towar lub usługę; zawsze chce się mieć jeszcze więcej, aby mieć jakieś zabezpieczenie;

3.motyw spekulacyjny (portfelowy) czyli konieczność posiadania pewne) sumy pieniądza gotówkowego np. na spekulacyjny zakup papierów wartościowych (z uwzględnieniem stopnia ryzyka lokaty w mniej lub bardziej bezpieczne walory) - ludzie są czasami niewolnikami określonych sytuacji - bo gdyby mieli w określonym czasie tyle a tyle pieniędzy to mogliby kupić coś o okazyjnej cenie.

56. Prywatny emitent obligacji wyemitował obligacje o wartosci nominalnej 100 złotych i kuponie 10 złotych. Z uwagi na bark zaufania do emitenta i niedostatek chętnych cena jego obligacji spadła do 50 złotych. Jak ukształtowała się zyskowność tych obligacji tj ile procent zarobili ich posiadacze po roku?

57. Na czym oparte jest zaufanie do wartości pieniądza papierowego?

W czasach pieniądza papierowego, w których żyjemy, zaufanie do pieniądza zależy przede wszystkim od względnej stałości siły nabywczej pieniądza. Jeśli na skutekinflacji pieniądz krajowy szybko traci na wartości, uczestnicy rynku tracą do niego zaufanie i szukają innego miernika wartości, wybierając na przykład waluty zagraniczne lub złoto. Dlatego tak istotne jest utrzymanie inflacji na niskim poziomie, co jest głównym celem polityki pieniężnej, za którą w Polsce odpowiadaRada Polityki Pieniężnej.

58. Jeżeli realna podaż pieniądza pozostaje ta sama, to co się dzieje z prywatnymi inwestycjami i konsumpcją, jeśli państwo zwiększa wydatki? Jak zmienia się stopa procentowa?

Zwiększają się inwestycje prywatne (a Deficyt budżetowy może prowadzić do zmniejszenia: inwestycji prywatnych.) Wzrost wydatków państwa na dobra i usługi prowadzi do zwiększenia produkcji zapewniającej równowagę. Konsekwentnie wzrastają też wpływy podatkowe. Deficyt budżetowy powiększy się (lub zmniejszy się nadwyżka budżetowa), jednak w stopniu mniejszym niż wzrost wydatków państwa.

Wzrost stopy podatkowej powoduje z jednej strony wzrost wpływów budżetowych, z drugiej jednak zmniejszenie produkcji i dochodu zapewniających równowagę. Zmniejsza się bowiem dochód rozporządzalny i konsumpcja. Dlatego deficyt budżetowy zmniejsza się (lub zwiększa nadwyżka budżetowa) jednak podobnie jak w przypadku wzrostu wydatków państwa – w stopniu mniejszym niż planowany na dany moment